THE EFFECT OF FLUCTUATIONS IN EXCHANGE RATE AND CURRENT ACCOUNT DEFICIT ON TOURISM INCOME: EVIDENCE FROM TÜRKİYE

Year 2023, Volume: 5 Issue: 1, 94 - 116, 19.03.2023

Muharrem Selim Karaman , Nuri Hacıevliyagil

Abstract

In this study, the change in tourism income as a result of the stability outlook created by the changes in the current account deficit and exchange rate in Türkiye with the data between 2003:01 and 2021:06 is examined. The study has been examined with two different models due to the developments in the world and in Türkiye. As the first model structure, it was designed considering that there is no additional factor on Türkiye's economic and political structure. The second model, on the other hand, was created by taking into account the effects of the 2008 financial crisis and the Covid-19 (Coronavirus), which had the most impact on both Türkiye and the world economy and politics. Co-integration test and then Wald Granger causality test were applied. As a result of the research, it has been confirmed that there is a co-integration relationship between tourism income, current account deficit and exchange rate variables in both models.

Keywords

Tourism Income, Current Account Deficit, Exchange Rate, Maki Cointegration Test, Wald Granger Causality Test

References

• Akar, G., Özcan, M. (2021). Reel Döviz Kuru ve Turizm Geliri İlişkisi: Yapısal Kırılmalı VAR Analizi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14 (2),413-431.
• Akboz, A., Canatan, B. (2021). Döviz Kuru ve Turizm Gelirleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: 2012-2019 Dönemi İçin Ampirik Bir Çalışma, International Conference on Economics Turkish Economic Association, Nisan 09-11/2021
• Alleyne, L. D., Okey, O., vd. (2020). The Volatility Of Tourism Demand And Real Effective Exchange Rates: A Disaggregated Analysis. Tourism Review, 76(2),489-502.
• Adıgüzel, M. (2020). Covid-19 Pandemisinin Türkiye Ekonomisine Etkilerinin Makroekonomik Analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , Bahar (Covid19-Özel Ek) , 191-221 .
• Arslan, E., Çetiner, T. (2020). Turizm Geliri Döviz Kuru İlişkisi: Türkiye Örneği (2008-2019). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi,23(1),1-17.
• Bahar, O., Çelik İlal, N. (2020). Coronavirüsün (Covid-19) turizm sektörü üzerindeki ekonomik etkileri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6 (1) ,125-139.
• Bahar, O., Kozak, M. (2018). Turizm Ekonomisi, Detay Yayıncılık, (8. Baskı), Ankara.
• Balaguer, J., Cantavella-Jorda, M. (2002). Tourism as a long-run economic growth factor: the Spanish case. Applied Economics, 34(7), 877-884.
• Barati, E., Ranjbar, H., vd. (2016). Granger causality and dynamic relationship between the actual values of receipt derived from tourism, national income and exchange tares in selected countries in selected countries with tourist attraction. International business management, 10(16),3389-3395.
• Beşel, F. ve Yardımcıoğlu, F. (2014). Türkiye’de 1980-2012 Dönemi Eğitim Sağlık İlişkisi: Maki Eş Bütünleşme Analizi . In International Conference on New Horizons in Education , 1-15.
• Bozkurt, K., & Pekmezci, A. (2015). Turizm Talebi ve Döviz Kuru Şokları: Türk Turizm Sektörü İçin Ekonometrik Bir Analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(2), 91-105.
• Bozkurt, K., Tekin, H. A., vd. (2021). An investigation of demand and exchange rate shocks in the tourism sector. Applied Economic Analysis,29(86),171-188
• Cihangir, M., Erkan, B., vd. (2014). The effect on current account of net tourism revenues in Turkey. European Scientific Journal,10(13), 47-65
• Cinel, E. A. & Yolcu, U. (2021). Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Dengesine Etkileri: Türkiye Örneği Üzerinde Yapay Sinir Ağları ile Öngörü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (31) ,247-264
• Ciner, C. (2011). Information transmission across currency futures markets: Evidence from frequency domain tests. International Review of Financial Analysis, 20(3), 134-139.
• Çetin, G., & Göktepe, S. (2020). Covıd-19 Pandemisinin Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Etkileri. İstanbul Üniversitesi Yayın Evi, (1), 88-97
• Çiftci, N. (2016). Türkiye’de Cari Açık, Reel Döviz Kuru ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkiler: Eş Bütünleşme Analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,14 (1),129-142.
• Değerli, A. ve Fendoğlu S. (2013). Döviz Kuru Beklentileri ve TCMB Para Politikası. TCMB, 2013 (02),1-13.
• Değerli, A. ve Fendoğlu S. (2013). Döviz Kuru Beklentileri ve TCMB Para Politikası. TCMB, 2013 (02),1-13.
• Demirbaş E. ve Sancak E. (2011). Küresel Ekonomik Kriz ve Türkiye Konut Sektörüne Etkileri, 16 (3), 171-190
• Demirhan, E. (2015). Büyüme ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği,Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60 (4), 75-88
• Denk, E. (2019). Genel Turizm, (1.Baskı), Atatürk Üniversitesi Erzurum Meslek Yüksek Okulu, Erzurum
• Dünya Turizm Örgütü (DTÖ) internet sitesi < https://www.unwto.org/news/global-tourism-sees-upturn-in-q3-but-recovery-remains-fragile > (30.11.2021)
• Dünya Turizm Örgütü (DTÖ) internet sitesi <https://webunwto.s3.eu-west-1.amazonaws.com/s3fs-public/2021-10/UNWTO_Barom21_05_September_excerpt.pdf?tObUi1QiC40DQFbrkfyryClQWEF3KFf7> (11.12.2021)
• Dünya Turizm Örgütü (DTÖ) internet sitesi <https://www.unwto.org/covid-19-and-tourism-2020 > (11.12.2021)
• Enders, W. (2012). Applied econometric time series. Privredna kretanja i ekonomska politika,132,93-99.
• Erkılıç, S. (2006). Türkiye’de Cari Açığın Belirleyicileri, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB İstatistik Genel Müdürlüğü, Ankara
• Gil-Alana, L. A., dos Santos Figueiredo, O. H., & Wanke, P. (2019). Structural breaks in Brazilian tourism revenues: Unveiling the impact of exchange rates and sports mega-events. Tourism Management, 74, 207-211. Göçer, İ. , Mercan, M. vd. (2013). Kredi Hacmi Artışının Cari Açığa Etkisi: Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Analizi. Istanbul University Econometrics and Statistics e-Journal ,0 (18) , ss. 1-17 .
• Göçer, İ. (2011). Türkiye Ödemeler Bilançosu Dengesinin Sürdürülebilirliği: Sınır Testi Yaklaşımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(29),263-278.
• Göktaş, Ö., İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi (AUZEF) <http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/ekonometri_ue/uygulamaliekonemetri.pdf > (17.12.2021)).
• Hacıevliyagil, N. & Gümüş, A. (2020). Covid-19 Salgın Hastalığının Borsaya Etkisi: Turizm ve Ulaştırma Endeksleri Üzerine bir Uygulama. Akademik Yaklaşımlar Dergisi,11 (1),76-97.
• Hosmer, W.D. ve Lemeshow, S. (2000). Applied Logistic Regression, (2. Baskı), John Wiley ve Sons, New York
• Işik, C., Radulescu, M., vd. (2019)The effects of exchange rate depreciations and appreciations on the tourism trade balance: the case of Spain. Eastern Journal of European Studies,10(1),221-237
• Irandoust, M. (2019). On the relation between exchange rates and tourism demand: A nonlinear and asymmetric analysis. The Journal of Economic Asymmetries, 20, 1-10.
• İş Bankası internet sitesi < https://ekonomi.isbank.com.tr/ContentManagement/Documents/od_201404.pdf >(22.12.2021)
• Karadağ, S. ve Bağcı, E. (2020). Döviz Kurundaki Yükselmenin Turizm Sektörüne Etkisi: 2010-2018 Arası Türkiye Örneği. The Journal of Academic Social Sciences, 8 (100),439-457.
• Konak, A. (2018),Türkiye’de Cari Açığın Nedenleri ve Cari İşlemler Açığı- Dış Ticaret Açığı İlişkisi, Econder International Academic Journal, 2(2), 163-178
• Lee, J., & Strazicich, M. C. (2003). Minimum Lagrange multiplier unit root test with two structural breaks. Review of economics and statistics,85(4),1082-1089.
• Maki, D. (2012). Tests for cointegration allowing for an unknown number of breaks. Economic Modelling, 29(5), 2011-2015.
• Masoomzadeh, S.,Lamsso, M. S. (2017). Study Of Impact Of Exchange Rate On Tourısm Balance Of Payment In Countrıes Wıth Top Tourıst Attractıons (Vector Error Correctıon Approach). International Journal of Tourism & Hospitality Reviews, 4(1),10-20
• Muzindutsi, P. F., Manaliyo, J. C. (2018). Econometric analysis of real exchange rate shocks and real growth of the tourism sector in South Africa. International Journal of Monetary Economics and Finance, 11(3), ss. 205-214.
• Ongan, S. (2011). The Vital Importance of Tourism Receipts On The Large Current Account Deficits of Turkey. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi e-Dergi,2(1), 95-106.
• Ongan, S., Işik, C., vd. (2017). The effects of real exchange rates and income on international tourism demand for the USA from some European Union countries. Economies, 5(4),1-11
• Rasheed, R., Meo, M. S. vd. (2019).The impact of tourism on deficit in balance of payments of Pakistan: an application of bounds testing approach to cointegration. Asia Pacific Journal of Tourism Research,24(4),325-332
• Saçik, S. Y., Akar, G., vd. (2019). Turizm gelirlerinin cari işlemler dengesi üzerindeki etkisi: Türkiye örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42,303-316.
• Sancar Özkök, C. Ve Akbaş, Y. E. (2019). Türkiye’de Turizm Gelirleri ve Cari İşlemler Dengesi Arasındaki İlişkinin Analizi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,Ek Sayı,45-58.
• Sarı, Y. ve Oğuz, Y. E. (2018). Reel Döviz Kurlarının Turizm Talebine Etkisi Üzerine Karşılaştırmalı Nedensellik Analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,17 (66), 603-620.
• Sezal, L. (2020). 2018 Ağustos Krizinin Türk Bankacılık Sektörüne Etkisi. Journal of Economics and Research,(1), 17-32.
• Sharif, A., & Afshan, S. (2016). Tourism Development and Real Effective Exchange Rate Revisited by Wavelet Based Analyesis: Evidence From France. Journol of Finance & Economics Research,1(2), 101-118
• Sharma, A., Vashishat, T., vd. (2019). The consequences of exchange rate trends on international tourism demand: evidence from India. Journal of Social and Economic Development,21(2),270-287.
• Sharma, C., & Pal, D. (2019). Exchange Rate Volatility And Tourism Demand İn India: Unraveling The Asymmetric Relationship. Journal of Travel Research,59(7), 1282-1297.
• Şen, A. ve ŞİT, M. (2015). Reel Döviz Kurunun Türkiye’nin Turizm Gelirleri Üzerine Etkisi. Journal of Yasar University,10(40),6752-6762
• Şen, A. ve ŞİT, M. (2015).Turizm Gelirlerinin Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Rolü ve Önemi.Dicle Üniversitesi İktisadi idari Bilimler Fakültesi Dergisi,5(8),30-45
• Şit, M. (2016). Türkiye Ekonomisinde Net Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Açığını Azaltmadaki Etkisinin Analizi: 1980-2015 Dönemi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,9 (4) ,57-67.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB),(2004), 2004 Yılı Katılım Öncesi Ekonomik Programı, tarih: 29 Kasım 2004 sayı: 2004/89, Ankara SBB İnternet sitesi <https://www.sbb.gov.tr/subat-2020-cari-denge-verileri/> (12.02.2022)
• TCMB Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (EVDS) < https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket> (22.11.2021)
• TCMB, Ödemeler Dengesi Raporu, 2005-IV, Ankara
• TCMB, Ödemeler Dengesi Raporu, 2006-III, Ankara
• TCMB, Ödemeler Dengesi Raporu, 2009-II, Ankara
• TCMB, Ödemeler Dengesi Raporu, 2009-III, Ankara
• TCMB, Ödemeler Dengesi Raporu, Eylül 2004, Ankara
• Timur, M. C. ve Mert, N. (2021). Turizm Gelirleri ve Reel Döviz Kuru Arasındaki Asimetrik İlişkinin Analizi. Fiscaoeconomia,5 (1),219-237.
• Tobing, L. ve Narayan, P. K. (2019). Pengaruh Wisatawan Asing Dalam Model Current Account Indonesia, (5),1-24.
• Tuna, G. ve Öztürk, M. (2016). Piyasa Etkinliğinin Yapısal Kırılmalı Birim Kök Testleri ile İncelenmesi: Türkiye Pay Senedi Piyasası Uygulaması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi,(12),548-559.
• Tuna, M. vd. (2017). Türsab ve Tuader, 2017 Ocak-Haziran Dönemi Turizm Sektör Raporu, <https://www.tursab.org.tr/dosya/16736/turizm-faaliyet-kitapcigi_16736_492081.PDF>
• Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB), 2020, Covid-19 Sürecinde Türkiye ve Dünya Turizmi Değerlendirmesi, <https://www.tursab.org.tr/e-dergi?pdf=/assets/assets/uploads/arastirmalar/covid-19-surecinde-turkiye-ve-dunya-turizmi.pdf >
• Uslu, H. (2020). Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkileri: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Ekonomi Bilimleri Dergisi , 12 (1), 30-67
• Yıldırım Tıraşoğlu, B. (2014). Yapısal Kırılmalı Birim Kök Testleri İle OECD Ülkelerinde Satın Alma Gücü Paritesi Geçerliliğinin Testi. Istanbul University Econometrics and Statistics e-Journal,(20), 68-87.
• Yiğitgüden, B., TCDB, <https://www.mfa.gov.tr/turizm-ve-kalkinma.tr.mfa> Erişim Tarihi: (11.12.2021)