The Theme of Violence in Edgar Allan Poe’s The Cask of Amontillado and in Ömer Seyfettin’s Beyaz Lale (White Tulip)

Year 2025, Volume: 27 Issue: 3, 823 - 837, 29.09.2025

Harun Doğruyol

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1432471

Abstract

Poe (1809-1849) in America and Seyfettin (1884-1920) in Ottoman Empire met the demand of beautiful stories in the new emerging market of newspapers and magazines in 19th century. They were great authors and versatile figures who produced magnificent works in various fields. Poe as a theorist, devised a frame for short story which is still governing the genre. Seyfettin has been the most published short story writer in Turkey. As a theorist, he contributed to the modernization of Turkish language. These two authors wrote impressive, striking, absorbing stories. Poe and Seyfettin implement violence as one of the main themes in their stories. Violence is so vividly described in some of their stories that one may inevitably feel pure terror, distilled fear. In this study the theme of violence in The Cask of Amontillado by Poe and Beyaz Lale (White Tulip) by Seyfettin is compared taking social and cultural background into consideration.

Keywords

: Edgar Allan Poe , Omer Seyfettin , Short Story , Violence , Gothic , Cultural Comparative Studies

Edgar Allan Poe’nun The Cask of Amontillado ve Ömer Seyfettin’in Beyaz Lale Hikayelerinde Şiddet Teması

Abstract

Amerika'da Poe (1809-1849) ve Osmanlı'da Seyfettin (1884-1920), 19. yüzyılda yeni gelişen gazete ve dergi pazarında güzel hikâye talebini karşılamıştır. Onlar çeşitli alanlarda muhteşem eserler ortaya koyan büyük yazarlar ve çok yönlü şahsiyetlerdi. Bir kuramcı olarak Poe’nun öykü için tasarladığı çerçeve hâlâ bu türe yön vermektedir. Seyfettin Türkiye'nin en çok yayımlanan öykü yazarı olmuştur. Bir kuramcı olarak Türk dilinin modernleşmesine katkıda bulunmuştur. Bu iki yazar etkileyici, çarpıcı, sürükleyici öyküler yazmışlar. Poe ve Seyfettin hikâyelerinde ana temalardan birinin şiddet olduğunu görüyoruz. Bazı hikayelerde şiddet o kadar canlı anlatılıyor ki insan ister istemez saf korkuyu ve rafine dehşeti hissedebiliyor. Bu çalışmada Poe'nun Amontillado Fıçısı ile Seyfettin'in Beyaz Lale adlı eserindeki şiddet teması sosyal ve kültürel arka plan dikkate alınarak karşılaştırılmıştır.

Keywords

Edgar Allan Poe , Omer Seyfettin , Öykü , Şiddet , Gotik , Kültürel Karşılaştırma Çalışmaları

References

• Abbott, L, K. Crone, M. (2012). Poe Edgar Allan. May, E, C (Ed), Critical survey of short fiction- American writers. (ss.1347-1356), Amenia: Salem Press.
• Alangu, T. (2010). Bir ülkücü yazarın romanı. İstanbul:YKY.
• Baraban, E. V. (2004). The motive for murder in “The Cask of Amontillado” by Edgar Allan Poe. Rocky Mountain Review of Language and Literature, 58(2), 47–62. https://doi.org/10.2307/1566552
• Bassnett, S. (1993). Comparative literature. A critical introduction. Cambridge: Blackwell Publishing
• Cuddon, J, A. (2013). A dictionary of literary terms and literary theory. West Sussex: Wiley Blackwell.
• Gargano, J. W. (1963). The question of Poe’s narrators. College English, 25(3), 177–181. https://doi.org/10.2307/373684
• Gawrych, G. W. (1986). The culture and politics of violence in Turkish society, 1903-14. Middle Eastern Studies, 22(3), 307–330. http://www.jstor.org/stable/4283125 (Accessed 18 Feb. 2021).
• Hughes, W. (2013). The historical dictionary of gothic literature. Lahman: The Scarecrow Press.
• Işık, O. (2018). Yeni gotik: dehşetin yeni zemini olarak insan zihni. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 13 (1), 37-45
• Karabulut, M. (2013). Hikâye tekniği bakımından Ömer Seyfettin’in ‘Beyaz Lale’ hikâyesi. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Spring (18), 117-129.
• Karadaş, F. (2005). The narrating subject and the monstrous power of speech in Edgar Allan Poe’s ‘The Cask of Amontillado. Dil ve Edebiyat Dergisi. 2(2), 1-16.
• Kennedy, J. G. (1996). Kennedy, J. G. (1996). The violence of melancholy: Poe against himself. American Literary History, 8(3), 533–551. http://www.jstor.org/stable/490156 (Accessed 18 Feb. 2021). _______________ Kennedy, J. G. (1977). Poe and magazine writing on premature burial. Studies in the American Renaissance, 165–178. http://www.jstor.org/stable/30227431 (Accessed 18 Feb. 2021).
• Koçak, A. (2015). Savaşın gölgesinde yazılan hikâyeler: Ömer Seyfettin’in hikâyelerinde savaşın yansımaları. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Spring (18), ss. 637-656.
• Koçsoy, F. G. (2018). The transgressive sublime in Edgar Allan Poe’s The Tell-Tale Heart" and The imp of the perverse. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research. August, 11(58), 142-147.
• May, C, E. (1991). Edgar Allan Poe: A study of short fiction. London:Twayne Publishers.
• Mert, N. (2004). İslamcı, milliyetçi ve modernist bir yazar Istanbul:Kaknüs Yayınları.
• Moldenhauer, J. J. (1968). Murder as a fine art: basic connections between Poe’s aesthetics, psychology, and moral vision. PMLA, 83(2), 284–297. https://doi.org/10.2307/1261183 (Accessed 18 Feb. 2021).
• Önertoy, O. (1972). Küçük hikaye yazarı olarak Ömer Seyfettin. Türkoloji Dergisi, 4(1). https://doi.org/10.1501/Trkol_0000000002
• Özgüç A, Oral G. (2019). Ruhsal Travmanın Edebiyat Yoluyla Aktarımı: Ömer Seyfettin ve Beyaz Lale. Adli Tıp Bülteni, 24(1): 63-70.
• Poe, A, E. (2013). Complete tales and poems. Published online:Maplewood Books. _______________ (2015). The philosophy of composition. London:Rise of Douai. _______________ Review of Hawthorne's Twice-Told Tales https://commapress.co.uk/resources/online-short-stories/review-of-hawthornes-twice-told-tales (Accessed 1 April. 2021).
• Seyfettin O. (2011). Ömer Seyfettin Bütün Hikayeleri. Nazım, H. P. (Ed). Istanbul:YKY. ____________. “Yeni Lisan” (The New Language). Genç Kalemler. 2 (1). 1911. https://edebiyatvesanatakademisi.com/milli-edebiyat-milli-mucadele/yeni-lisan-tam-metni/19721. (Accessed 2 April. 2021).
• Shulman, R. (1970). Poe and the powers of the mind. ELH, 37(2), 245–262. https://doi.org/10.2307/2872400
• Tural, S. (1984). Ömer Seyfettin’in Hayatı ve Eserleri. Doğumunun 100.Yılında Omer Seyfettin, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul, ss. 9-39
• Uyguner, M. (1989). Ömer Seyfettin: bütün eserleri 13-dil konusunda yazıları. Istanbul:Bilgi Yayınevi.
• Uzer, U. (2019). Ömer Seyfettin,The Balkan Wars, World War I, and his criticism of Ottomanism and minority nationalisms. Journal of Muslim Minority Affairs, 39(3), 356–371. https://doi.org/10.1080/13602004.2019.1652412
• Yöntem, A, C. (1947). Ömer Seyfeddin (1884-1920): Hayatı, karakteri, edebiyatı, ideali ve eserlerinden numuneler. İstanbul:Remzi Kitabevi.