Öz
Sözlü müziklerin bestelenebilmesi için bestecilik alanında yeterli bilgi sahibi olmanın yanı sıra yazıldığı dilin kurallarını ve müziğini iyi dilde bilmeyi gerektirir. Bir metin içinde geçen hecelerin, sözcüklerin, tümcelerin, müzik sanatının doğal dinamikleri, estetiği ve vurguları ile bir bütünlük içinde düşünülerek bestelenmesi gerektiği herkes tarafından kabul gören bir durumdur.
Bu çalışmada öncelikle “prozodi” konusu, Türkçenin prozodi kuralları doğrultusunda incelenerek temel kavramların tanımı ortaya konmaya çalışılmıştır. Daha sonra prozodinin temel kavramları olan dildeki ve müzikteki vurgular incelenmiştir. Daha sonra da sözcüklerin doğal söylenişlerindeki ritim ögesi yani süre ögesi incelenmeye çalışılmıştır.
Bu konuların incelenmesi aşamasından sonra Türk Milli Marşları içinde oldukça önemli bir yere sahip olan sözlerini Bekir Sıtkı Erdoğan’ın yazdığı ve bestesini ise Türk Devlet Sanatçısı Necil Kazım Akses’in yazdığı 50. Yıl Marşı, ses ve söz uyumu açısından incelenmiştir. Bu araştırma için 50. Yıl marşının seçilmesindeki en önemli neden de prozodi konusunda şimdiye kadar yazılmış en doğru nitelikteki Türk marşlarından birisi olmasındandır. 50. Yıl marşı ve sözlerindeki vurgular incelenirken müzik notasyonlarından da faydalanarak konunun daha anlaşılır olunmasına çalışılmış ve prozodi konusu için farklı bir yazım-anlatım tarzı oluşturulmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ağakay, M. A. (1959), Türkçe Sözlük, 3. Baskı, Yeni Matbaa, Ankara Arel, H. S. (1997), Prozodi Dersleri 2. Basım, İstanbul
- Aykun, S., İleri, I, Birkan, A., vd, (1973), Ortaokullarda Dilbilgisi Dersleri 3, Garanti Matbaacılık ve Neşriyat, İstanbul
- Bayazıt,Z. Z., (2018), Türkçe Konuşma Dilinde Duygusal Prozodi ve Sözel Birleşenlerin İncelenmesine Yönelik Nörodilbilimsel Bir İnceleme, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara, s.39
- Çuhadar, C. H. (1986), Televizyon Reklamlarının Ses-Söz Uyumu (Prozodi) Yönünden İncelenmesi ve Dilimizin Müziğine Etkileri, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Müzik Eğitimi ABD Yüksek Lisans Tezi
- Deliorman, L., (1977), Özel Müzik Öğretim Metodu ve Uygulama, Yaygın Yüksek Öğretim Kurumu, Ankara
- Dursunoğlu, H. (2006), Türkiye Türkçesinde Vurgu, Yıl 2006, Cilt 7, Sayı 1, 267- 276, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Egüz, S. (1981), Toplu Ses Eğitimi I. Ayyıldız Matbaası, Ankara
- Ergin, M., (1984), Türk Dilbilgisi, 12.Baskı, Metinler Matbaacılık, İstanbul
- Gencan, T.N., (1979), Dilbilgisi, 4. Baskı, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara https://www.salihbora.com/bilgiler/nedir/prozodi-nedir/ adresinden12 Eylül 2022 tarihinde edinilmiştir
- https://mimirbook.com/tr/38c1e239f20 adresinden 13.09.2022 tarihinde edinilmiştir
- https://sözcükler.gen.tr/prozodi-nedir-ne-demek-256343 adresinden 10.09.2022 tarihinde edinilmiştir
- http://www.edebiyatbilgileri.com/10/edebiyat-terimleri-sozlugu 10.09.2022 adresinden tarihinde edinilmiştir
- http://nedir-sozluk.com/anlami/prozodi-ne-demek 10.09.2022 tarihinde adresinden edinilmiştir
- https://producerhive.com/songwriting/what-is-accent-in-music/ adresinden 20.09.2022 tarihinde edinilmiştir
- https://en.wikipedia.org/wiki/Accent_(music) adresinden 20.09.2022 tarihinde edinilmiştir
- https://www.turkedebiyati.org/turkcenin-lehceleri-siveleri.html 15.10.2022 tarihinde edinilmiştir Karanlıktagezer, N. (1985), Türkçe Bilmeyenlere Türkçe Öğretim Rehberi, 4. Baskı, Dilek Matbaası, Kahramanmaraş Keskin, H.K., Baştuğ, M., ve Akyol H. (2011), Sesli Okuma ve Konuşma Prozodisi: İlişkisel Bir Çalışma, 5- 7 Mayıs- 2011 tarihleri arasında Cumhuriyet Üniversitesi, 10. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Sözlü bildiri Koray F. (1948), Çocuğa ve Söze Göre Müzik, Ar Basımevi, Ankara
- M.E.B. İlkokul Programı (1969), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul
- Pattison, P. (2009), Daha İyi Şarkı Sözleri Yazmak. s. 179-180
- Sonsel, Ö. B. (2019), Eğitim Bilimleri Alanında Araştırma ve Değerlendirmeler, Gece Kitaplığı, Ankara
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Şubat 2023 |
| Kabul Tarihi | 18 Ocak 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: IX Sayı: 17 |
