Reflections of migration: Refugee children with developmental disabilities or typical development in early childhood in Turkey

Year 2024, , 138 - 149, 30.11.2024

Büşra Demir , Güllü Talaş , Fidan Güneş Gürgör Kılıç

https://doi.org/10.59320/alanyazin.1461940

Abstract

Migration changes the lives of children with typical development or developmental disabilities in many ways. Turkey has recently become an important country for people migrating from their country. Among the people migrating to Turkey, there is a high proportion of children in early childhood. Early childhood is an important period for the development of children. Children in this period face many problems in their new countries of origin. It is very important to implement early intervention programs to eliminate the risks affecting children's development. This study was conducted to explain the concepts such as asylum seeker, refugee and immigrant, to provide information about children with typical development or developmental disabilities in early childhood, to introduce early intervention programs applied to these children, and to reveal and discuss the research on refugee children in early childhood in the Turkish literature. As a result of the research, it is seen that early intervention programs and research on the subject are limited.

Keywords

Early childhood, early intervention programs, refugee children with developmental disabilities, typically developing children, migration.

Göçün yansımaları: Türkiye’de erken çocukluk dönemindeki gelişim yetersizliği olan veya tipik gelişim gösteren mülteci çocuklar

Abstract

Göç ile tipik gelişim gösteren veya gelişim yetersizliği olan çocukların yaşamında birçok yönden değişiklik meydana gelmektedir. Türkiye, son dönemde ülkesinden göç eden insanlar için önemli bir ülke haline gelmiştir. Türkiye’ye göç eden insanlar arasında erken çocukluk döneminde yer alan çocuklar yüksek orandadır. Erken çocukluk dönemi, çocukların gelişimleri açısından önemli bir dönemdir. Bu dönemdeki çocuklar, göç ile yeni geldikleri ülkelerde birçok problem ile karşılaşmaktadır. Çocukların gelişimlerini etkileyen risklerini ortadan kaldırmak için erken müdahale programlarının uygulanması oldukça önemlidir. Bu araştırma, sığınmacı, mülteci, göçmen gibi kavramların açıklanması, erken çocukluk dönemindeki tipik gelişim gösteren veya gelişim yetersizliği olan çocuklar hakkında bilgi verilmesi, bu çocuklara uygulanan erken müdahale programlarının tanıtılması ve Türkiye alanyazınında erken çocukluk dönemindeki mülteci çocuklara ilişkin araştırmaların ortaya konulması ve tartışılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda, erken müdahale programlarının ve konu ile ilgili araştırmaların sınırlı olduğu görülmektedir.

Keywords

Erken çocukluk dönemi, erken müdahale programları, gelişim yetersizliği olan mülteci çocuklar, tipik gelişim gösteren çocuklar, göç.

References

• Ağmaz, R. F. ve Temel, F. (2021). Clil yöntemine dayalı Türkçe eğitiminin geçici koruma altındaki 3-5 yaş grubu Suriyeli çocukların alıcı dil gelişimlerine etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 50(1), 123-143. https://doi.org/10.37669/milliegitim.956736
• Akça, A. (2021). Etkileşimli kitap okuma programının 48-66 aylık Suriyeli çocukların alıcı dil gelişimine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Alkan, B. (2020). Türkiye'de ana okuluna devam eden Suriyeli çocukların iletişim becerileri: bir durum çalışması (Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arslan, Ü. ve Ergül, M. (2022). Mülteci öğrencilerin eğitimlerinde yaşadıkları sorunlar: öğretmenlerin perspektifinden bir delphi çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 54(1), 1-31 https://doi.org/10.9779/pauefd.820780
• Ataseven, H. (2019). Dil gelişimini destekleyici oyun etkinlikleri programının 5-6 yaş grubu mülteci çocukların dil gelişimlerine ve günlük yaşam becerilerine etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi.
• Avcı, F. (2019). Teachers’ opinions on the problems faced by the refugee students in preschool education institutions. Language Teaching and Educational Research (LATER), 2(1), 57-80. https://doi.org/10.35207/later.537817
• Avcı, Z. (2019). Türkiye’de erken çocukluk eğitimine devam eden Suriyeli çocukların okul deneyimlerinin incelenmesi (Doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi
• Balcılar, M., (2016). Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin sağlık durumu araştırması. AFAD Yayını.
• Baş, M, Molu, B., Tuna, H.L., Baş, İ. (2017). Göç eden ailelerin sosyo-kültürel ve ekonomik değişiminin kadın ve çocuk yaşamına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(3), 1680-1693.
• Bayhan, P. ve Karaaslan, A. (2018). Mülteci çocuklar için uygulanan erken müdahale programları; Türkiye ve dünyadan uygulamalar [Konferans sunumu]. Hacettepe Üniversitesi Çocuk Gelişimi Kongre Merkezi.
• Biçer, S. (2023). Mülteci çocuklar sosyal ve akademik uyumları: Sorunlar ve çözüm önerileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi.
• Bozkurt Polat, E., Özbey, S., Türkmen, S. ve Köyceğiz Gözeler, M. (2020). 60-72 aylık göçmen Afgan çocuklara uygulanan sosyal uyum ve beceri programının etkisinin incelenmesi, Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 5(2), 1-20. https://doi.org/10.37754/737081.2020.521 DC. gov. https://osse.dc.gov/service/strong-start-dc-early-intervention-program-dc-eip
• Columbia Bölgesi Hükümeti. (n.Strong Start DC Erken Müdahale Programı (DC EIP). Ofis ohttps : //osse.dc.gov /s/güçlü-başlat -dc--erken -inte-program--dc -eip
• Değer, Z. K. (2019). Okul öncesi dönemdeki Suriyeli çocukların sosyal duygusal uyum becerilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi.
• Derince, D. (2019). Suriyeli mülteci çocuklar özelinde: savaş mağduru çocuklar ve çocuk sağlığı sorunları. Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 57-70. https://doi.org/10.7816/nesne-05-10-03
• Diversecıty Community Resources Society. https://www.dcrs.ca/our-services/programs-for-children-and-families/first-steps-early-years-refugee-program/
• Eren, Z. (2019). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre göçmen çocukların eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 213-234. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.43815-476805
• Fisher, P., Burraston, B. ve Pears, K. (2005). The early ıntervention foster care program: permanent placement outcomes from a randomized trial. Child Maltreatment, 10(1), 61-71. https://doi.org/10.1177/1077559504271561.
• GİGM (2023). T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 GSL-Good Start Life. https://gslservices.com.au.
• Gümüşten, D. (2017). Mülteci çocukların eğitimi ve uyumlarına yönelik yapılan müdahale programları üzerine bir derleme. Nesne Psikoloji Dergisi (NPD), 5(10), 247-264.
• Gürdoğan, D. (2020). Çanakkale’de engelli mülteciler: deneyimler, sorunlar, olanaklar (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Harrell-Bond B. (2000).Are refugee camps good for children? (Working Paper No. 29). Cairo: American University in Cairo, Forced Migration and Refugee Studies.
• https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/07143429_ozel_egitim_hizmetleri_kilavuzu.pdf
• https://www.alnap.org/system/files/content/resource/files/main/3ae6a0c64.pdf
• https://www.dcrs.ca/our-services/programs-for-children-and-families/first-steps-early-years-refugee-program
• https://www.hqsc.govt.nz/assets/Consumer-hub/Partners-in-Care/Publications-resources/Good-start-inlife-practice-guidance-Mar-2020.pdf
• Karaca, S. ve Doğan, U. (2014). Suriyeli göçmenlerin sorunları çalıştayı sonuç raporu, Mersin Üniversitesi Bölgesel İzleme ve Uygulama Araştırma Merkezi, Mersin.
• Karakuş-Özdemir, E. (2023). Mülteci çocukların bulunduğu anasınıflarında uygulanan duygu düzenleme erken müdahale programının etkisi (Doktora tezi), Gazi Üniversitesi.
• Kılıç, Ç. (2018). Amerika’da anne-baba eğitiminde uygulanan erken müdahale programları. Researcher: Social Science Studies, 6(1), 85-96.
• Köse, E. (2022). Türkiye’deki engelli mültecilerin toplumsal uyum düzeylerinin değerlendirilmesi ve sosyal politika önerileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
• Kuru, N. (2020). Tamamlayıcı erken müdahale programının mülteci çocukların benlik saygısına, sosyal becerilerine ve psikolojik sağlamlığına etkisi (Doktora tezi), Hacettepe Üniversitesi.
• Lakhan R, Mario A, Qureshi FN, Hall ML. (2013). Early intervention services to children with developmental delay in resource poor settings in ındia. Nepal Journal of Medical Sciences, 2(2),149-55 https://doi.org/10.3126/njms.v2i2.8966
• Ornelas, I. J., ve Perreira, K. M. (2011). The role of migration in the development of depressive symptoms among Latino immigrant parents in the USA. Social Science and Medicine, 73(8), 1169–1177. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2011.07.002
• Sarvan, S., Efe, E. (2020). Suriyeli çocuk mülteciler ve sorunları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 9(1),55-62. Sever, M. (2020). Suriyeli Mülteci Çocukların Eğitim Durumu ve Sosyal Uyum Örneklemi. Avrupa Eğitim Dergisi, 10 (1- 2), 1-16.
• Sever, Ş. (2020). Mülteci ve sığınmacı çocuklara yönelik sosyal politikalar: Türkiye, Almanya ve İtalya karşılaştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul Üniversitesi. TIDES. https://www.tides.org/project/fiscally-sponsored-project/abriendo-puertasopening-doors
• Türker Üçüncü, Ş., Aktan Acar, E. (2021). Erken çocukluk dönemindeki sığınmacı ve Türk asıllı çocukların okula uyum sürecinin analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (11), 221-248. https://doi.org/10.21733/ibad.902805
• Uluseller, A. (Ed.). (2008). Eğitim hakkı ve insan hakları eğitimi (1.Baskı). İnsan Hakları Gündemi Derneği.
• UNICEF, (2022). Türkiye’de geçici koruma altında olan Suriyeli çocuklara yönelik eğitim müdahalesi raporu. https://www.unicef.org/turkiye/raporlar/t%C3%BCrkiyede-ge%C3%A7ici-koruma alt%C4%B1nda-olan-suriyeli-%C3%A7ocuklara-y%C3%B6nelik-e%C4%9Fitimm%C3%BCdahalesi-raporu
• UNICEF, 2017. UNICEF Türkiye yıllık raporu. https://www.unicef.org/turkiye/raporlar/unicef-t%C3%BCrkiye-yillik-raporu-2017
• UNICEF. (2019). Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu, Türkiye İnsani Durum Raporu ((Yayın no.36). https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/UNICEF%20Turkey%20Humanitarian%20Situation%20Report%20No.%2036%20-%20End-Year%202019.pdf
• Yanık Özger, B. ve Akansel, A. (2019). Okul öncesi sınıfındaki suriyeli çocuklar ve aileleri üzerine bir etnografik durum çalışması: Bu sınıfta biz de varız! Egitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(3), 942-966. https://doi.org/10.14689/issn.2148-624.1.7c.3s.3m
• Yanık Özger, B. ve Kozandağı, H. (2021). Okul öncesindeki Suriyeli ve Türk çocukların oyunları ve oyundaki ilişkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 51, 299- 326. https://doi.org/10.9779/pauefd.682823
• Yohani, S. (2010). Nurturing hope in refugee children during early years of post-war adjustment Children and youth services review. 32(6), 865–873 https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2010.02.006