Financial Performance Analysis of Retail Trade Firms Registered in BIST with FUCOM Based VIKOR Method
Year 2022,
, 223 - 235, 31.12.2022
Didem Tezsürücü Coşansu
,
Algın Okursoy
Abstract
Retailing is considered to be one of the sectors that have been growing in recent years and making significant contributions to the country's economy. In this sector where competition is intense, firms have to evaluate their financial performance in order to compete and see their current situation in the sector. In this study, it is aimed to identify the financial performances of firms in the BIST retail trade sector with FUCOM and VIKOR, which are multi criteria decision making (MCDM) methods. Financial ratios were used to determine the financial performances of the three firms with the most branches in the BIST retail trade sector between the years 2019-2021, and the weights of these financial ratios were determined by the FUCOM method. The performance ranking of retail trade firms was made using the VIKOR method using the weights obtained.
References
- Ayçin, E. & Aşan, H. (2021). İş zekası uygulamalarının seçimindeki kriterlerin önem ağırlıklarının FUCOM yöntemi ile belirlenmesi. Kocatepeiibfd, 23(2), 195-208. doi.org/10.33707/akuiibfd.903563.
- Badi, İ. & Abdulshahed, A. (2019). Ranking the Libyan Airlines by using full consistency method (FUCOM) an analytic hierarchy process (AHP). Operational Research in Engineering Sciences: Theory and Applications, 2(1), 1-14. doi.org/10.31181/oresta1901001b.
- Bhandari, A. & Nakarmi, A. M. (2016). A financial performance evaluation of commercial banks in Nepal using AHP model. International Journal of The Analytic Hierarchy Process, 8(2), 318-333. doi.org/10.13033/ijahp.v8i2.368.
- Ceyhan, İ. F. & Karapolat, Ö. (2022). COPRAS yöntemiyle finansal performans ölçümü perakende ticaret firmaları üzerine bir uygulama. Yönetim, Ekonomi, Edebiyat, İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 5(2), 25-44. doi.org/10.24013/jomelips.1027865.
- Demir, G. (2021). Evaluation of e-government websites with fuzzy FUCOM. International Journal of Economic and Administrative Academic Research, 1(2), 41-53. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/355327968.
- Durmić, E. (2019). Evaluation of criteria for sustainable supplier selection using FUCOM method. Operational Research in Engineering Science: Theory and Applications, 2(1), 91-107. doi.org/10.31181/oresta1901085d.
- Dyason, D., Fieger, P., Prayag, G. & Hall, C. M. (2022). The triple blow effect: Retailing in an era of disasters and pandemics the case of Christchurch, New Zealand. Sustainability, (14), 1-16. doi.org/10.3390/su14031779.
- Ecer, F. (2021). FUCOM sübjektif ağırlıklandırma yöntemi ile rüzgâr çiftliği yer seçimini etkliyen faktörlerin analizi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 27(1), 24-34. doi.org/ 10.5505/pajes.2020.93271.
- Fazlollahtabar, H., Smailbašić, A. & Stević, Ž. (2019). FUCOM method in group decision-making: Selection of forklift in a warehouse. Decision Making: Applications in Management and Engineering, 2(1), 49-65. doi.org/10.31181/dmame1901065f.
- Gül, A. & Erdem, M. (2022). Gıda perakende firmalarının finansal performanslarının entropi-TOPSIS yöntemiyle analizi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (35), 25-33. doi.org/10.31590/ejosat.1029907.
- Işıldak, M. S. (2020). AHP and VIKOR yöntemleri kullanılarak BİST'te işlem gören dokuma, giyim eşyası ve deri işletmelerinin finansal performans analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(5), 1435-1446. doi.org/10.18506/anemon.668761.
- İtik, Ü. M. & Sel, A. (2021). Borsa İstanbul'da işlem gören perakande ticaret sektörü şirketlerinin finansal performansının CILOS ağırlıklandırma ve TOPSIS yöntemiyle incelenmesi: 2013-2019. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(3), 2769-2795. doi.org/10.15869/itobiad.904767.
- Kara, İ. & Ecer, F. (2016). AHP-VIKOR entegre yöntemi ile tedarikçi seçimi: tekstil sektörü uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 255-272. doi.org/10.16953/deusbed.78956.
- Karakul, A. K. & Özaydın, G. (2019). TOPSIS ve VIKOR yöntemleri ile finansal performans değerlendirilmesi: XELKT üzerine bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (60), 68-86. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr..7dpusbe.
- Karaoğlan, S. & Şahin, S. (2018). BİST XKMYA işletmelerinin finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile ölçümü ve yöntemlerin karşılaştırılması. Ege Akademik Bakış, 18(1), 63-80. Doi: 10.21121/eab.2018135912.
- Kotler, P. & Armstrong, G. (2012). Principal of marketing. New Jersey: Pearson.
- Mercan, Y. & Çetin, O. (2020). COPRAS ve VIKOR yöntemleri ile BİST elektrik endeksindeki firmaların finansal performans analizi. Uluslararası Afro-Avrasya Dergisi, 5(9), 123-139. Erişim adresi:https://dergipark.org.tr./tr/pub/ijar/issue/52793.
- Opricovic, S. & Tzeng, G.-H. (2004). Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research, 156, 445-455. doi.org/10.1016/S0377-2217(03)00020-1.
- Opricovic, S. & Tzeng, G.-H. (2007). Extended VIKOR method in comparison with other outranking methods. European Journal of Operational Research, 178, 514-529. doi.org/10.1016/j.ejor.2006.01.020.
- Özbek, A. (2016). Bim Mmağazalar zincirinin 2008-2015 dönemi finansal performansının ELECTRE III yöntemi ile ölçümü. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 273-290. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kusbd/issue/25163/265828.
- Öztürk, F. & Kaya, G. K. (2020). Personnel selection with fuzzy VIKOR: An application in automotive supply industry. Fen Bilimleri Dergisi Part c:Tasarım ve Teknoloji, 8(1), 94-108. doi: 10.29109/gujsc.595288.
- Paksoy, S. (2017). Çok kriterli karar vermede güncel yaklaşımlar. Adana: Karahan Kitapevi.
- Pamučar, D., Stević, Ž. & Sremac, S. (2018). A new model for determining weight coefficients of criteria in MCDM models: Full consistency method (FUCOM). Symmetry, 10(393), 1-22. doi.org/10.3390/sym10090393.
- Sakarya, Ş. & Budak, M. Y. (2022). COVID-19 pandemisi sürecinde BIST perakende ticaret sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin finansal performanslarının geliştirilmiş entropi temelli TOPSIS yöntemi ile belirlenmesi. Uluslararası Muhasebe ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(1), 17-39. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2178408.
- Satır, H., Kısakürek, M. M. & Yaşar, F. (2020). Likidite ve finansal performans arasındaki ilişkinin TOPSIS analiz yöntemi ile değerlendirilmesi:BİST perakende ticaret sektöründe bir uygulama. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-15. Erişim adresi: http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/tr/pub/issue/55534/731746.
- Shaverdi, M., Heshmati, M.R. & Ramezani, I. (2014). Application of fuzzy AHP approach for financial performance evaluation of Iranian petrochemical sector. Procedia Computer Science, 31, 995-1004. doi.org/10.1016/j.procs.2014.05.352.
- Stevic, Z. & Brkovic, N. (2020). A novel integrated FUCOM-MARCOS model for evaluation of human resources in a transport company. Logistics, 4(1), 1-14. doi.org/10.3390/logistics4010004.
- Şahin, A. & Sarı, E. B. (2019). Entropi tabanlı TOPSIS ve VIKOR yöntemleriyle BİST-imalat işletmelerinin finansal ve borsa performanslarının karşılaştırılması. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12(2), 255-270. doi:10.29067/muvu.340678.
- Taşkent, M. C. & Delice, E. K. (2021). Bulanık FUCOM metodu ile tedarikçi değerlendirme kriterlerinin ağırlıklarının belirlenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 28, 863-868. doi: 10.31590/ejosat.1011756.
- Temür, A.S., İşler, İ. İ. & Temür, G. (2017). Finansal performansın TOPSIS yöntemiyle değerlendirilmesi: BİST ticaret işletmeleri üzerine bir araştırma. Kesit Akademi Dergisi, 3(11), 712-729. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1520570.
- Ticaret Bakanlığı. (2022). Erişim adresi: https://ticaret.gov.tr/ic-ticaret/perakende-ticaret.
- Tufan, C. & Kılıç, Y. (2019). Borsa İstanbul'da işlem gören lojistik işletmelerinin finansal performanslarının TOPSIS ve VIKOR yöntemleriyle değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bİlimler Dergisi, 20(1), 119-137. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/333559138.
- Tzeng, G.-H., Lin, C.-W. & Opricovic, S. (2005). Multi-criteria analysis of alternative- fuel buses for public transportation. Energy Policy, 33, 1373-1383. doi:10.1016/j.enpol.2003.12.014.
- Yanık, L. & Tamer, E. (2017). Borsa İstanbul'da işlem gören otomotiv imlaat sektörü firmalarının finansal performanslarının AHP, TOPSIS, ELECTRE ve VIKOR yöntemleri ile analizi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 165-188. doi:10.17828/yalovasosbil.333899.
- Yazıcıoğlu, Y. & Yıldırım, M. (2022). BİST inşaat endeksinde yer alan şirketlerin finansal performanslarının AHP ve VIKOR yöntemiyle analizi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve idari Bİlimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 647-662. doi: 10.25287/ohuiibf.1057817.
- Yıldırım, B. F. (2021). BİST perakende sektöründe işlem gören şirketlerin finansal performanslarının Pisagor bulanık TOPSIS ve entropi yöntemleri ile analizi. E. Fendoğlu (Yay. haz), Finans alanında uygulamalı güncel çalışmalar (s. 41-66) içinde. Ankara: Gazi Yayın Dağıtım.
- Yıldırım, B. F. & Meydan, C. (2021). Sezgisel bulanık EDAS (SB-EDAS) yöntemi ile finansal performans değerlendirme: BİST perakende ticaret sektöründe bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(29), 235-251. doi: 10.21076/vizyoner.734092.
- Yılmaz, Ö. & Yakut, E. (2021). Entropi temelli TOPSIS ve VIKOR yöntemleri ile bankacılık sektöründe finansal performans değerlendirmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(4), 1297-1321. doi.org/10.16951/atauniiibd.874660.
Year 2022,
, 223 - 235, 31.12.2022
Didem Tezsürücü Coşansu
,
Algın Okursoy
References
- Ayçin, E. & Aşan, H. (2021). İş zekası uygulamalarının seçimindeki kriterlerin önem ağırlıklarının FUCOM yöntemi ile belirlenmesi. Kocatepeiibfd, 23(2), 195-208. doi.org/10.33707/akuiibfd.903563.
- Badi, İ. & Abdulshahed, A. (2019). Ranking the Libyan Airlines by using full consistency method (FUCOM) an analytic hierarchy process (AHP). Operational Research in Engineering Sciences: Theory and Applications, 2(1), 1-14. doi.org/10.31181/oresta1901001b.
- Bhandari, A. & Nakarmi, A. M. (2016). A financial performance evaluation of commercial banks in Nepal using AHP model. International Journal of The Analytic Hierarchy Process, 8(2), 318-333. doi.org/10.13033/ijahp.v8i2.368.
- Ceyhan, İ. F. & Karapolat, Ö. (2022). COPRAS yöntemiyle finansal performans ölçümü perakende ticaret firmaları üzerine bir uygulama. Yönetim, Ekonomi, Edebiyat, İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 5(2), 25-44. doi.org/10.24013/jomelips.1027865.
- Demir, G. (2021). Evaluation of e-government websites with fuzzy FUCOM. International Journal of Economic and Administrative Academic Research, 1(2), 41-53. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/355327968.
- Durmić, E. (2019). Evaluation of criteria for sustainable supplier selection using FUCOM method. Operational Research in Engineering Science: Theory and Applications, 2(1), 91-107. doi.org/10.31181/oresta1901085d.
- Dyason, D., Fieger, P., Prayag, G. & Hall, C. M. (2022). The triple blow effect: Retailing in an era of disasters and pandemics the case of Christchurch, New Zealand. Sustainability, (14), 1-16. doi.org/10.3390/su14031779.
- Ecer, F. (2021). FUCOM sübjektif ağırlıklandırma yöntemi ile rüzgâr çiftliği yer seçimini etkliyen faktörlerin analizi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 27(1), 24-34. doi.org/ 10.5505/pajes.2020.93271.
- Fazlollahtabar, H., Smailbašić, A. & Stević, Ž. (2019). FUCOM method in group decision-making: Selection of forklift in a warehouse. Decision Making: Applications in Management and Engineering, 2(1), 49-65. doi.org/10.31181/dmame1901065f.
- Gül, A. & Erdem, M. (2022). Gıda perakende firmalarının finansal performanslarının entropi-TOPSIS yöntemiyle analizi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (35), 25-33. doi.org/10.31590/ejosat.1029907.
- Işıldak, M. S. (2020). AHP and VIKOR yöntemleri kullanılarak BİST'te işlem gören dokuma, giyim eşyası ve deri işletmelerinin finansal performans analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(5), 1435-1446. doi.org/10.18506/anemon.668761.
- İtik, Ü. M. & Sel, A. (2021). Borsa İstanbul'da işlem gören perakande ticaret sektörü şirketlerinin finansal performansının CILOS ağırlıklandırma ve TOPSIS yöntemiyle incelenmesi: 2013-2019. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(3), 2769-2795. doi.org/10.15869/itobiad.904767.
- Kara, İ. & Ecer, F. (2016). AHP-VIKOR entegre yöntemi ile tedarikçi seçimi: tekstil sektörü uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 255-272. doi.org/10.16953/deusbed.78956.
- Karakul, A. K. & Özaydın, G. (2019). TOPSIS ve VIKOR yöntemleri ile finansal performans değerlendirilmesi: XELKT üzerine bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (60), 68-86. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr..7dpusbe.
- Karaoğlan, S. & Şahin, S. (2018). BİST XKMYA işletmelerinin finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile ölçümü ve yöntemlerin karşılaştırılması. Ege Akademik Bakış, 18(1), 63-80. Doi: 10.21121/eab.2018135912.
- Kotler, P. & Armstrong, G. (2012). Principal of marketing. New Jersey: Pearson.
- Mercan, Y. & Çetin, O. (2020). COPRAS ve VIKOR yöntemleri ile BİST elektrik endeksindeki firmaların finansal performans analizi. Uluslararası Afro-Avrasya Dergisi, 5(9), 123-139. Erişim adresi:https://dergipark.org.tr./tr/pub/ijar/issue/52793.
- Opricovic, S. & Tzeng, G.-H. (2004). Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research, 156, 445-455. doi.org/10.1016/S0377-2217(03)00020-1.
- Opricovic, S. & Tzeng, G.-H. (2007). Extended VIKOR method in comparison with other outranking methods. European Journal of Operational Research, 178, 514-529. doi.org/10.1016/j.ejor.2006.01.020.
- Özbek, A. (2016). Bim Mmağazalar zincirinin 2008-2015 dönemi finansal performansının ELECTRE III yöntemi ile ölçümü. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 273-290. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kusbd/issue/25163/265828.
- Öztürk, F. & Kaya, G. K. (2020). Personnel selection with fuzzy VIKOR: An application in automotive supply industry. Fen Bilimleri Dergisi Part c:Tasarım ve Teknoloji, 8(1), 94-108. doi: 10.29109/gujsc.595288.
- Paksoy, S. (2017). Çok kriterli karar vermede güncel yaklaşımlar. Adana: Karahan Kitapevi.
- Pamučar, D., Stević, Ž. & Sremac, S. (2018). A new model for determining weight coefficients of criteria in MCDM models: Full consistency method (FUCOM). Symmetry, 10(393), 1-22. doi.org/10.3390/sym10090393.
- Sakarya, Ş. & Budak, M. Y. (2022). COVID-19 pandemisi sürecinde BIST perakende ticaret sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin finansal performanslarının geliştirilmiş entropi temelli TOPSIS yöntemi ile belirlenmesi. Uluslararası Muhasebe ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(1), 17-39. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2178408.
- Satır, H., Kısakürek, M. M. & Yaşar, F. (2020). Likidite ve finansal performans arasındaki ilişkinin TOPSIS analiz yöntemi ile değerlendirilmesi:BİST perakende ticaret sektöründe bir uygulama. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-15. Erişim adresi: http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/tr/pub/issue/55534/731746.
- Shaverdi, M., Heshmati, M.R. & Ramezani, I. (2014). Application of fuzzy AHP approach for financial performance evaluation of Iranian petrochemical sector. Procedia Computer Science, 31, 995-1004. doi.org/10.1016/j.procs.2014.05.352.
- Stevic, Z. & Brkovic, N. (2020). A novel integrated FUCOM-MARCOS model for evaluation of human resources in a transport company. Logistics, 4(1), 1-14. doi.org/10.3390/logistics4010004.
- Şahin, A. & Sarı, E. B. (2019). Entropi tabanlı TOPSIS ve VIKOR yöntemleriyle BİST-imalat işletmelerinin finansal ve borsa performanslarının karşılaştırılması. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12(2), 255-270. doi:10.29067/muvu.340678.
- Taşkent, M. C. & Delice, E. K. (2021). Bulanık FUCOM metodu ile tedarikçi değerlendirme kriterlerinin ağırlıklarının belirlenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 28, 863-868. doi: 10.31590/ejosat.1011756.
- Temür, A.S., İşler, İ. İ. & Temür, G. (2017). Finansal performansın TOPSIS yöntemiyle değerlendirilmesi: BİST ticaret işletmeleri üzerine bir araştırma. Kesit Akademi Dergisi, 3(11), 712-729. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1520570.
- Ticaret Bakanlığı. (2022). Erişim adresi: https://ticaret.gov.tr/ic-ticaret/perakende-ticaret.
- Tufan, C. & Kılıç, Y. (2019). Borsa İstanbul'da işlem gören lojistik işletmelerinin finansal performanslarının TOPSIS ve VIKOR yöntemleriyle değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bİlimler Dergisi, 20(1), 119-137. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/333559138.
- Tzeng, G.-H., Lin, C.-W. & Opricovic, S. (2005). Multi-criteria analysis of alternative- fuel buses for public transportation. Energy Policy, 33, 1373-1383. doi:10.1016/j.enpol.2003.12.014.
- Yanık, L. & Tamer, E. (2017). Borsa İstanbul'da işlem gören otomotiv imlaat sektörü firmalarının finansal performanslarının AHP, TOPSIS, ELECTRE ve VIKOR yöntemleri ile analizi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 165-188. doi:10.17828/yalovasosbil.333899.
- Yazıcıoğlu, Y. & Yıldırım, M. (2022). BİST inşaat endeksinde yer alan şirketlerin finansal performanslarının AHP ve VIKOR yöntemiyle analizi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve idari Bİlimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 647-662. doi: 10.25287/ohuiibf.1057817.
- Yıldırım, B. F. (2021). BİST perakende sektöründe işlem gören şirketlerin finansal performanslarının Pisagor bulanık TOPSIS ve entropi yöntemleri ile analizi. E. Fendoğlu (Yay. haz), Finans alanında uygulamalı güncel çalışmalar (s. 41-66) içinde. Ankara: Gazi Yayın Dağıtım.
- Yıldırım, B. F. & Meydan, C. (2021). Sezgisel bulanık EDAS (SB-EDAS) yöntemi ile finansal performans değerlendirme: BİST perakende ticaret sektöründe bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(29), 235-251. doi: 10.21076/vizyoner.734092.
- Yılmaz, Ö. & Yakut, E. (2021). Entropi temelli TOPSIS ve VIKOR yöntemleri ile bankacılık sektöründe finansal performans değerlendirmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(4), 1297-1321. doi.org/10.16951/atauniiibd.874660.