Determining Primary School Teachers’ Motivational Behaviors Toward Foreign Students

Year 2025, Volume: 1 Issue: 1, 26 - 41, 30.11.2025

Ayşe Yılmaz , Duygu Koçak

Abstract

This study aims to examine the strategies employed by elementary school teachers to enhance the learning motivation of foreign-national students, the rationales underpinning these strategies, and the challenges encountered in practice. Conducted as a qualitative case study, the research involved 12 elementary school teachers who taught foreign-national students in public and private schools affiliated with the Alanya District Directorate of National Education during the 2023–2024 academic year. Data were collected through face-to-face interviews using the “Semi-Structured Interview Form for Identifying Elementary Teachers’ Behaviors to Motivate Foreign-National Students” and analyzed via content analysis. The inter-coder reliability (researcher–expert agreement) was calculated at 90%. Findings indicate that teachers most frequently employ the demonstration–practice method, followed by the use of an affectionate/positive discourse, social integration activities, dramatization, and game-based practices. Compared to Turkish students, communication-focused approaches—particularly body language, imitation, more intensive contact with families, and, in some contexts, physical touch—stand out when working with foreign-national students. The primary obstacle to motivation is the language barrier, accompanied by difficulties in meaning-making and general communication problems. Teachers’ main expectations from school administrators include strengthening Turkish as a second language instruction at an institutional level, ensuring balanced distribution of foreign-national students across classes, and providing supplementary language support programs. Overall, the results suggest that combining structural policies that support language acquisition with classroom pedagogies that are hands-on, inclusive, and relationship-centered can substantially enhance students’ motivation and participation.

Keywords

Student Motivation , Foreign Student , Motivation

Sınıf Öğretmenlerinin Yabancı Uyruklu Öğrencileri Motive Etme Davranışlarının Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, sınıf öğretmenlerinin yabancı uyruklu öğrencilerin öğrenme motivasyonunu artırmak için kullandıkları stratejileri, bu stratejilerin dayanaklarını ve uygulamada karşılaşılan güçlükleri incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, 2023–2024 akademik yılında Alanya İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı devlet ve özel okullarda görev yapan ve sınıflarında yabancı uyruklu öğrenciler bulunan 12 sınıf öğretmeniyle yürütülen nitel bir durum çalışmasıdır. Veriler, “Sınıf Öğretmenlerinin Yabancı Uyruklu Öğrencileri Motive Etme Davranışlarının Belirlenmesine İlişkin Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” ile yüz yüze görüşmeler yoluyla toplanmış; içerik analiziyle çözümlenmiştir. Araştırmacı–uzman uyumu üzerinden hesaplanan güvenirlik oranı %90’dır. Bulgular, öğretmenlerin en sık gösterip–yaptırma yöntemine başvurduğunu; sevgi dili, öğrencileri kaynaştırma, dramatizasyon ve oyun temelli etkinliklerin izlediğini göstermektedir. Türk öğrencilerden farklı olarak yabancı uyruklu öğrencilerle çalışırken beden dili, taklit, aile ile yoğun iletişim ve kimi bağlamlarda fiziksel temas gibi iletişim odaklı yaklaşımlar öne çıkmaktadır. Motivasyon sürecinin başlıca engeli dil problemidir; buna anlamlandırma güçlükleri ve genel iletişim sorunları eşlik etmektedir. Öğretmenlerin yöneticilerden temel beklentisi, ikinci dil olarak Türkçe öğretiminin kurumsal düzeyde güçlendirilmesi, yabancı öğrencilerin sınıflara dengeli dağıtılması ve ek dil destek programlarının açılmasıdır. Sonuçlar, dil edinimini destekleyen yapısal politikalar ile sınıf içinde uygulamalı, kapsayıcı ve ilişki temelli pedagojilerin birlikte işletilmesinin motivasyon ve katılımı anlamlı biçimde güçlendireceğini göstermektedir

Keywords

Öğrenci Motivasyonu , Yabancı Uyruklu Öğrenci , Motivasyon

References

• AFAD. (2018). Türkiye’deki Suriyeli eğitim çağı çocuklarının eğitim süreçleri üzerine bir çözümleme. Ankara Üniversitesi Yayınları. https://avesis.ankara.edu.tr/yayin/b0970f8f-7007-4b69-9896-44237c9a8454/turkiyedeki-suriyeli-egitim-cagi-cocuklarinin-egitim-surecleri-uzerine-bir-cozumleme/document.pdf
• Ayık, B. (2019). A literature review on seeking justice in refugee student education [Literatür taraması]. E-Scholarship.
• Balantekin, Y., & Oksal, A. (2014). İlkokul 3. ve 4. sınıf öğrencileri için matematik dersi motivasyon ölçeği. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 3(2), 102–113.
• Balcı, E. (1991). Öğretmenlerin rolleri, eğitim sosyolojisi. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Baş, T., & Akturan, U. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Başaran, İ. (1993). Türkiye eğitim sistemi. Gül Yayınevi.
• Başaran, İ. E. (1982). Örgütsel davranışın yönetimi (A.Ü.E.F. Yayını No: 111). Ankara Üniversitesi.
• Başaran, İ. E. (2006). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ekinoks Yayınları.
• Bostancı, A. B. (2017). Türk milli eğitim sisteminin yapısı ve özellikleri. N. Saylan (Ed.), Eğitim bilimine giriş (s. 213–248) içinde. Anı Yayıncılık.
• Celep, C., & Doğan, E. (2004). Meslek olarak öğretmenlik. Anı Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Sage Publications.
• Çelikten, M., Şanal, M., & Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(19), 207–237.
• Daş, E. (2020). İlkokul normal sınıf öğretmenleri ile özel alt sınıf öğretmenlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Ulusal Tez Merkezi.
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01
• Demir, S. K. (2023). Sınıf öğretmenlerinin program okuryazarlıkları ile öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Ulusal Tez Merkezi.
• Eccles, J. S., & Wigfield, A. (2002). Motivational beliefs, values, and goals. Annual Review of Psychology, 53, 109–132. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.53.100901.135153
• Erdem, A. R. (2006). Türkiye’nin önemli sorunlarından biri: Yetiştirdiği insan tipi. Üniversite ve Toplum, 6(4), 1–14.
• Ergül, H. F. (2005). Motivasyon ve motivasyon teknikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 67–79.
• Ergün, M. (2005). İlköğretim okulları öğretmen adaylarının KPSS’deki başarı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 311–327.
• Ertürk, S. (1986). Türkiye’deki bazı eğitim sorunları üzerine düşünceler. Şafak Matbaası.
• Göçer, A. (2014). Etkinlik temelli ilkokuma yazma öğretimi. Pegem Akademi.
• Gökçe, O. (2006). İçerik analizi: Kuramsal ve pratik bilgiler. Siyasal Kitabevi.
• Gönülaçar, Ş. (2016). Türkiye’de öğretmen imajı ve itibarı üzerine bir inceleme. https://www.academia.edu/20607351 adresinden alındı
• Gürkan, T. (1993). İlkokul öğretmenlerinin öğretmenlik tutumları ile benlik kavramları arasındaki ilişki. Sevinç Matbaası.
• Helvacı, M. A. (2005). Eğitim örgütlerinde değişim yönetimi. Nobel Yayıncılık.
• Helvacı, M., & Şimşek, S. (2008). Öğretmenlik mesleğinin özellikleri; eğitim ile ilgili kavramlar. N. Saylan (Ed.), Eğitim bilimine giriş (s. 313–332) içinde. Anı Yayıncılık.
• İncekara, S. (2020). Özel okul öğretmenlerinin örgütsel mutluluk ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü]. Ulusal Tez Merkezi.
• Karağaç, D., Bilecen, B. & Veenstra, R. (2022). Uncertainties shaping parental educational decisions: Refugee children’s education in an uncertain environment. Frontiers in Human Dynamics, 4, 920229. https://doi.org/10.3389/fhumd.2022.920229
• Karaman, M. A. (2023). Comparison of levels of bullying, achievement motivation and resilience among refugee and Turkish adolescents. Journal of Genetic Psychology. Advance online publication. https://doi.org/10.1017/jgc.2021.22
• Miles, M. B., & Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2022). Göç ve acil durumlarda eğitim daire başkanlığı raporu. https://hbogm.meb.gov.tr/ adresinden alındı.
• Molla, T. (2024). Refugees and school engagement: A scoping review. Review of Educational Research. https://doi.org/10.1177/14782103241229013
• OECD. (2015). Immigrant students at school: Easing the journey towards integration. Paris, France: OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264249509-en
• Özel, D. (2023). Struggles of refugee-receiving schools in Turkey. Social Sciences, 12(4), 231. https://doi.org/10.3390/socsci12040231
• Öztürk, C. (2010). 21. yüzyılın eşiğinde Türkiye’de öğretmen yetiştirme. O. Oğuz (Ed.), 21. yüzyılda eğitim ve Türk eğitim sistemi (s. 179–224) içinde. Pegem Akademi.
• Özyılmaz, Ö. (2013). Türk milli eğitim sisteminin sorunları ve çözüm arayışları. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Paker, T. (2015). Durum çalışması. F. N. Seggie (Ed.), Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları içinde. Anı Yayıncılık.
• Robbins, S. P. (1994). Organizational behavior: Concepts, controversies, and applications (7th ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Sağlam, H. İ., & Kanbur, N. İ. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 310–323.
• Schunk, D. H., & Zimmerman, B. J. (Eds.). (2012). Motivation and self-regulated learning: Theory, research, and applications. New York, NY: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203831076
• Sezer, Ş. (2018). Öğretmenlerin sınıf yönetimi tutumlarının öğrencilerin gelişimi üzerindeki etkileri: Fenomenolojik bir özümleme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 534–549.
• Stake, R. E. (1995). The art of case study research. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Sünbül, A. M. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri. Eğitim Kitabevi.
• Sürücü, A., & Ünal, A. (2018). Öğrenci motivasyonunu artıran ve azaltan öğretmen davranışlarının incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(14), 253–295.
• Şişman, M. (2006). Eğitim bilimine giriş. Pegem Yayıncılık.
• Terzi, A. R. (2010). Eğitim bilimine giriş. Detay Yayıncılık.
• Topaloğlu, H., & Özdemir, M. (2023). Teachers’ experiences on refugee education and their views on refugees’ social inclusion: Case of Turkey. Alberta Journal of Educational Research, 69(4), 439-458.
• Türel, Y. K. (2008). Öğrenme nesneleri ile zenginleştirilmiş öğretim ortamlarının öğrenci başarıları tutumları ve motivasyonları üzerindeki etkisi [Doktora tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Ulusal Tez Merkezi.
• Türkiye Mülteci Konseyi. (2023). Access to education report – Refugee students in Turkey. Türkiye Mülteci Konseyi Yayınları. https://turkiyemultecikonseyi.org/uploads/TMK%20YAYINLARI/ACCESS%20TO%20EDUCATION%20REPORT-FINAL.pdf
• UNESCO. (2020). Global education monitoring report 2020: Inclusion and education – All means all. Paris, France: UNESCO. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000373718
• Wentzel, K. R. (2017). Peer relationships, motivation, and academic performance at school. Educational Psychologist, 52(3), 193–206. https://doi.org/10.1080/00461520.2017.1329018
• Yazar, T. (2019). Eğitim ve öğretim ile ilgili temel kavramlar. T. Yanpar Yelken (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri (s. 1–24) içinde. Anı Yayıncılık.
• Yıkılmış, A., & Sazak Pınar, E. (2016). İlköğretim okulu müdürlerinin kaynaştırmaya yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 7–22.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, S., & Hayır Kanat, M. (2023). School management’s opinions on immigrant students and their families. International Journal of Field Education, 10, 58-75.
• Yılman, M. (2006). Türkiye’de öğretmen eğitiminin temelleri. Nobel Yayıncılık.
• Yılmaz, T., & Lee, Y. (2023). Pre-service teachers’ self-efficacy beliefs in teaching refugee background students at Turkish public schools. European Journal of Educational Research, 12(3), 1195-1205. https://doi.org/10.12973/eu-jer.12.3.1195
• Zayimoğlu Öztürk, F. (2018). Mülteci öğrencilere sunulan eğitim-öğretim hizmetinin sosyal bilgiler öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 8(1), 52–79. https://doi.org/10.18039/ajesi.393879
• Zembat, R. (2015). Eğitim sisteminde öğretmen. O. Ada (Ed.), Eğitim bilimine giriş (s. 277–302) içinde. Pegem Akademi Yayıncılık.