Sorgulanan Küreselleşme Olgusu, Gelişmekte Olan Ülkeler Açısından Fırsat mı? Tehdit mi?

Year 2021, Volume: 5 Issue: 1, 501 - 523, 26.01.2021

Hüseyin Tezer

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.744312

Cited By: 2

Abstract

Küreselleşme günümüz koşullarında tek boyutta incelenmesi mümkün olmayan, hayatın hemen her alanını etkileyen bir sosyal olgudur. Küreselleşme olgusu, teknolojik yenilikler, bilgiye erişim ve bilginin kullanımı sayesinde dünya ekonomilerinin yakınlaşması veya bütünleşmesi olarak da ifade edilebilmektedir. Yirminci yüzyılın son çeyreğiyle birlikte teknolojiye ve bilgiye ulaşılabilirlikte yaşanan gelişmeler tüm dünya ekonomileri üzerinde farklı etkiler meydana getirmiştir. Küreselleşmenin geldiği bu noktada, iktisat literatüründe yapılan tartışmalar genel olarak iki farklı bakış açısı ortaya çıkarmıştır. Bir taraf, küreselleşmeyi, neoliberal iktisadi politikaların ve teknolojik gelişmelerin itici etkisiyle, ülkelerin refaha ulaşmasında bir fırsat olarak görürken, diğer taraf ise, küreselleşmenin ülkeler ve toplumlar arasındaki gelir seviyesi farklılıklarını artıran ve yoksul-zenginlik ayırımını keskinleştiren bir unsur olduğunu ileri sürmektedir. Oysa yirmi birinci yüzyılın başında hızlanan küreselleşme süreci, artıları ve eksileriyle, avantaj ve dezavantajlarıyla, tehdit ve fırsatlarıyla beraber aynı anda yaşanan iktisadi bir olgudur. Bundan dolayıdır ki, bu araştırmada, son yıllarda hızla yükselen ekonomik küreselleşmenin, serbest piyasalar bağlamında teknoloji ve bilgi ekonomisinin de etkisiyle dünya ekonomileri açısından bir fırsat mı, tehdit mi olduğu fikri sorgulanmakta ve gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler bağlamında bir inceleme yapılmaktadır.

Keywords

İktisat Politikası, Küreselleşme, Bilgi Ekonomisi, Küresel Ekonomi, Makro İktisat

References

• Acar, M. (2018). Düzleştirici ve Özgürleştirici Bir Süreç Küreselleşme. Konya: Literatürk Academia.
• Adıgüzel, M. (2011). Bilgi Toplumu ve Küreselleşme Bağlamında Küresel Rekabet Ortamı Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. LTD. ŞTİ.
• Alkan, A. (2009). Küresel Sistemik Krizin Anatomisi. İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Atkinson, A. (2018). Eşitsizlik Ne Yapılabilir? Ankara: Efil Yayınevi.
• Başkaya, F. (2015). Sömürgecilik Emperyalizm Küreselleşme. İstanbul: Öteki Yayınevi.
• Benli, M. (2019). The Long-Run Effects of Trade and Income on Carbon Emissions: Evidence from Heterogeneous Dynamic Panel of Developing Countries. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences.
• Bronk, R. (2010). Romantik Ekonomist Ekonomide Hayal Gücü, Çev. Dilek Berilgen Cenkciler, Efil Yayınevi. Ankara. ISBN:978-605-4334-39-1.
• Castells, M. (2014). Küresel Enformasyon Kapitalizmi, (Ed. D. Held & A. Mc. Grew.), Küresel Dönüşümler Büyük Küreselleşme Tartışması. Ankara. Phoenix Yayınevi.s. 367-395.
• Castells, M. (2013). Enformasyon Çağı:Ekonomi, Toplum ve Kültür, Çev. Ebru Kılıç, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul. ISBN:978-605-399-012-3.
• Çeken, Ç. K. (2016). Türkiye'nin Bilgi Ekonomisi Performansı (2004-2014 Dönemi). Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cil 21, Sayı 34, s. 99-139.
• Çelik, M. Y. (2012). Boyutlarıyla ve Farklı Algılarıyla Küreselleşme. Kütahya, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 1, Sayı 32, s. 57-74.
• Çiğdem, G. (2014). Küresel Ekonomik Kriz ve Etkileri ve Medya. Kocaeli. Umuttepe Yayın.
• Dollar, D. & Kraay, A. (2014). Zenginliğin Yayılması. (Ed. D. Held & A. Mc. Grew.), Küresel Dönüşümler Büyük Küreselleşme Tartışması, Ankara: Phoenix Yayınevi.s. 530-540.
• Erkan, H. (2017). "Bilgi Toplumu ve Özellikleri" Bilgi Ekonomisi, Edit. Erol KUTLU & B.Tuğberk TOSUNOĞLU, Anadolu Üniversitesi Yayınları
• Freeman, C., & Soete, L. (2003). Yenilik İktisadı, Çev. Ergun Türkcan. Ankara: TÜBİTAK Yayınları / Akademik Dizi.
• Gallino, L. (2012). Küreselleşme ve Eşitsizlik. Ankara: Dost Kitabevi.
• Giddens, A. (2014). "Modernliğin Küreselleşmesi". (Ed. D. Held & A. Mc. Grew.), Küresel Dönüşümler Büyük Küreselleşme Tartışması, Ankara, Phoenix Yayınevi.s. 81-87.
• Göngen, M. A. (2013). Küreselleşmenin Ekonomik Boyutu Küreselleşmeyi Yöneten Üç Ana Kurum: IMF, Dünya Bankası, Dünya Ticaret Örgütü. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi.
• Held, D. & Mc Grew, A. (2014). "Büyük Küreselleşme Tartışması", (Ed. D. Held & A. Mc. Grew.), Küresel Dönüşümler Büyük Küreselleşme Tartışması, Ankara: Phoenix Yayınevi.s. 7-71.
• Hirst, P. & Thompson, G. (2007). Küreselleşme Sorgulanıyor. (Çev. Erdem, Ç. & Yücel, E.), Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Hobsbawn, E. (2017). İmparatorluk Çağı, (Çev. Aslan, V.), Ankara: Dost Kitabevi.
• Işık, Y. (2007). Küresel Sorunların Çözümünde Bilgi Ekonomisinin Açtığı Perspektifler, 14. Kasım 2007 İstanbul Kongresi Sunumu.
• Karahan, Ö. (2006). "Üretim Faktörü Olan Bilgi", Bilgi Ekonomisi, Ekin Kitabevi, Bursa, ISBN 975-8768-81-6.
• Kargı, N. (2006). Bilgi Ekonomisi, Ekin Kitabevi, Bursa. ISBN:975-8768-81-6.
• Kevük, S. (2006). Bilgi Ekonomisi, Journal of Yaşar Üniversity, 1(4), 319-350.
• Keohane, R. & Nye Jr. J. S. (2014). "Küreselleşme: Yeni Olan Ne? Olmayan Ne?" (Ed. D. Held & A. Mc. Grew.), Küresel Dönüşümler Büyük Küreselleşme Tartışması, Ankara: Phoenix Yayınevi.s. 97-106.
• Köseoğlu, N. (2002). Küreselleşme ve Milli Hayat. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Milanoviç, B. (2018). Küresel Eşitsizlik Küreselleşme Çağı İçin Yeni Bir Yaklaşım. Çev. Meneviş Uzbay & Mustafa Pirili, Efil Yayınevi. Ankara. ISBN:978-605-2294-18-5.
• Ozcağ, M & Bozdağlıoğlu, E.Y. & Küçükkaya, H. (2018). Geçiş Ekonomilerinde Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Dinamik Panel Yeri Analizi, Business And Economics Research Journal, 10(1) : 41-53, 2019. ISSN :2619-9491.
• Önder, İ. (2011). İktisat Üzerine Düşünceler. İstanbul: Yordam Kitap.
• Rodrik, D. (2006). İktisadı Anlamak, (Çev. Madenci, C.), Ankara: Efil Yayınevi.
• Rodrik, D. (2009). Tek Ekonomi Çok Reçete, (Domaniç, N.), Ankara: Efil Yayınevi.
• Rodrik, D. (2011). Akıllı Küreselleşme, (Çev. Aksu, B), Ankara: Phoenix Kitap.
• Roubini, N. & Mihm, S. (2011). Kriz Ekonomisi Dünya Ekonomisinin Çöküşü ve Geleceği. (Çev. Tezcan, I.) İstanbul: Pegasus Yayınları.
• Stiglitz, J. E. (2012). Eşitsizliğin Bedeli Bugünün Bölünmüş Toplumu Geleceğimizi Nasıl Tehlikeye Atıyor, (Çev. İşler, O), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Şanlısoy, S. (2016). Bilgi Ekonomisinin Uluslararası Gelir Dağılımı Üzerine Etkileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt. 9, Sayı. 43, S, 2185-2203.
• Uçkan, Ö. (2006). Bilgi Politikası ve Bilgi Ekonomisi:Verimlilik, İstihdam, Büyüme ve Kalkınma. İstanbul, Bilgi Dünyası, Cilt; 7 Sayı; 1, s. 23-48