Çevreye Karşı Motivasyon Ölçeği’nin Okul Öncesi Öğretmen Adayları Üzerinde Geçerlik Güvenirlik Çalışması

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 1, 87 - 114, 13.02.2013

Seda Özkubat , Serap Demiriz

Öz

Bu araştırmanın amacı; Pelletier  ve diğerleri (1998) tarafından geliştirilen Çevreye Karşı Motivasyon Ölçeğinin Okul öncesi Öğretmen Adayları Üzerinde Geçerlik Güvenirlik Çalışmasının yapılmasıdır. Araştırmanın evrenini, Ankara il merkezindeki devlet ve vakıf üniversitelerinin Eğitim Fakülteleri’nin 2008 – 2009 eğitim öğretim yılında Okul Öncesi Öğretmenliği Programının üçüncü ve dördüncü sınıfında öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır. Yapılan geçerlik güvenirlik analizleri sonucunda 6 faktör ve 24 maddeden oluşan ölçeğin açıkladığı toplam Varyans Oranının %74,61 ve Cronbach α iç tutarlılık kat sayısının .87 olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının değişkenler açısından değerlendirmesi yapıldığında; sınıf düzeylerine göre ölçeğin “İçe Yansıtılmış Düzenleme; ve İçsel Düzenleme”  boyutu puanları arasında anlamlı fark yok iken diğer tüm alt boyutlarda farkların anlamlı olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının annelerinin öğrenim durumuna göre ölçeğin “İçsel Düzenleme” boyutunda farkın anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının çevreye yönelik ders alma durumlarına göre ölçeğin “Bütünleşmiş Düzenleme ” ve “İçe Yansıtılmış Düzenleme” boyutu puanları arasında anlamlı fark olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Eğitim fakültelerinde; birey çevre ilişkisini ele alan ve bu doğrultuda olumlu tutum geliştirmeye yönelik derslerin programlara eklenmesi ve bu derslerin programda yer alan saatlerinin arttırılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi, motivasyon, çevre, öğretmen adayları

Kaynakça

• Armağan, F.Ö. (2006). İlköğretim 7.-8. sınıf öğrencilerinin çevre eğitimi ile ilgili bilgi düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı, Ankara.
• Buhan, B. (2006). Okul Öncesinde Görev Yapan Öğretmenlerin Çevre Bilinci ve Bu Okullardaki Çevre Eğitiminin Araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İlköğretim Ana Bilim Dalı Okul Öncesi Öğretmenliği Bilim Dalı, İstanbul
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (6. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Daştan, H. (1999). Çevre koruma bilinci ve duyarlılığının oluşmasında eğitimin yeri ve önemi. Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Kentleşme ve Çevre Sorunları Bilimdalı, Ankara.
• Dinçer, Ç. (1999). Okulöncesi Dönem Çevresel Farkındalık Arttırma Yolları. Çevre ve İnsan Dergisi. 44, 29-31.
• Ek H., Kılıç, N., Öğdüm, P., Düzgün, G. ve Şeker, S. (2009). Adnan Menderes Üniversitesinin Farklı Akademik Alanlarında Öğrenim Gören İlk ve Son Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları ve Duyarlılıkları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 125-136. Erol, G. H. (2005). Sınıf Öğretmenliği İkinci Sınıf Öğrencilerinin Çevre ve Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İlkögretim Anabilim Dalı, Denizli.
• Field, A. (2000). Discovering Statistics Using SPSS for Windows. London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage Publications.
• Futer, M. (2005). Evaluating The Effectiveness of Environmental Education Essential Elements in School Field Trip Programming, Master Thesis, McGill University, Montreal, Department of Intedrated Studies in Education.
• Gigliotti, L.M. (1990). Environmental Education: What Went Wrong? Can Be Done?. The Journal of Environmeantal Education. 22, 9-12.
• Kalaycı, Ş. (2005). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kavruk, S.B. (2002). Türkiye’de çevre duyarlılığının arttırılmasında çevre eğitiminin rolü ve önemi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kentleşme ve Çevre Sorunları Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Negev, P., Sagy, G., Gzrb Y., Salzberg, A & Tal, A. (2008). Evaluating the Environmental Literacy of Israeli Elementary and High School Students. Journal of Environmental Education. 39(2).
• Pelletier, L., Tuson, K., Demers, I. Noels and K. Beaton, A. (1998). Why are you doing thinks for the environment? The motivation toward the environment scale. Journal of Applied Social Psychology. 28(5), 437-468.
• Peer, S., Goldman, D. and Yavetz B. (2007). Environmental Literacy in Teacher Training: Attitudes, Knowledge, and Environmental Behavior of Beginning Students. The Journal of Environmental Education. 39(1), 45-59.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• URL-1 (2013). http://sas.metu.edu.tr/files/gazi%20paper.doc
• Yıldız, K., Sipahioğlu, Ş., Yılmaz, M. (2000). Çevre Bilimi. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. Ankara.