İşte Tükenmişlik Sendromunun Yansımaları: Yazılı-İşitsel-Görsel Medya Çalışanlarında İş, Kariyer Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetine Etkileri

Year 2025, Volume: 9 Issue: 3, 750 - 764, 29.09.2025

Abdurrahman Akman , Nezahat Koçyiğit

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1593463

Abstract

Bu çalışmada işte tükenmişliğin kariyer ve iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Bu değişkenlerin cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi, yaş, toplam çalışma yılı gibi değişkenlere göre farklılık gösterip göstermedikleri analiz edilmiştir. Çalışmada bir nicel araştırma yöntemi olan tarama modeli tercih edilmiştir. Çalışmanın evrenini Konya İli yazılı-işitsel-görsel medya çalışanları oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini gönüllülük esası kapsamında çalışmaya katılan 360 çalışan oluşmaktadır. Çalışmada veri toplamak için anket tekniği kullanılmıştır. Çalışmadaki verilerin analizinde SmartPLS ve SPSS-22 paket programları kullanılmıştır. Çalışmadaki ölçeklerin geçerlilik ve güvenilirlik analizi, KMO analizi ve Bartlett test değerlerine bakılmıştır. Elde edilen verilerin normallik analizi, korelasyon analizi, ANOVA testi, t-testi ve regresyon analizi yapılmıştır.
Analizlere göre çalışanların tükenmişlik sendromunun iş ve kariyer tatminini negatif etkilediği, tükenmişlik sendromu ile işten ayrılma niyeti arasında pozitif bir ilişkinin varlığı, iş tatmininin işten ayrılma niyetini negatif etkilediği, kariyer tatmininin işten ayrılma niyetini negatif etkilediği bulunmuştur. Ayrıca çalışanların tükenmişlik sendromu, iş tatmini, kariyer tatmini ve işten ayrılma niyetinin cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, yaş ve toplam çalışma yılı gibi değişkenlere göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir.

Keywords

Tükenmişlik Sendromu , İş Tatmini , Kariyer Tatmini , İşten Ayrılma Niyeti , Medya Çalışanları

Reflections of Burnout Syndrome at Work: Effects on Job and Career Satisfaction and Turnover Intention in Audiovisual-Visual Media Employees

Abstract

In this study, the effects of job burnout on career and job satisfaction and intention to leave were investigated. It was examined whether these variables differ according to variables such as gender, marital status, education level and age. Survey model, one of the quantitative research methods, was preferred. The population of the study consists of written-audio-visual media workers in Konya Province. The sample of the research consists of 360 employees. Survey technique was used to collect data. Package programs were used to analyze the data in the study. Validity and reliability analysis, KMO analysis and Bartlett test values of the scales in the study were examined. Normality and correlation analysis, t-test, ANOVA test and regression analysis were performed on the data obtained.
As a result of the analysis, it was found that burnout syndrome negatively affects job and career satisfaction of employees, there is a positive relationship between burnout syndrome and intention to leave, job and career satisfaction negatively affects intention to leave. In addition, it has been determined that employees' burnout syndrome, job and career satisfaction and intention to leave show statistically significant differences according to variables like marital status, gender, educational status, age and total working years.

Keywords

burnout syndrome , career satisfaciton , job satisfaction , intention to leave , media staff

References

• Ab Hamid, M. R., Sami, W., & Sidek, M. M. (2017). Discriminant validity assessment: use of fornell & larcker criterion versus htmt criterion. Journal of Physics: Conference Series, 890(012163). https://doi.org/10.1088/1742-6596/890/1/012163.
• Ak, Belete. (2018). Turnover intention influencing factors of employees: an emprical work review. Journal of Entrepreneurship&Organization Management, 7(253). https://doi.org/10.4172/2169- 026X.1000253.
• Akça, Y., & Karagüzel, A. (2023). Teoride ve pratikte işten ayrılma niyeti. Yönetim, Ekonomi, Edebiyat, İslami ve Politik Bilimler Dergisi, (2), 9-18, https://doi.org/10.24013/jomelips.1196524.
• Akman, A., & Yakut, E. (2019). The effects of interpersonal conflict management approaches on job satisfaction, career satisfaction, job performance and intention to leave. (Ed. E. KARA) içinde, Social Sciences Management, Marketing. Accounting-Finance and Economics (pp. 215-246). Akademisyen Kitabevi.
• Arı, G.S., Bal, H., & Bal, E.Ç. (2010). İşe bağlılığın tükenmişlik ve işten ayrılma niyeti ilişkisindeki aracılık etkisi: yatırım uzmanları üzerinde bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 143-166.
• Aybek, G., & Karakaş, H. (2022). Use the silver bullet on the right beast: a guide on usage of pls- sem in tourism and gastronomy studies. Advances in Hospitality and Tourism Research (AHTR), 10(2), 327-336. https://doi.org/10.30519/ahtr.1097884.
• Aydınlı, A., Erkasap, A., & Özcan, A. (2024). Dijitalleşmenin iş tatminine etkisinde iş yaşam dengesinin aracılık rolü. Akademik Hassasiyetler, 11(24), 375-399. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1387836.
• Barthauer, L., Kaucher, P., Spurk, D., & Kauffeld, S. (2020). Burnout and career (un)sustainability: looking into the blackbox of burnout triggered career turnover intentions. Journal of Vocational Behavior, 117. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2019.103334.
• Başol, O., & Çömlekçi, M. F. (2020). İş tatmini ölçeğinin uyarlanması geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1(2), 17-31.
• Brayfield, A., & Rothe, H. F. (1951). An index of job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 35(5), 307-311.
• Camci, G. B., & Kavuran E. (2021). Hemşirelerin iş stresi ve tükenmişlik düzeyleri ile meslek ve yaşam doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 24(2) 274 283. DOI: 10.17049/ataunihem.930846.
• Chao, M.C., Jou, R. C., Liao, C. C., & Kuo, C. W. (2013). Workplace stress, job satisfaction, job performance and turnover intention of health care workers in rural taiwan. Asia Pasific Journal of Public Health, 20(10), 1-10. doi: 10.1177/1010539513506604.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. (Fourth edition). Pearson.
• Coetzee, M., & Bester, M. S. (2019). Probing the role of psychosocial career mechanisms in the harmonious work passion-career satisfaction link. Personel Review, 48(3). doi: 10.1108/PR-01-2018-0023.
• Cömertoğlu, M., & Cabi Bilge, A. (2024). Tükenmişlik sendromunun kurumsal performansa etkisi (otel işletmeleri üzerine bir araştırma). Atlas Akademi.
• Çetin, A., Güleç, R., & Kayasandık, A. E. (2015). Etik iklim algısının çalışanların işten ayrılma niyetine etkisi: tükenmişliğin aracı değişken rolü. Electronic Journal of Vocational Colleges, 5(2), 18-31. https://doi.org/10.17339/ejovoc.18657.
• Çetinceli, K. (2024). Örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki. Bir meta analiz çalışması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(2), 634-653. https://doi.org/10.32709/akusosbil.1156663.
• Demirgil, H. (2006). Çok boyutlu ölçekleme. Ş. Kalaycı, (Ed.). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri içinde (ss. 403-405). Pegem Akademi.
• Deran, A., & Beller, B. (2015). Muhasbe meslek mensuplarında tükenmişlik sendromu üzerine Giresun İl Merkezi’nde yapılan bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 45, ss.69-93. https://doi.org/10.18070/euiibfd.76305.
• Doğan, D. (2019). SmartPLS ile veri analizi (2. Baskı.). Zet Yayınları.
• Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği’nin uyarlanması. 7. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. Hacettepe Üniversitesi. Editörler: R. Bayraktar ve İ. Dağ, Ankara, ss. 143 – 154.
• Freudenberger, H. J. (1974). Staff burn-out. Journal of Social Issues, 30(1), 159-165.
• Greenhaus, J. H., Parasuraman, S., & Wormley, W. M., (1990). Race effects of organizational experience, job performance eveluation, and career outcomes. Academy of Management Journal, 3 (1), 64-86.
• Guðlaugsdóttir, Á. L. (2016). Turnover intention: what influences turnover among employees in healthcare? Doctoral dissertation, Reykjavik University.
• Hagmaier, T., Abele, A. E., & Goebel, K. (2018). How do career satisfaction and life satisfaction associate? Journal of Managerial Psychology, 3 (2), 142-160. doi: 0.1108/JMP-09-2017-0326.
• Hair, J., Tomas, G., Hult, M., Ringle, C.M., & Sarstedt., M. (2017). A primer on partial least squares structural equation modeling. Sage.
• Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., Sarstedt, M., Danks, N. P., & Ray, S. (2021). Partial least squares structural equation modeling (pls-sem) using R. Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-80519-7.
• Henseler, J., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2015). A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling. Journal of the Academy of Marketing Science, 43(1),115–135. https://doi.org/10.1007/s11747-014-0403-8.
• Jawahar, I. M., & Liu, Y. (2016). Proactive personality and citizenship performance. Career Development International, 21(4). pp. 378-401. https://doi.org/10.1108/CDI-02-2015-0022.
• Judge, T. A., Locke, E. A., Durham, C. C., & Kluger, A. N. (1998). Dispositional effects on job and life satisfaction: the role of core evaluations. Journal of Applied Psychology, 83(1), 17-34.
• Lilian, A. (2022). Motivational beliefs, an important contrivance in elevating digital literacy among university students. Heliyon 8(12), e11913. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2022.e11913.
• Locke, E. A. (1976). The nature and causes of job satisfaction. M. D. Dunnette (Ed.). Handbook of Industrial and Organizational Psychology (pp. 1297– 1349). Rand McNally
• Kaur, B., Mohindru., & Pankaj. (2013). Antecedents of turnover ıntentions: a literature review. Global Journal of Management and Business Studies, 3(10), 1219-1230.
• Karaköse, Z., & Güney, R. (2024). Burnout and job satisfaction among nurses during the covid-19 pandemic: comparison of pediatric and adult clinics. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 11(2), 266-276.
• Kazma, H., & Tarakçı, İ. E. (2023). Mesleki tükenmişliğin iş tatmini ve işten ayrılma niyetine etkisi: otel çalışanları üzerine bir araştırma. 9th International EMI Entrepreneurship & Social Sciences Congress, 7-10 November 2023, Tashkent/Uzbekistan.
• Kazu, İ. Y., & Yıldırım, D. (2021). Mesleki tükenmişlik: etki eden faktörler, belirtileri ve sonuçları. JRES, 8(2), 462-473. https://doi.org/10.51725/etad.1003628.
• Marchand, A., Blanc, M. E., & Beauregard, N. (2018). Do age and gender contribute to workers’ burnout symptoms? Occupational Medicine. doi:10.1093/occmed/kqy088.
• Maslach, C., & Leiter, M.P. (2008). Early predictors of job burnout and engagement. Journal of Applied Psychology, 93(3), 498-512. doi: 10.1037/0021-9010.93.3.498.
• Maslach, C. (2003). Job burnout: new directions in research and invention. Current Directions in Psychological Science, 12 (5), 189-192. https://doi.org/10.1111/1467-8721.01258.
• Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2, 99-113.
• Mobley, W. H., Horner, S. O., & Hollingsworth, A. T. (1978). An evaluation of precursors of hospital employee turnover. Journal of Applied Psychology, 63(4), 408-414.
• Montuori, P., Sorrentino, M., Sarnacchiaro, P., Di Duca, F., Nardo, A., Ferrante, B., D’Angelo, D., Di Sarno, S., Pennino, F., Masucci, A. et al. (2022). Job satisfaction: knowledge, attitudes, and practices analysis in a well-educated population. Int. J. Environ. Res. Public Health, 19, 14214. https://doi.org/10.3390/ ijerph192114214.
• Okumuş, M. T., Bakan, İ., & Kutlu, M. R. (2022). İşe tutkunluk, odaklanma yeteneğinin kariyer tatmini ve iş tatmini üzerindeki etkisi: bir alan çalışması. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(1), 119-138, doi:10.48146/obusobiad.1034056.
• Örücü, E., & Özafşarlıoğlu, S. (2013). Örgütsel adaletin çalışanların işten ayrılma niyetine etkisi: Güney Afrika Cumhuriyeti’nde bir uygulama. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(23), 335-358.
• Özpehlivan, M. (2018). İş tatmini: kavramsal gelişimi, bireysel ve örgütsel etkileri, yararları ve sonuçları. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 43-70.
• Park, J., & Min, H. K. (2020). Turnover intention in the hospitality industry: a meta-analysis. International Journal Of Hospitality Management, 90. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2020.102599.
• Polatcı, S. (2007). Tükenmişlik sendromu ve tükenmişlik sendromuna etki eden faktörler (gaziosmanpaşa üniversitesi akademik personeli üzerinde bir analiz). (Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Pramudita, D. P. D., Mayasari, A., & Almoza, F. M. L. (2025). Job stress, job burnout, and turnover intention in employees of digital education platform and book provider company pt. xyz. International Journal of Economics and Management Research, 4(2), 646–654. https://doi.org/10.55606/ijemr.v4i2.444.
• Rageb, M. A., Abd-El-Salam, E. M., El-Samadicy, A., & Farid, S. (2013). Organizational commitment, job satisfaction and job performance as a mediator between role stressors and turnover intentions a study from an Egyptian cultural perspective. The Business & Management Review, 3(2), 51-73.
• Riaz, A., & Haider, M. H. (2010). Role of transformational and transactional leadership on job satisfaction and career satisfaction. Business and Economic Horizons, 1-1, 29-38. DOI: 10.15208/beh.2010.05.
• Saeed, I., Waseem, M., Sikander, S., & Rizwan, M. (2014). The relationship of turnover intention with job satisfaction, job performance, leader member exchange, emotional intelligence and organizational commitment. International Journal of Learning & Development, 4(2), 242-256. DOI:10.5296/ ijld.v4i2.6100.
• Sakal, Ö. (2020). Kariyer tatmini ve tükenmişlik: öğretmenler üzerinde bir araştırma. International Social Sciences Studies Journal, 6 (71), 4543-4553. DOI: 10.26449/sssj.2659.
• Sökmen, A., & Mete, E. S. (2015). Bezdirinin iş performansı, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: ankara’da bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 271-295. http://dergipark.gov.tr/gaziuiibfd/issue/28305/300789.
• Şenses, B., Irmak, U., Kozak, T., Sağlam, A., Yağcı, R., & Dalga, T. (2023). Tükenmişlik sendromunun kamu çalışanları üzerinde incelenmesi. International Social Sciences Studies Journal, 9(112), 7374- 7393.http://dx.doi.org/10.29228/sssj.706 37.
• Şimşir, İ., & Seyran, F. (2020). İş tatmininin önemi ve etkileri. Meyad Akademi, 1(1), 25-42.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 31.05.2024).
• Tekingündüz, S, Top, M., & Seçkin, M. (2015). İş tatmini, performans, iş stresi ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin incelenmesi: hastane örneği. Verimlilik Dergisi, 0 (4), 39-64. http://dergipark.gov.tr/verimlilik/issue/21773/234017.
• Tett, R. P., & Meyer, J. P. (1993). Job satisfaction, organizational commitment, turnover intention and turnover: path analyses based on meta-analytic findings. Personnel Psychology, 46(2), 259-293. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1993.tb00874.x.
• Toplu, S., & Toplu, O. (2023). Eğitim kurumlarında iş tatmini ve örgütsel bağlılık düzeylerini etkileyen faktörler. International Social Sciences Studies Journal, 9(109), 6167-6186.doi.http://dx.doi.org/10.29228/sssj.68692.
• Uğur Aydın, A., & Akgemci, T. (2020). Tükenmişlik sendromunun işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: bankacılık sektörü çalışanları örneği. Strategic Public Managament Journal, 6(11), 103-114. DOI: 10.25069/spmj.634829.
• Üngüren, E., Onur, N., Demirel, H., & Tekin, Ö.A. (2024). The effects of job stress on burnout and turnover intention: the moderating effects of job security and financial dependency. Behav. Sci., 14, 322. https://doi.org/10.3390/bs14040322.
• Üstündağ, S., & Büber, H. (2023). Aile işletmelerinde tükenmişlik sendromunun iş tatminine etkisi: Kütahya Çini-Seramik Sanayi’nde bir uygulama. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 6(9), 1104–1122. https://doi.org/10.26677/TR1010.2023.1271.
• Wolfe, K. (2024). The impact of high-performance work practices on employee burnout experience in UK higher education: a professional services. Perspectives: Policy and Practice in Higher Education, 29, 3-13. https://doi.org/10.1080/13603108.2024.2392165(1).
• Yıldız, S. M. (2018). An empirical analysis of the leader-member exchange and employee turnover intentions mediated by mobbing: evidence from sport organisations. Economic Research-Ekonomska Istrazıvanja, 31(1), 480-497. https://doi.org/10.1080/1331677X.2018.1432374.
• Yüksel, İ. (2005). İş-aile çatışmasının kariyer tatmini, iş tatmini ve iş davranışları ile ilişkisi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 301-314.
• Zhang, H., Shi, Y., & Teng, L. S. (2024). Exploring relationships of job satisfaction and burnout with turnover intention among chinese english language teachers. The Asia-Pacific Education Researcher, 33, 587-601.https://doi.org/10.1007/s40299-023-00755-9.
• Zhang, Q., Li, X., & Gamble, J.H. (2022). Teacher burnout and turnover intention in higher education: the mediating role of job satisfaction and the moderating role of proactive personality. Front. Psychol. 13, 1076277. doi: 10.3389/fpsyg.2022.1076277.