Abstract
Amaç: Obezite, hem artan yağ dokusunun pro-inflamatuar etkisi, hem de sıklıkla birliktelik gösteren hastalıklar nedeniyle kardiyovasküler riski arttıran bir durumdur. Son zamanlarda metabolik sağlıklı obezitenin kardiyovasküler risk üzerine olan etkisi tartışmalıdır. Çalışmamızda, plazma aterojenik indeksi (PAİ) kullanılarak obezite polikliniğimize başvuran hastaların metabolik fenotipine göre kardiyovasküler risk profilini saptamak amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Katılımcıların kardiyovasküler riskini değerlendirmek için PAİ kullanıldı. Metabolik sendrom kriterlerinden bel çevresi artışı dışında herhangi bir metabolik sendrom kriterine sahip olmayanlar (kan basıncı≥130/85 mmHg, açlık kan şekeri≥100 mg/dl, trigliserit≥150 mg/dl, HDL-K erkeklerde<40 mg/dl, kadınlarda <50 mg/dl veya bu parametreleri düşürücü ilaç kullananlar) metabolik sağlıklı obez, bu kriterlerden herhangi birine sahip olanlar ise metabolik sağlıksız obez olarak tanımlandı.
Bulgular: Tüm katılımcıların PAİ ile kardiyovasküler riski değerlendirildiğinde %76,9’unun (n=722) yüksek kardiyovasküler riskli grupta olduğu ve kardiyovasküler riski etkileyen sosyodemografik ve antropometrik faktörlerin cinsiyet, vücut kütle indeksi (VKİ), vücut yağ ve kas miktarı, sigara içme alışkanlığı, egzersiz alışkanlığı ve metabolik fenotip olduğu görülmektedir. Katılımcıların metabolik fenotipleri incelendiğinde %14,1’inin (n=137) metabolik sağlıklı, %85,9’unın (n=838) metabolik sağlıksız olduğu saptanmıştır. Kadınlar, erkeklere göre daha çok metabolik sağlıklı fenotipine sahiptir (p=0,009). Metabolik sağlıksız obezlerin yaşı daha ileridir (p=0,006). Metabolik sağlıklı obezlerin VKİ, vücut yağ ve kas kütleleri daha düşüktür (sırasıyla p<0,001; p<0,001; p<0,001). Metabolik sağlıksız obez bireylerin PAİ değerleri metabolik sağlıklı obez bireylerden anlamlı olarak daha yüksektir (p<0,001).
Sonuç: Genel olarak değerlendirildiğinde obez bireylerin çoğunun yüksek kardiyovaküler riskli grupta olduğu, metabolik sağlıksız obez kişilerin kardiyovasküler riskinin metabolik sağlıklı obezlere göre anlamlı olarak daha yüksek olduğu sonucu çıkmıştır. Metabolik sağlıksız bireylerin VKI ve vücut yağ miktarlarının fazla olması, VKI ve yağ miktarı arttıkça metabolik sağlıklı bireylerin metabolik sağlıksızlığa doğru geçiş yapabileceği ve kardiyovasküler riskinin zamanla artabileceğini düşündürmüştür.