GELENEKSEL TÜRK MÜZİĞİ'NDE PİYANO KULLANIMI

Yıl 2022, Cilt: VIII Sayı: 16, 271 - 287, 20.09.2022

Kamil Tahsin Sökmen

Öz

Günümüz Batı müziğinin temel enstrümanı olan piyano, çok boyutlu müziksel fonksiyonlarıyla her tür müzikte kullanılabilecek yapıdadır. Özellikle Bach’ın öncülük ettiği tampere akort sisteminin kabul görmesi ve 19. yüzyıl ortalarında teknik evrimini tamamlamasıyla birlikte piyano, günümüzde en yaygın kullanılan enstrümanlardan biri olmuştur. Bu tarihsel süreçte, piyanonun eğitim sistemi de Batı müziği içerisinde genel kabul gören bir standardizasyona kavuşmuştur. Tek sesli bir müzik olan geleneksel Türk müziğinde piyano kullanımı özellikle Cumhuriyet sonrası artmıştır. İstanbul Radyosu bu konuda öncü konumundadır. Ancak piyano genelde bir Türk müziği enstrümanı olarak kabul edilmediğinden ve bu alanda oturmuş bir eğitim sistemi bulunmadığından, icranın niteliği piyanistin eğitimi ve yetenekleri doğrultusunda şekillenmektedir. Bu çalışma, öncelikle piyanonun tarihsel evrimini ve Türk müziği çalan piyanistleri kısaca incelemektedir. Bu bölümlerde tarihsel araştırma modeli kullanılmıştır. Sonrasında da piyanoyla Türk müziği icrasının üst düzeyde yapılabilmesi ve bu alanda bir standart oluşabilmesi adına bazı önerilerde bulunmaktadır. Bu bölümde ise betimsel araştırma modeli kullanılmıştır. Çalışmanın amacı geleneksel Türk müziğinin piyano ile icrasında bir standart oluşmasına katkı sağlamak olup, kapsamı da bununla sınırlıdır. Genel kabul gören bir eğitim sistemi oluşması da en temel bulgu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

TÜRK MÜZİĞİ, PİYANO, MAKAM, ARMONİ, EŞLİK

Teşekkür

Çalışmanın oluşmasında desteğini esirgemeyen Sayın Ümit YAZICI'ya teşekkür ederim.

Kaynakça

• Ege Üniversitesi Akademik Veri Yönetim Sistemi. https://avesis.ege.edu.tr/cagrihan.erkan, (Erişim Tarihi: 02.04.2022).
• Erol, E. (2019). Piyanist Feyzi Aslangil’in Müzik Kimliği ve Piyanonun Türk Sanat Müziği Geleneğinde Yerelleşmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Gökalp Sanat Merkezi İnternet Sitesi. https://www.gokalpsanatmerkezi.com/tr/blog/piyano-tarihcesi, (Erişim Tarihi: 06.04.2022).
• Hakan Ali Toker İnternet Sitesi. http://www.hakanalitoker.com/, (Erişim Tarihi: 27.03.2022).
• Hilal Çalıkoğlu Blog İnternet Sitesi. http://hilalcalikoglu.blogspot.com, (Erişim Tarihi: 16.04.2022).
• Medya Ege İnternet Sitesi. https://www.medyaege.com.tr/nihat-demirkoldan-mektuplar-132104h.htm, (Erişim Tarihi: 30.03.2022).
• Muharremova, H. (2008). “Piyano ve Öncüllerinin (Klavikord, Klavsen) İcra Sanatı Tarihindeki Rolleri”. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 0 (21), 143-155. Erzurum.
• Musiconline, Online Music Academy İnternet Sitesi. https://musiconline.co/tr/blog/piyanonun-kisa-tarihi, (Erişim Tarihi: 03.04.2022).
• Musiki Dergisi İnternet Sitesi. http://www.musikidergisi.net/?p=949, (Erişim Tarihi: 29.03.2022).
• Salih Bora İnternet Sitesi. https://www.salihbora.com/sanatcilarimiz/bestekarlarimiz/yorgo-bacanos/, (Erişim Tarihi: 04.04.2022).
• Takvim Gazetesi İnternet Sitesi. https://www.takvim.com.tr/guncel/2018/05/11/eroglu-erdogan-sarkisinin-sahibi-kimdir-ceyhun-celikten-kimdir, (Erişim Tarihi: 15.04.2022).
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü İnternet Sitesi. https://www.operabale.gov.tr/tr-tr/Sayfalar/artistdetail.aspx?ArtistId=1149, (Erişim Tarihi: 08.04.2022).
• Ticaret Gazetesi İnternet Sitesi. https://ticaretgazetesi.com.tr/nihat-demirkoldan-feyzi-aslangile-mektuplar, (Erişim Tarihi: 26.03.2022).
• Turan, P. (2019). “Kemal İlerici, Sanat Yaşamı, Dörtlü Armoni Sistemi ve ‘Efe Kaprisi’nin Müzikal Açıdan İncelenmesi”. Akdeniz Üniversitesi Uluslararası Müzik ve Sahne Sanatları Dergisi, 1 (3), 53-71. Antalya.
• Tükel, Z. (1952). Bizim Yıldızlar Ansiklopedisi, Radyo Haftası Mecmuası Neşriyatı. İstanbul: Faik Şenol Matbaası.
• Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi İnternet Sitesi. https://islamansiklopedisi.org.tr/ozkan-ismail-hakki, (Erişim Tarihi: 02.04.2022).
• Vikipedi, Özgür Ansiklopedi İnternet Sitesi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Güneş_Yakartepe, (Erişim Tarihi: 13.04.2022).
• Vikipedi, Özgür Ansiklopedi İnternet Sitesi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Piyano, (Erişim Tarihi: 25.03.2022).
• Vikipedi, Özgür Ansiklopedi İnternet Sitesi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Şefik_Gürmeriç, (Erişim Tarihi: 28.03.2022).