A Conceptual Perspective on Reflective Thinking in the Context of Preschool Teacher Candidates

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 116 - 137, 21.12.2024

Zehra Saadet Fırat , F. Çağlayan Dinçer

https://doi.org/10.17539/amauefd.1458586

Öz

Thinking in different ways and acquiring thinking skills, which are included in teacher training programs, have become more and more important in Türkiye. One of these thinking skills is reflective thinking. The Council of Higher Education (CoHE) includes reflective thinking in teacher training processes and plans to implement different practices and regulations within the scope of undergraduate courses in order to acquire this skill. In the literature, there are studies on reflective thinking with different variables and different study groups. This study, as a compilation research, aimed to examine the concept of reflective thinking within the framework of preschool teacher candidates. In the study, the researcher explained first what reflective thinking is and mentioned reflective thinking levels and reflective thinking methods. In this regard, reflective thinking was examined and explained as a whole. Additionally, suggestions were made for the improvement of reflective thinking for pre-service teachers. It is thought that the study will contribute to the literature, preschool teaching education, and teacher training process.

Anahtar Kelimeler

Preschool, Teacher candidate, Reflective thinking

Okul Öncesi Öğretmen Adayları Bağlamında Yansıtıcı Düşünmeye Kavramsal Bir Bakış

Öz

Öğretmen yetiştirme programları içerisinde yer alan farklı biçimlerde düşünme ve düşünme becerisi edinimi ülkemizde giderek önem kazanmaya başlamıştır. Bu düşünme becerilerinden birisi de yansıtıcı düşünmedir. Yükseköğretim Kurulu (YÖK), yansıtıcı düşünmeyi öğretmen yetiştirme süreçleri içine dâhil etmekte ve bu becerinin kazandırılmasında lisans dersleri kapsamında farklı uygulamalar ve düzenlemeler yapmayı planlamaktadır. Alan yazında yansıtıcı düşünmeye ilişkin farklı değişkenlerle ve farklı çalışma gruplarıyla yapılan araştırmalar yer almaktadır. Bu çalışma bir derleme araştırması olarak yansıtıcı düşünme kavramını, okul öncesi öğretmen adayları çerçevesinde incelemeyi amaçlamıştır. Çalışma kapsamında öncelikle yansıtıcı düşünmenin ne olduğu açıklanmış, yansıtıcı düşünme düzeylerine ve yansıtıcı düşünme yöntemlerine yer verilmiş ve yansıtıcı düşünme bir bütün olarak ele alınmıştır. Aynı zamanda öğretmen adayları için yansıtıcı düşünmenin geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur. Çalışmanın alan yazına, okul öncesi öğretmen eğitimine ve öğretmen yetiştirme sürecine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi, öğretmen adayı, yansıtıcı düşünme

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemiştir. Çalışma etik kurul onayı gerektirmemektedir.

Kaynakça

• Ackerman, D. J. (2018). Real world compromises: Policy and practice impacts of kindergarten entry assessment‐related validity and reliability challenges. ETS Research Report Series, 2018(1), 1-35.
• Adeyele, V. O. (2016). The influence of reflective teaching on classroom effectiveness of preschool teachers. The International Academic Research Conference, 17-20 February London, UK.
• Allen, D. W. (1967). Micro-teaching, A description. Stanford University department of health, education & welfare. Office of education
• Akcanca, N. & Ozsevgec, L. C. (2019). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Yansıtıcı Günlüklerin Değerlendirilmesine Yönelik Görüşleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(28), 214-233.
• Altın, G. (2020). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Uygulamalarına Yönelik Öz Değerlendirme Ve Yansıtıcı Düşünme Becerilerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Aydın, İ. (2016). Öğretimde denetim dersi açık ders malzemeleri. Erişim Adresi: https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/48036/mod_resource/content/0/14.%20M%C4%B0KRO%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M.pdf
• Bakioğlu, A., & Dalgıç, G. (2014). Eğitimcilerde Yansıtıcı Düşünme. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları.
• Barrett, H. (2005). White paper: Researching electronic portfolios and learner engagement. Erişim Adresi: http://google.electronicportfolios.com/reflect/whitepaper.pdf
• Bayrak, F. & Usluel, Y. K. (2011). Ağ Günlük Uygulamasının Yansıtıcı Düşünme Becerisi Üzerine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40), 93-104.
• Bayram, D. (2010). Türkiye, ABD, Japonya, İngiltere ve Avustralya’da fen ve fizik öğretmenlerine yönelik mesleki gelişim programlarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Benton–Kupper, J. (2001). The microteaching experience: student perspectives. Education, 121, 830-835.
• Bowen, J. L., McKenzie, C., & Bruce, K. (2008). Proactive reflection in the development of nursing student clinical judgment. In Eighth IEEE International Conference on Advanced Learning Technologies (706-708).
• Brookfield, S. D. (2017). Becoming a critically reflective teacher. John Wiley & Sons.
• Buldu, M. (2014). Öğretmen yeterlik düzeyi değerlendirmesi ve mesleki gelişim eğitimleri planlanması üzerine bir öneri. Milli Eğitim Dergisi, 44(204), 114-134.
• Burrows, N. L. (2012). Reflective thinking by teachers an ımprovement in teaching practices. Unpublished doctoral dissertation, University of Oklahoma, Oklahoma, USA.
• Calderhead, J., & Shorrock, S. B. (1997). Understanding teacher education: case studies in the professional development of beginning teachers. Routledge, Falmer Press.
• Choy, S. C., Dinham, J., Yim, J. S. C., & Williams, P. (2021). Reflective thinking practices among pre-service teachers: Comparison between Malaysia and Australia. Australian Journal of Teacher Education (Online), 46(2), 1-15.
• Cicekler, C. Y., & Aral, N. (2021). Investigation of the relationship between creativity of preschool children and reflective thinking tendencies of teachers. Research in Pedagogy, 11(2), 405-417.
• Chystiakova, I. (2020). Teacher Education in Finland. Topical Issues of History of Education and Comparative Education: collective monograph/ Lviv-Toruń: Liha-Pres, 41-56.
• Davis, S. M. (2004). Early childhood student teacher's reflective practice through children's work. Journal of Early Childhood Teacher Education, 25(1), 49-59.
• Darling-Hammond, L., & Bransford, J. (Eds.). (2007). Preparing teachers for a changing world: What teachers should learn and be able to do. John Wiley & Sons.
• Demiralp, D. (2010). İlköğretim Birinci Kademe Programlarının Öğrencilerin Yansıtıcı Düşünmelerini Geliştirmeye Etkisine Yönelik Öğretmen Görüşleri (Elâzığ İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elâzığ.
• Dewey, J. (1910). How we think. Lexington, MA: D.C. Heath and Company.
• Dolapçıoğlu, S. D. (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünme Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Hatay.
• Dreyer, M. L. (2015). Reflective journaling: a tool for teacher professional development. Africa Education Review, 12(2), 331-344.
• Early, D., Maxwell, K., Burchinal, M., Alva, S., Bender, R., Bryant, D., et al. (2007). Teachers’ education, classroom quality, and young children’s academic skills: Results from seven studies of preschool programs. Child Development, 78(2),558-580.
• Eğmir, E. & Ocak, G. (2018). Eleştirel Düşünme Becerisi Öğretim Programı Tasarısının Öğrencilerin Yansıtıcı Düşünme Becerilerine Etkisi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 11(3), 431-456.
• Eğmir, E. (2019). Öğretmen Eğitiminde Yansıtıcı Düşünme Uygulamalarına İlişkin Türkiye’de Yapılmış Çalışmaların Analizi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 194-212.
• Ekiz, D. (2006). Kendini ve Başkalarını izleme: Sınıf Öğretmeni Adaylarının Yansıtıcı Günlükleri. İlköğretim Online, 5(1), 45-57.
• Erol, O. (2019). Öğretmenlerin ve Öğretmen Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Konusundaki Görüş ve Uygulamaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trabzon Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Ersay, E. (2021). Erken çocukluk döneminde öğretmenin niteliği ve öğretmen yetiştirme. Aktan Acar, E. (Ed.), Erken Çocukluk Eğitimine Giriş içinde (ss.101-120). Nobel Akademi.
• Ersözlü, Z. N. (2008). Yansıtıcı Düşünmeyi Geliştirici Etkinliklerin İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersindeki Akademik Başarılarına ve Tutumlarına Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Farrell, T. S. C. (2013). Reflective writing for language teachers. Sheffield: Equinox.
• Fernández, M. L. & Robinson, M. (2006). Prospective Teachers’ Perspectives on Microteaching Lesson Study. Education, 127, 203-215.
• Foong, L. Y. Y., Nor, M. B. M. & Nolan, A. (2018) The influence of practicum supervisors’ facilitation styles on student teachers’ reflective thinking during collective reflection, Reflective Practice, 19(2), 225-242.
• Gelen, İ., & Özer, B. (2013). Öğretmen eğitiminde aday öğretmenlerin kullanabilecekleri veri toplama araçları. İ. H. Demircioğlu (Ed.). Aday Öğretmenler İçin Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması içinde (ss. 99-144). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ghaye, T. (2011). Teaching and Learning through Reflective Practice: A Practical Guide for Positive Action. Routledge.
• Gibson, N., & Purdy, K. (2012). Reflect-select-defend: A model for student teacher reflection. Critical and Reflective Practice in Education, 3, 14–30.
• Glesne, C. (2012). Nitel Araştırmaya Giriş (A. Ersoy & P. Yalçınoğlu, Çev.). Anı Yayıncılık.
• Grossman, S. & Williston, J. (2001) Teaching Strategies: Strategies for Teaching Early Childhood Students to Connect Reflective Thinking to Practice, Childhood Education, 77(4), 236-240.
• Güneş, F. (2012). Öğrencilerin Düşünme Becerilerini Geliştirme. Türklük Bilimi Araştırmaları, 32, 127-146.
• Gür, H. (2015). Öğretmen Eğitiminde Yansıtıcı Öğrenme. İ. H. Demircioğlu (Ed.), Aday Öğretmenler için Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması içinde (3. basım). Anı Yayıncılık.
• Hegde, A. V., Sugita, C., Crane-Mitchell, L., & Averett, P. (2014). Japanese nursery and kindergarten teachers' beliefs and practices regarding developmentally appropriate practices. International Journal of Early Years Education, 22(3), 301-314.
• Higgins, A. & Nicholl, H. (2003). The experiences of lecturers and students in the use ofmicroteaching as a teaching strategy. Nurse Education in Practice, 3, 220–227.
• Husu, J., Toom, A., & Patrikainen, S. (2008). Guided reflection as a means to demonstrate and develop student teachers’ reflective competencies. Reflective Practice: International and Multidisciplinary Perspectives, 9(1), 37-51.
• Işıkoğlu, N. (2007). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Profesyonel Gelişiminde Yansıtıcı Günlüklerin Rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(2), 799-825.
• Işıkoğlu, N., İvrendi, A. & Şahin, A. (2007). Öğretmenlik Uygulaması Sürecine Öğretmen Adaylarının Gözüyle Derinlemesine Bir Bakış. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 26, 131-142.
• Impedovo, M. A., & Malik, S. K. (2016).Becoming a Reflective In-service Teacher: Role of Research Attitude. Journal of Teacher Education, 41(1), 100-112.
• Jay, J. K., & Johnson, K. L. (2002). Capturing complexity: A typology of reflective practice for teacher education. Teaching on Teacher Education, 18, 73-85.
• Jacobs, D. B. (2012). Professional development of Japanese science and physics teachers and Japanese approach in professional development:“lesson study”. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 45(2), 33-54.
• Johnson, A. P. (2019). Eylem Araştırması El Kitabı. 3. Baskı. (Çev. Ed. Y. Uzuner ve M.Ö Anay). Anı Yayıncılık.
• Kallarackar T. J., & Thomas, P. J. (2020). Framework for structured reflective journal for professional development of student teachers at secondary level. International Journal of Multidisciplinary Educational Research, 5(6), 92-99.
• Kember, D. (2000). Action learning, action research: Improving the quality of teaching and learning. Routledge.
• Kember, D., Leung, D. Y. P., Jones, A., Loke, A. Y., McKay, J., & Sinclair, K. (2000). Development of a questionnaire to measure the level of reflective thinking. Assessment & Evaluation in Higher Education, 25 (4), 381-395.
• Kervin, T. L. (2016). The use of video clubs to support the reflective practice of early childhood pre-service teachers in their mathematics instruction. Doctoral dissertation, The Florida State University.
• Kızılkaya, G. & Aşkar, P. (2009). Problem Çözmeye Yönelik Yansıtıcı Düşünme Becerisi Ölçeğinin Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(154), 82-92.
• Knapp, N. F. (2012) Reflective journals: making constructive use of the “apprenticeship of observation” in preservice teacher education, Teaching Education, 23(39), 323-340.
• Koski, K. M. (2013). Enhancing early childhood teachers' reflective practice. Doctoral Dissetation. University of Northern Colorado.
• Küçükahmet, L. (1999). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Nobel Kitabevi.
• Langer, A. M. (2002). Reflecting on practice: Using learning journals in higher andcontinuing. Education. Teaching in Higher Education, 7 (3), 337-351.
• Larrivee, B. (2000). Transforming teaching practice: Becoming the critically reflective teacher. Reflective Practice, 1(3), 293-307.
• Larrivee, B. (2008). Development of a tool to assess teachers’ level of reflective practice. Reflective Practice, 9 (3), 341-360.
• Lee, H. J. (2005). Understanding and assessing preservice teachers’ reflective thinking. Teaching and Teacher Education, 21(6), 699-715.
• Leijen, Ä., Allas, R., Toom, A., Husu, J., Marcos, J. J. M., Meijer, P., Knezic, D., Pedaste, M. & Krull, E. (2014). Guided reflection for supporting the development of student teachers’ practical knowledge. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 112, 314-322.
• Lim, S. E., Cheng, P. W. C., Lam, M. S., & Ngan, S. F. (2003). Developing reflective and thinking skills by means of semantic mapping strategies in kindergarten teacher education. Early Child Development and Care, 173(1), 55-72.
• Linn, R. L., & Gronlund, N. E. (1995). Measurement and assesment in teaching. Journal of Educational Measurement, 32(4), 416-419.
• Loughran, J. J. (1996). Developing reflective practitioners: Learning about teaching and learning through modelling. Falmer Press.
• Mann, S., & Walsh, S. (2017). Reflective practice in English language teaching: Research-based principles and practices. Routledge.
• Mantle, M. J. H. (2019). How different reflective learning activities introduced into a postgraduate teacher training programme in England promote reflection and increase the capacity to learn. Research in Education, 105(1), 60-73.
• Mezirow, J. (1997). Transformative learning: Theory to practice. New Directions for Adult & Continuing Education, 74, 5–12.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20195712275243-okuloncesi_egitimprogrami.pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), (2018). 2023 Eğitim Vizyonu Mutlu Çocuklar Güçlü Türkiye. Erişim Adresi: https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2023_E%C4%9Fitim%20Vizyonu.pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2016a). Düşünme Eğitimi Dersi Öğretim Programı. Erişim Adresi: https://reyhanli.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_05/13031301_dusunme_egitimi_dersi.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2016b). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. Erişim Adresi: http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). Okul Öncesi Öğretmeni Özel Alan Yeterlikleri. Erişim Adresi: https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_11/06160307_5-YYretmen_Yeterlikleri_KitabY_okul_Yncesi_YYretmeni_Yzel_alan_yeterlikleri_ilkYYretim_parYa_8.pdf
• Mirzaei, F., Phang, F. A., & Kashefi, H. (2014a). Assessing and improving reflective thinking of experienced and inexperienced teachers. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 141, 633-639.
• Mirzaei, F., Phang, F. A., & Kashefi, H. (2014b). Measuring teachers’ reflective thinking skills. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 141, 640-647.
• Mistar, J. (2011). A study of the validty and reliability of self-assessment. TEFLIN Journal, 22 (1), 45-58.
• Moon J. A. (2004). A handbook of reflective and experimental learning: Theory and practice. Psychology Press.
• Morrison, G.S. (2004). Early Childhood Education Today. 9th edition. Upper Saddle River, Pearson.
• Narey, M. J. (2006). A mixed-method study of relationships among teacher quality, reflective practice, and creative abilities of K–12 in-service public school teachers. Doctoral Dissertation.Indiana University of Pennsylvania.
• National Council for the Accreditation of Teacher Education. (NCATE). (2008). Professional standards for the Accreditation of Teacher Preparation Institutes. https://eric.ed.gov/?id=ED502043
• Nolan, A., & Sim, J. (2011). Exploring and evaluating levels of reflection in pre-service early childhood teachers. Australasian Journal of Early Childhood, 36(3), 122–130.
• Noonan, B. & Randy, D. (2005). Peer and self-assessment ın high schools. Practical Assessment Research and Evaluation, 10(17), 1-8.
• Norton, L. (2009). Action research in teaching and learning: A practical guide to conducting pedagogical research in universities. Routledge.
• Odo, D. M. (2022). An action research investigation of the impact of using online feedback videos to promote self-reflection on the microteaching of preservice EFL teachers. Systemic Practice and Action Research, 35(3), 327-343.
• Özçelik, A.D. (2019). İnovasyon, yaratıcılık ve yenilenme. A. D. Özçelik & M. N. Tuğluk (Editörler). Eğitimde ve Endüstride 21. Yüzyıl Becerileri içinde. (ss.1-25). Pegem Akademi.
• Özden, B. (2012). Yansıtıcı Düşünme Uygulamalarının Sınıf Öğretmeni Adaylarının Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı Hazırlama Becerilerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Paige-Smith, A., & Craft, A. (2011). Developing reflective practice in the early years. McGraw-Hill Education (UK).
• Pultorak, E. G. (1993). Facilitating reflective thought in novice teachers. Journal of Teacher Education, 44(4), 288-295.
• Raw, J., Brigden, D., & Gupta, R. (2005). Reflective diaries in medical practice. Reflective Practice, 6(1), 165-169.
• Rodman, G. J. (2010). Facilitating the Teaching-learning Process Through the Reflective Engagement of Pre-service Teachers. Australian Journal of Teacher Education, 35(2).
• Schön, D. (1987). The reflective practitioner: How professionals think in action. Basic Books.
• Seitz, H., & Bartholomew, C. (2008). Powerful portfolios for young children. Early childhood education journal, 36, 63-68.
• Schilder, D. (2016, April). Early childhood teacher education policies: Research review and state trends (Policy Report). New Brunswick, NJ: Center on Enhancing Early Learning Outcomes.
• Sparks-Langer, G. M., Simmons, J. M., Pasch, M., Colton, A., & Starko, A. (1990). Reflective pedagogical thinking: How can we promote it and measure it?. Journal of teacher education, 41(5), 23-32.
• Stewart, K. E. (2010). The role of reflection: Preschool teachers' use of reflective thinking to translate higher education learning into teaching practice (Unpublished doctoral dissertation) Capella University, Minneapolis, Minnesota, U.S.A.
• Taggart, G. L. & Wilson, A. P. (2005). Promoting reflective thinking in teachers: 50 action strategies. Corwin Press.
• Tang, J. T. (2022). A practical action research of portfolio assessment on building the learning community for graduate students in Taiwan. Systemic Practice and Action Research, 35(4), 555-578.
• Tican, C. (2013). Yansıtıcı düşünmeye dayalı öğretim etkinliklerinin öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme becerilerine, eleştirel düşünme becerilerine, demokratik tutumlarına ve akademik başarılarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tok, Ş. (2008). Yansıtıcı Düşünmeyi Geliştirici Etkinliklerin Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarına, Performanslarına ve Yansıtmalarına Etkisi. Eğitim ve Bilim, 33(149), 104-117.
• Toom, A., Husu, J., & Patrikainen, S. (2015). Student teachers’ patterns of reflection in the context of teaching practice. European Journal of Teacher Education, 38(3), 320–340.
• Tunç, Y. (2019). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri İle Öz Yeterlik İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Tutkun, Ö. F. & Aksoyalp, Y. (2010). 21. Yüzyılda Öğretmen Yetiştirme Eğitim Programının Boyutları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24,361-371.
• Ulvik, M. (2014). Student-teachers doing action research in their practicum: why and how?. Educational action research, 22(4), 518-533.
• Ünver, G. (2011). Yansıtıcı düşünme. Ö. Demirel (Ed.), Eğitimde Yeni Yönelimler içinde (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Valli, L. (1997). Listening to other voices: A description of teacher reflection in the United States. Peabody Journal of Education, 72(1), 67-88.
• Verloop, N., Driel, J. V. & Meijer, P. (2001). Teacher knowledge and the knowledge base of teaching. International Journal of Educational Research, 35, 441-461.
• Weber, S. S. S. (2013). Can preservice teachers be taught to become reflective thinkers during their first ınternship experience (Unpublished doctoral dissertation). Liberty University, Lynchburg Virginia, USA.
• Williams, Z. B. (2005). The educational confluence of andragogy and professional development. Maximizing adult learning: A systems perspective. Doctoral Dissertaion. University of Southern California.
• Wilson, J. P. (2008). Reflecting‐on‐the‐future: A chronological consideration of reflective practice. Reflective Practice, 9(2), 177-184.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yorulmaz, M. (2006). İlköğretim I. Kademesinde Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünmeye İlişkin Görüş ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi (Diyarbakır İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dicle Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (1999). Milli Eğitimi Geliştirme Projesi, Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi, Türkiye'de Öğretmen Eğitiminde Standartlar ve Akreditasyon. YÖK Yayınları.