ANADOLU TIBBINDA MÜZİKLE TEDAVİ

Year 2022, Volume: 1 Issue: 1, 1 - 4, 15.04.2022

Hanefi Ozbek

Abstract

Bu makalede, Anadolu’da müzikle tedavi konusunda eldeki bilgilerin bir derlemesi verilmeye çalışılmıştır. Öncelikle müziğin insanlık tarihinde ortaya çıkışından bahsedilmiş; daha sonra Anadolu’da müzik
tarihi hakkında bilgiler özet olarak sunulmuştur. Anadolu’da yapılan müzik terapinin oluşumuna katkısı
olduğu düşünülen ve farklı uygarlıklara ait müzikle tedavi konuları kısaca sunulmuştur. Buna göre İbranilerde müzikle tedavi, Eski Mısır’da müzikle tedavi, Eski Çin’de müzikle tedavi, Roma’da müzikle tedavi ve
Eski Yunan’da müzikle tedavi konuları özetlenmiştir. Farabi’den günümüze kadar uzanan süreçte müzik
terapi ile ilgili elde bulunan bilgiler sunulmuş; Farabi, İbni Sina, Razi gibi alimlerin bu konudaki görüşlerine kısaca yer verilmiştir. Anadolu Selçuklu dönemi ve Osmanlı döneminde Anadolu’da müzikle tedavi
hakkında eldeki veriler sunulmuş; Musiki’ül Kebir, El Kanun Fi’t Tıb, Tadilü’l Emzice, Gevrekzade’nin
musiki risalesi ve Haşim Bey Mecmuası’ndan bahsedilmiştir. Makamların hangi hastalıklara iyi geldiği,
günün hangi vakitlerinde etkili olduğu gibi konular ayrıca işlenmiştir. Makamlar ve hangi hastalıklara iyi
geldiklerinin bir listesi sunulmuştur. Müzikle tedavinin yapıldığı şifahaneler yine liste halinde verilmiştir.
Anadolu’da 1800’lü yıllara kadar yapılmış olan müzikle tedavi ile ilgili eldeki bilgilerin bazen birbirini
tutmadığı, hatta birbirine zıt bilgilerin bulunduğu belirtilmiştir. Sonuç olarak Anadolu’da Milattan Önceki yıllardan başlayıp 1800’lü yıllara kadar devam ettirilen bir müzikle tedavi geleneğinin bulunduğu
bilinmektedir. Ancak bu tedavinin detayları maalesef net bir şekilde bilinmemektedir. Bu nedenle eldeki
bilgiler tarihi ve folklorik bir bilgi olmaktan öteye gidememektedir. Bugün itibarıyla yapılması gereken
şey günümüz tıp bilimi ve müzik bilgisinin kanıta dayalı bilimsel yöntemlerle araştırılması; elde edilen
yeni bilgilere göre müzikle tedavinin yeniden şekillendirilmesidir. Tarihi kaynaklardan elde edilen veriler
de bu yöntemlerle tekrar denenerek bilimsel yönden ne kadar geçerli ve güvenilir oldukları net bir şekilde
ortaya konulmalıdır

Keywords

Makamlar, Anadolu tıbbı, Müzikle tedavi