ÖZEL AF İLE İNFAZ REJİMİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN ÖZELLİKLERİ (7242 Sayılı Kanun’la Değiştirilen İnfaz Kanunu’nun Geçici 6. Maddesinin Hukuki Niteliği ve Anayasa Mahkemesinin Kararının Değerlendirilmesi)

Year 2021, Volume: 38 Issue: 1, 1 - 41, 30.06.2021

Mahmut Koca

Abstract

Anayasa’da af mahiyeti taşıyan kanunların Türkiye Büyük Millet
Meclisinde (TBMM) kabulü bakımından beşte üç çoğunluğun aranması,
belli bir tarihe kadar işlenen suçlardan dolayı hapis cezasına mahkûm
olan kişilerin cezalarını tamamen veya kısmen infaz kurumu dışında
çekmesi sonucunu doğuran düzenlemelerin niteliği hususunda tartışma
yaratmaktadır. Son zamanlarda bu tartışmayı doğuran kanunlar,
5/4/2012 tarihli ve 6291 sayılı Kanun’la İnfaz Kanunu’na 105/A maddesi
olarak eklenen “Denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazı”
kurumunun koşullarının değiştirilmesi suretiyle yapılmaktadır. İnfaz
Kanunu’na eklenen 105/A maddesinin ilk hâli, bilahare kabul edilen
geçici maddelerle sekiz yıl süresince uygulanamadan yürürlükten
kalkmıştır. Geçici maddelerle af kanununa başvurmadan 105/A
maddesinde kabul edilen kurumun üzerinden belli bir tarihe kadar
işlenen suçlardan dolayı mahkûm olunan hapis cezasının tamamen veya
kısmen infaz kurumunda çektirilmesine son verilmektedir. Bu nitelikteki
kanunların geçici ve geriye yönelik olması ve suçlunun ıslahından ziyade
ceza infaz kurumlarındaki doluluk oranını azaltmak amacını taşıması nedeniyle özel af niteliğinde olduğu açıktır. Anayasa Mahkemesinin
bu nitelikteki kanunlarla ilgili verdiği kararlar arasında bir tutarlılık
bulunmamaktadır. Bu nedenle 7242 sayılı Kanun’la getirilen geçici infaz
düzenlemelerinin şekil itibarıyla Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıyla
açılan iptal davasında, Anayasa Mahkemesinin talebin reddine ilişkin
kararına katılma imkânı bulunmamaktadır. Zira İnfaz Kanunu’nun 105/A
maddesinin ilk kabulünden bu yana geçici maddeler yoluyla Anayasa’nın
af yasalarının kabulü bakımından aradığı nitelikli çoğunluk koşulunu
“aşma” bakımından bir araç olarak kullanıldığı izlenimi doğmaktadır.

Keywords

Genel af, özel af, denetimli serbestlik yoluyla infaz, 7242 sayılı Kanan'la yapılan düzenlemeler, Anayasa mahkemesinin iptal kararı

References

• ALACAKAPTAN, Uğur (2001). “23 Nisan 1999 Tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla Salıverilmeye, Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair Kanuna Genel Bir Bakış”, Anayasa Yargısı, C. 18, ss. 379-400.