Sinop ve Kastamonu İllerinden Seçilen Yerel Elma Genotiplerinin Bazı Meyve Özellikleri Üzerine Bir Ön Çalışma

Year 2021, Volume: 31 Issue: 2, 245 - 251, 15.12.2021

İdris Macit Erol Aydın

https://doi.org/10.18615/anadolu.1033619

Abstract

Bu çalışma 2015 yılında Sinop ili Erfelek ilçesi ve Kastamonu ili merkez ilçesinde yetiştirilen yerel elma genotiplerinin çiçeklenme ve hasat tarihleri ile bazı meyve özeliklerinin belirlenmesi amacı ile yürütülmüştür. Çalışmada meyve ağırlığı, meyve boyu ve eni, şekil indeksi, meyve sap uzunluğu ve kalınlığı, suda çözünebilir kuru madde miktarı ve titre edilebilir asit miktarı incelenmiştir. Elma genotiplerinin hasat tarihi Temmuz-Ekim ayları arasında dağılım göstermiştir. İncelenen elma genotiplerinde meyve ağırlıkları 59,3-220,8 g, meyve boyu 48,3-67,3 mm, meyve eni 50,4-85,0 mm, meyve sap uzunluğu 7,9-17,5 mm, meyve sap kalınlığı ise 1,7-3,7 mm, suda çözünebilir kuru madde miktarı %12,0-16,20, titre edilebilir asit içeriği %0,25-0,60, arasında değişim göstermiştir. Bu genotiplerden 9 adedinde periyodisite görülmemiştir.

Keywords

Seleksiyon, pomoloji, fenoloji, periyodisite

A Preliminary Study on Some Fruit Characteristics of Local Apple Genotypes Selected from Sinop and Kastamonu Provinces

Abstract

This study was carried out to determine the flowering and harvest dates and some fruit characteristics of local apple genotypes grown in the Erfelek district of Sinop province and central district of Kastamonu province in 2015. Fruit weight, fruit length and diameter, shape index, fruit stem length and thickness, total soluble solid and titratable acid content were investigated pomologically. Harvest date of apple genotypes ranged from July to October. In the types evaluated, fruit weight, fruit length and fruit diameter were in the ranges of 59.3-220.8 g, 48.3-67.3 mm and 50.4-85.0 mm, respectively. Total soluble solids and titratable acidity varied from 12.0-16.20% and 0.25-0.60 %, respectively. Periodicity was not observed in nine of these genotypes.

Keywords

Selection, pomology, phenological periodicity

References

• Aygün, A. ve S.A. Ülgen. 2009. Rize’de yetiştirilen demir elma (Malus communis L.) çeşidinin bazı meyve özelliklerinin belirlenmesi. TABAD Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2 (2): 201-205.
• Balta M. F., T. Kaya, H. Kırkaya ve O. Karakaya. 2015. Kumru (Ordu) yöresinde yetiştirilen mahalli elma genotiplerinin fenolojik, morfolojik ve pomolojik özellikleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 32: 47-56.
• Bolat, S. 1991. Konya İlinde Kaliteli Yazlık Elma Tiplerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerine Bir Araştırma (doktora tezi, basılmamış). Atatürk Ünv. Fen Bilimleri Enst, Erzurum.
• Bostan, Z. 2009. Pomological traits of local apple and pear cultivars and types grown in Trabzon province (Eastern Black Sea Region of Turkey). Acta Hort., 825: 293-298.
• Bostan, S. Z. ve Ş. Acar. 2009. Ünye (Ordu) ve çevresinde yetiştirilen mahalli elma çeşitlerinin pomolojik özellikleri. TABAD Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2(2): 15-24.
• Bostan, S. Z. and E. Yılmaz. 2015. Breeding by selection of ‘Yomra’ and ‘Demir’ apple varieties (Malus communis L.) grown in Arsin and Yomra districts (Trabzon Province, Turkey). Meyve Bilimi 2: 60-69.
• Cripps, S. E. L., L.A. Richards, and A. M. Mairata. 1993. “Pink Lady” Apple. HortScience 28(10): 1057.
• Çalışkan, O., S. Bayazit, M. Oktem and A. Ergul. 2017. Evaluation of the genetic diversity of pomegranate accessions from Turkey using new microsatellite markers. Turk. J. Agric. For., 41, 142–153. 8.
• Doğru, B. 2012. Çorum ili İskilip ilçesinde yetiştirilen mahalli misket elmalarının fenolojik, morfolojik, pomolojik özelliklerinin belirlenmesi ve moleküler olarak tanımlanması. Yüksek Lisans Tezi. Ordu Ünv. Fen Bil. Enstitüsü. Ordu, 122 s.
• Dumanoğlu, H., A. Aygün, V. Erdoğan, Ü. Serdar, Ö. Kalkışım, K. Baştaş, M. A. Pakyürek ve S. Maden. 2011. Doğu Karadeniz Bölgesi sahil kuşağındaki bazı yerel elma çeşitlerinin meyve özellikleri bakımından değerlendirilmesi. VI. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. 04-08 Ekim 2011. Cilt 1, s. 173-180, Şanlıurfa.
• Engin, S.P. and C. Mert. 2020. The effects of harvesting time on the physicochemical components of aronia berry. Turk. J. Agric. For., 44, 361–370.
• Fischer, M., Fischer, C., 2002. Pinova Apple Cultivar. The Compact Fruit Tree, 35 (1): 19-20.
• Gürel, H. B. 2010. Ordu Merkez ilçede yetişen elma (Malus communis L.) tiplerinin fenolojik, pomolojik ve morfolojik özellikleri. O.Ü, Fen Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ordu.
• İslam, A., Z. Bostan ve E. Yılmaz. 2009. Trabzon ili Yomra ilçesinde yetişen yomra elmasının pomolojik özellikleri üzerine bir araştırma. TABAD Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2(2): 107-110.
• Kaplan, N. ve İ. Macit. 2009. Samsun Koşullarında Bazı Elma Çeşitlerinin Bitkisel Gelişimi ve Verimliliği Üzerine Elma Klon Anaçların Etkisi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(2): 159-166.
• Karadeniz, T., E. T. Akdemir, İ. Yılmaz ve H. Aydın. 2013. Piraziz elmasında klon seleksiyonu. Akademik Ziraat Dergisi, 2: 17-22.
• Karakaya, O., M. F. Balta, T. Kaya ve S. Uzun. 2015. Yağlıdere (Giresun) elmaları: fenolojik ve pomolojik özellikler. VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. 25-29 Ağustos 2015. Bahçe Özel Sayı-VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri, Cilt 1, s. 925-929, Çanakkale.
• Karatas, N. and M. Sengul. 2020. Some important physicochemical and bioactive characteristics of the main apricot cultivars from Turkey. Turk. J. Agric. For., 44, 651–661.
• Karlıdağ, H. ve A. Eşitken. 2006. Yukarı çoruh vadisinde yetiştirilen elma ve armut çeşitlerinin bazı pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üni. Zir. Fak. Tarım Bilimleri Dergisi (J.Agric. Sci.), 16(2): 93-96.
• Kaya. T. ve Balta, F. 2009. Van Yöresi elma seleksiyonları 1: Peryodisite göstermeyen genotipler. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2: 25-30.
• Kaya, T. and F. Balta. 2013. Apple selection in Van province. J. Agric. Sci. 2, 91–98.
• Kırkaya, H., M. F. Balta ve T. Kaya. 2014. Perşembe (Ordu/Türkiye) yöresinde yetiştirilen elma genotiplerinin pomolojik, morfolojik ve fenolojik özellikleri. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. 4: 15- 20.
• Macit, İ., E. Aydın, A. Tas and M. Gundogdu. 2021. Fruit quality properties of the local apple varieties of Anatolia. Sustainability, 13(11), 6127.
• Osmanoğlu, A. 2008. Posof (Ardahan) yöresi genetik kaynaklarının enolojik, morfolojik, pomolojik ve moleküler tanımlanması. Doktora Tezi. Yüzüncü Yıl Ünv. Fen Bil. Enstitüsü. Van, 179 s.
• Özbek, S. 1978. Özel Meyvecilik. Ç. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları:128, Ders Kitabı; 11, 486 s, Adana.
• Serdar, Ü., B. Ersoy, A. Öztürk ve H. Demirsoy. 2007. Saklı cennet Camili’de yetiştirilen yerel elma çeşitleri. V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildiriler Kitabı 1: 575-579.
• Şehirali, S. ve M. Özgen. 1987. “Bitkisel Gen Kaynakları” ders kitabı, A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 1020, Ders kitabı No: 294, A. Ü. Basımevi.
• Şenyurt, M., Ö. Kalkışım ve T. Karadeniz. 2015. Gümüşhane yöresinde yetiştirilen bazı standart ve mahalli elma (Malus communis L.) çeşitlerinin pomolojik özellikleri. Akademik Ziraat Dergisi 4(2):59-64.
• Uzun, S., M. F. Balta, T. Kaya ve O. Karakaya. 2015. Çamaş (Ordu) yöresinde yetişen yerel elma genotiplerinin fenolojik ve pomolojik özellikleri. VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. 25-29 Ağustos 2015. Bahçe Özel Sayı-VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri, Cilt 1, s. 653-657, Çanakkale.
• Yarılgaç, T., T. Karadeniz. ve H. B. Gürel. 2009. Ordu merkez ilçede yetiştirilen yöresel elma (Malus communis L.) çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. TABAD Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2(2): 37-41.