Odyoloji bölümü lisans öğrencilerinin çalışma alanı seçimlerinde etkili olan faktörlerin incelenmesi

Year 2025, Volume: 30 Issue: 3, 374 - 380, 25.09.2025

Hale Hancer , Merve Deniz Sakarya , Eda Çakmak

https://doi.org/10.21673/anadoluklin.1559952

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, odyoloji lisans öğrencilerinin meslek alt alan seçimlerinde etkili olabilecek faktörler demografik değişkenler ve kişilik özellikleri açısından incelenmiş, ayrıca öğrencilerin meslek alt alan seçimlerine göre öğrenme yaklaşımları değerlendirilmiştir.

Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel araştırma deseni olan bu çalışmaya 201 odyoloji lisans öğrencisi (172 kadın, 29 erkek) katılmıştır. Katılımcılara demografik bilgi formu, Büyük Beş-50 Kişilik Testi ve Öğrenme Yaklaşımları Ölçeği uygulanarak sonuçlar karşılaştırılmıştır.

Bulgular: Katılımcıların büyük bir çoğunluğunun klinik odyoloji alanı olarak hastanelerde (%64) çalışmak istedikleri belirlenmiştir. Bunu işitme teknolojileri firmaları (%14), akademi olarak üniversiteler (%10) ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışma (%9) takip etmiştir. Meslek alt alanı seçiminde etkili olan faktörler olarak cinsiyet [χ2(3)=9,125, p=0,028], çevrenin yönlendirmesi [χ2(6)=13,640, p=0,034], öğretim elemanlarından etkilenme [χ2(6)=15,368, p=0,018], çalışma ortamı [χ2(6)=15,095, p=0,020] ve istihdam olanaklarının [χ2(6)=15,096, p=0,015] önemli farklılıklar sağladığı görülmüştür. Kişilik özelliği açısından değerlendirildiğinde, odyoloji öğrencilerinin uyumlu, sorumlu ve zeka/hayal gücü skorları yüksek bireyler oldukları, ayrıca meslek alt alanlarına göre kişilik özelliklerinde anlamlı farklılıkların bulunduğu ikili karşılaştırmalar ile ortaya konmuştur (her değişken p<0,05). Bunun yanı sıra, hastanelerde (32,20±5,21) veya akademide (36,65±5,10) çalışmayı tercih eden öğrencilerin derin öğrenme yaklaşımını benimsedikleri belirlenmiştir (p<0,001).

Sonuç: Odyoloji alt alanı seçiminde cinsiyet, yönlendirme, çalışma koşulları ve kişilik özelliklerinin önemli olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, alt alan seçimine göre öğrencilerin eğitim yaklaşımlarındaki farklılıklar ortaya konmuştur. Bu sonuçlar, odyoloji öğrencilerinin meslek alt alanı seçiminde etkili olan faktörlerin dikkate alınarak çalışma koşullarının iyileştirilmesini, istihdam olanaklarının talebe göre alt alanlar dikkate alınarak düzenlenmesini ve eğitim programlarının içerik, yöntem ve materyal kullanımında öğrenme yaklaşımlarının göz önünde bulundurulmasını önermektedir.

Keywords

Kariyer seçimi , kişilik , odyoloji , öğrenme

Ethical Statement

Bu çalışma Başkent Üniversitesi Tıp ve Sağlık Bilimleri Araştırma Kurulu ve Etik Kurulu tarafından onaylanmıştır (Proje no:KA22/404).

Supporting Institution

Başkent Üniversitesi

Project Number

KA22/404

Thanks

Bu çalışmada verilerin toplanmasında büyük emekleri geçen Başkent Üniversitesi Odyoloji Bölümü dördüncü sınıf öğrencileri Anıl İlman, Emre Türk, Hamza Furkan Akkaya, Mert Bulun, Mustafa Gürbüzoğlu ve Mustafa Kutay Kocaer’e teşekkür ederiz (teşekkür takdimi alfabetik sıra ile sunulmuştur).

The examination of factors influencing the career choices of undergraduate audiology students

Abstract

Aim: This study aimed to identify the factors that may influence the career choices of undergraduate audiology students from the perspective of demographic variables and personality. Furthermore, the students’ learning approaches were assessed based on their career choices.

Methods: A descriptive and cross-sectional research design was employed with 201 undergraduate students (172 female, 29 male) who participated in the study. Participants were administered a demographic information form, the Big Five-50 Personality Questionnaire, and the Bigg’s Revised Two-Factor Learning Approaches Scale, and the results were compared.

Results: It was found that the majority of participants declared that they wanted to work in hospitals (64%) as clinical audiologist. This was followed by hearing technology companies (14%), academic institutions (10%), and rehabilitation centers (9%). The factors that influenced career choice included gender [χ2(3)=9.125, p=0.028], external guidance [χ2(6)=13.640, p=0.034], faculty members [χ2(6)=15.368, p=0.018], working conditions [χ2(6)=15.095, p=0.020], and employment opportunities [χ2(6)=15.096, p=0.015]. In terms of personality, students were found to be agreeable, conscientious, and intellective/imaginative. Additionally, significant differences in personality were observed according to career choices (p<0.05). Furthermore, students who wanted to work in hospitals (32.20±5.21) or academia (36.65±5.10) were found to adopt a deep learning approach (p<0.001).

Conclusion: Gender, guidance, working conditions, and personality were identified as significant factors in career choice in audiology. Additionally, differences in students’ learning approaches according to their career choice were demonstrated. These results suggest that factors influencing career choice should be considered when improving working conditions, increasing employment opportunities, and considering learning approaches in the design of educational programs, including content, methods, and material supply.

Keywords

Audiology , career choice , learning , personality

Project Number

KA22/404

References

• Katz J, Chasin M, English KM, Hood LJ, Tillery KL. Handbook of clinical audiology. Philadelphia, PA: Wolters Kluwer Health; 2015.
• Adalı İ, Uludağ B, Meral M, et al. Odyoloji bölümü öğrencilerinin mesleğe yönelik kaygı ve umutsuzluk düzeylerinin belirlenmesi. TJAHR. 2019;2(3):65–74.
• Yüksek Öğretim Kurumu. (2016) Mezuniyet öncesi odyoloji eğitimi ulusal çekirdek eğitim programı. Erişim Tarihi: 10.01.2023, erişim linki: https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi programlari/Odyoloji_cekirdek_egitim_programi.pdf
• Pfleiderer B, Bortul M, Palmisano S, Rodde S, Hasebrook J. Improving female physician’s careers in academic medicine: Chances and challenges. Best Pract Res Clin Anaesthesiol. 2018;32(1):15-23.
• Farnan JM, Arora VM. Web Exclusives. Annals for Hospitalists Inpatient Notes - Gender Equality in Hospital Medicine-Are We There Yet?. Ann Intern Med. 2017;167(6):HO2-HO3.
• Beryl R, Davies J, Völlm B. Lived experience of working with female patients in a high-secure mental health setting. Int J Ment Health Nurs. 2018;27(1):82-91.
• Mercer D, Perkins E. Sex, gender and the carceral: Female staff experiences of working in forensic care with sexual offenders. Int J Law Psychiatry. 2018;59:38-43.
• Vurucu F. Meslek lisesi öğrencilerinin meslek seçimi yeterliliği ve meslek seçimini etkileyen faktörler [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi; 2010.
• The American Speech-Language-Hearing Association Leader. (2018). Audiology ranks as third least-stressful job. Erişim tarihi: 24.08.202, erişim linki: https://leader.pubs.asha.org/doi/full/10.1044/leader.NIB2.23042018.14
• Saccone P, Steiger J. Audiologists’ professional satisfaction. Am J Audiol. 2012;21(2):140-8.
• Ferreira AL, Lopes Ferreira P. Burnout’in Portuguese audiologists. I Congresso Internacional de Audiologia; 9-10 Ekim 2015; Portekiz.
• Severn MS, Searchfield GD, Huggard P. Occupational stress amongst audiologists: compassion satisfaction, compassion fatigue, and burnout. Int J Audiol. 2012;51(1):3-9.
• Emanuel DC. Occupational Stress in U.S. Audiologists. Am J Audiol. 2021;30(4):1010-22.
• Kaymakçı S, Aydın S, Çaputlu K, Şerbetçioğlu B. Rehabilitasyon merkezlerinde çalışan odyologların mesleki görüşlerinin değerlendirilmesi. Turk J Audiol Hearing Res. 2022;5(1):6–11.
• Martin FN, Champlin CA, Streetman PS. Audiologists’ professional satisfaction. J Am Acad Audiol. 1997;8(1):11-17.
• Köroğlu Bİ. Odyologların çalışma hayatında maruz kaldığı psikososyal risklerin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Konya: Karatay Üniversitesi; 2023.
• Kemboi RJK, Kindiki N, Misigo B. Relationship between personality types and career choices of undergraduate students: a case of Moi University, Kenya. J Educ Pract. 2016;7(3):102–12.
• Demir A. Mesleki ve teknik anadolu lisesi öğrencilerinin üniversite ve meslek seçimini etkileyen faktörlerin tespiti” İstanbul ili Avrupa Yakası uygulaması” [Yüksek Lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi; 2021.
• Scott I, Gowans M, Wright B, Brenneis F, Banner S, Boone J. Determinants of choosing a career in family medicine. CMAJ. 2011;183(1):E1-8.
• Koyuncu M. Enneagram tipolojisine göre üniversite öğrencilerinin kişilik ve mizaç özelliklerinin meslek seçimine ilişkin tutumlarina etkisinin incelenmesi. [Yüksek Lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Ayvansaray Üniversitesi; 2021.
• Eriksson H, Högdin S, Isaksson A. Education and Career Choices: How the school can support young people to develop knowledge and decision-making skills. Univers J Educ Res. 2018;6(9):1900–8.
• Mahfud T, Indartono S, Saputro I, Utari I. The effect of teaching quality on student career choice: the mediating role of student goal orientation. Integr Educ. 2019;23:541-55.
• Yüksek Öğretim Kurumu. (2021). Odyoloji (fakülte) programı bulunan tüm üniversiteler. Erişim tarihi: 15.04.2022, erişim linki: https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum.php?b=11402
• Meral M, Kartal A, Çetinkaya ÜC, Çikrikçi RN. Odyolog Adayı Öğrencilerin Odyoloji Mesleğine İlişkin Tutum Ölçeği: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2022;7(2):473-8.
• Danful GK, Hammond PD. Career decision survey on audiologists and speech-language therapists in Ghana, West Africa. Int J Res Writ. 2020;1:86–91.
• Stone L, Pellowski MW. Factors affecting career choice among speech-language pathology and audiology students. Commun Disord Q. 2016;37(2):100–7.
• Tatar A. Büyük Beş-50 Kişilik Testinin Türkçeye çevirisi ve Beş Faktör Kişilik Envanteri Kısa Formu ile karşılaştırılması. Anadolu Psikiyatri Derg. 2017;18(1):51–61.
• Goldberg LR. The development of markers for the Big-Five factor structure. Psychol Assess. 1992;4(1):26-42.
• Batı AH, Tetik C, Gürpınar E. Öğrenme Yaklaşımları Ölçeği yeni şeklini Türkçeye uyarlama ve geçerlilik güvenirlilik çalışması. Turk Klin J Med Sci. 2010;30(5):1639–46.
• Biggs JB. Learning strategies, student motivation patterns, and subjectively perceived success. Cogn Strateg Educ Perform. 1984;111–34.