Bir Kültür Aktarıcısı Olarak Edebiyatın Almanca Ders Kitaplarına Yansıması

Year 2021, Volume: 3 Issue: 6, 65 - 81, 19.12.2021

Gülcan İnan

Abstract

Kültürlerarası yaklaşım, dil ile kültürün birbirinden ayrı düşünülemeyeceğini belirterek, yabancı dil öğretiminde öğrenci için gerekli olan dört beceri (dinleme, konuşma, yazma ve okuma) ve dilbilgisi becerilerinin öğretilmesi esnasında, öğrenciye, ilgili dilin kültürünün de öğretilmesini hedeflemektedir. Bu yöntemle yetişen öğrenciler dört temel dil becerisini kazanmakla birlikte, ilgili dilin dil bilgisel yapılarını kullanma becerisi ve aynı zamanda o dilin kültürünü de öğrenme imkânı bulacaktır. Bu bağlamda edebi metinlerin ve edebiyatın rolü yadsınamaz. Bir kültür aktarıcısı olarak edebiyatın ders kitaplarında yer alması hem temel becerilerin kazanılması hem de hedef dilin kültürünü bilinç dışı öğrenme noktasında oldukça önemlidir.
Araştırmada ortaöğretim kurumlarının ikinci yabancı dil öğretiminde kullandığı Almanca ders kitabı ve Almanya’da kullanılan ders kitabı karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Bunlardan birincisi Millî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafınca hazırlanan ve 31.07.2017 tarihinde yayınlanan, “A2.2” düzeyindeki “Wie Bitte” adlı ders kitabıdır, ikincisi ise 2010 yılında 1.basımı gerçekleştirilen, Almanya’da hazırlanan “Rundum” adlı ders kitabıdır. Bu doğrultuda incelenen bu iki kitap, aşağıdaki sorulara cevap vermektedir.
 Seçilen ders kitaplarında edebi metinler kullanılmış mıdır? Metinlerde masal, şiir, şarkı gibi edebi türlere yer verilmiş midir?
 Kitaplarda dünya klasiklerinden Alman yazarlara yer verilmiş midir?
Çalışmanın sonucunda Talim Terbiye Kurulu tarafından hazırlanan ders kitabında söz konusu olan türlerde edebi metinlere ve yazarlara yeteri kadar yer verilmediği tespit edilmiştir. Buna karşın Almanya’da hazırlanmış ders kitabında edebi tür ve yazarlara yer verilmiştir.

Keywords

Kültürlerarası Yaklaşım, Edebiyat, Edebi Metinler, Ders Kitapları

References

• Referans1 Akpınar Dellal, Nevide/Günak Bora, Duygu (2009). “Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi’nde İkinci Yabancı Dil Olarak Almanca Öğrenen Öğrencilerin Öğrenme Motivasyonları”. Dil Dergisi (143):20-41.
• Referans2 Aksan, Doğan (1977). Her Yönüyle Dil-Ana Çizgileriyle Dilbilim. I. Türk Dil Kurumu Yayınları: Ankara.
• Referans3 Aytaç, Gürsel (1990). Edebiyat Yazıları I. Gündoğan Ankara.
• Referans4 Balkan, Fatma/Canoğlu Yasemin (2017). Wie Bitte A2.2 Lehrbuch. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları: Ankara.
• Referans5 Bishof, Monika/Kessling,Viola/ Krechel,Rudiger (1999). Landeskunde und Literaturdidaktik. Langenscheidt: München.
• Referans6 Ceylan, Hüsnü (2008). Yabancı Dil Olarak İngilizce’nin Öğretiminde Şiirin Kullanımı. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi: (1) 116-121.
• Referans7 Cuma, Filiz İlknur (2009). Transkulturelle Kompetenz und Landeskunde in den Regional Erstellen DAF- Lehrwerken in der Türkei. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi: (22) 87-88.
• Referans8 Çetinkaya, Yasemin (2008). Yabancı Dil Öğretiminde Kültürel Öğelerin Etkisi ve Bu Öğelerin Dil Kitaplarında Uygulanış Biçimi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Referans9 Demir, Ahmet (2010). Yabancılara Türkiye Türkçesi Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşımdan Hareketle Metinlerin İncelenmesinde Dikkat Edilecek Noktalar. Yüksek Lisans Tezi. Ankara:Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Referans10 Demircan, Ömer (1990). Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri. Can Ofset: İstanbul.
• Referans11 Ersan, Yüksel (2018). Yabancı Dil Öğretiminde Kısa Metinlerin Kullanımı ve Önemi. Uşak Üniversitesi:(2) 290.
• Referans12 Faigle,Iris (2006). Rundum. Klett Verlag: Stuttgart.
• Referans13 Genç, Ayten (2000). Eğitim Sözlüğü (Wörterbuch Pädagogik). Hacettepe Taş: Ankara.
• Referans14 Genç, Ayten (2003). Türkiye’de Geçmişten Günümüze Almanca Öğretimi. Seçkin Yayıncılık: Ankara.
• Referans15 Genç, Ayten, Ünver, Şerife (2013). Almanca Ders Kitaplarındaki Görselliğe İlişkin Öğretmen Görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (28):393-404.
• Referans16 Neuner,Gerhard/Hufeisen, Britta (2003) Mehrsprachigkeitskonzept und Tertiärsprachenlernen Deutsch nach Englisch. Goethe-Institut: Strasbourg.
• Referans17 Nuner, Gerhad/ Hunfeld,Hans (1993). Methoden des fremdsprachlichen Deutschunterrichts. Langenscheidt: Berlin.
• Referans18 Öztürk, Ali Osman/Kuru Atadere, Yıldız (2007). Değişik Türler Örneğinde Yazın Öğretimi Çalışmalarına Genel Bakış. Ali Osman Öztürk. (Ed.). Yabancı Dil Eğitimi Bölümlerinde Edebiyat Öğretimi. Anı Yayıncılık: Ankara.
• Referans19 Polat, Tülin (1993). Yazınsal Metinler ve Yabancı Dil Olarak Almanca Öğretimi. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi: (8) 181-19.
• Referans20 Rösler, Dietmar (2012). Deutsch als Fremdsprache. Eine Einführung. J.B Metzler: Stuttgart.
• Referans21 T.C. MEB (2006). “Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı; Ortaöğretim Kurumları 10, 11 ve 12. Sınıf İkinci Yabancı Dil Almanca Dersi Öğretim Programı”. Ankara.
• Referans22 Tapan, Nilüfer (1995). Yabancı Dil Olarak Almanca Öğretiminde Yeni Bir Yöneliş: Kültürlerarası Bildirişim Odaklı Yaklaşım. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi IX. Edebiyat Fakültesi Basımevi: İstanbul.
• Referans23 Tercanlıoğlu, Leyla (1994). Dil öğretim malzemesi olarak edebî eserlerimiz. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi: (1) 64.
• Referans24 Ünal, Dalım Çiğdem (2005). Yabancı Dil Öğretiminde Edebi Metinler: Yenilikçi Yaklaşımlara Geçiş Süreci ve Gerekçeleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi: (29) 203-212.
• Referans25 Ünalan, Şükrü (2004). Dil ve Kültür. Nobel Yayın Dağıtım, 2.Baskı: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (34) 94-101.
• Referans26 Yardımcı, Mehmet, Tuncer, Hüseyin (2002). Çocuk Edebiyatı. Ürün Yayınları: Ankara.
• Referans27 Yıldırım, Ahmet/ Şimşek, Hasan (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.