ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI IŞIĞINDA İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERDİRİLMESİ VE ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI

Year 2021, Volume: 38 Issue: 2, 99 - 141, 28.12.2021

Hilal Yazıcı

Abstract

Çalışmada iş sözleşmelerine yönelik müdahalelerin Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yoluyla yansıyan yönleri çerçevesinde bir inceleme yapılmıştır. Bu bağlamda öncelikle çalışma hakkının konusu olan iş hayatının hangi durumlarda özel hayata saygı hakkının konusu içerisinde değerlendirilmesinin mümkün olduğu bireysel başvuru kararları ışığında incelenmiştir. Anayasa Mahkemesinin inceleme yönteminin, özel hukuktan kaynaklanan ilişkiler söz konusu olduğunda pozitif yükümlülükler çerçevesinde olduğu üzerinde durulmuştur. Bireysel başvuru kararlarına yansıyan şekli esas alınarak çalışma hayatına ilişkin olarak bireysel başvuru yoluyla gelen şikâyetlerin bazı başlıklar altında incelenmesi uygun görülmüştür. Buna göre iş sözleşmelerinin sonlandırılmasında çoğunlukla kişilerin ahlaki durumlarının gerekçe gösterildiği, kişilerin yazışmalarının incelenmesi yoluyla elde edilen bilgilerin esas alınarak sözleşmelerin feshedilebildiği, güven ilişkisinin bozulması nedenine dayanıldığı, kişilerin psikolojik yöntemlerle iş sözleşmesini sonlandırmaya zorlandığı ve bu tür müdahalelerin ayrımcı bir tutumla gerçekleştirilebildiği görülmektedir. Bireysel başvuru kararları aracılığıyla Anayasa Mahkemesinin, iş sözleşmelerine yönelik bu tür müdahaleleri anayasal ilkeler çerçevesinde ve hangi yaklaşımla ele aldığı ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Keywords

Özel hayata saygı hakkı, çalışma hakkı, işe son verme, pozitif yükümlülükler, bireysel başvuru, Özel hayata saygı hakkı, çalışma hakkı, işe son verme, pozitif yükümlülükler, bireysel başvuru

References

• ALKAN, Fatih, YILDIZ, Ferhat (2021). Özel Hayata Saygı Hakkı, içinde Şen, M., Barın, T., Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı Hakkı Karar Özetleri, Anayasa Mahkemesi Yayınları, ss. 5-93.
• BAĞÇECİ, Hamide (2019). “Sosyal Devlet Kapsamında Çalışma Özgürlüğü ve Çalışma Hakkının Değerlendirilmesi”, Terazi Hukuk Dergisi, C. 14, S. 153, ss. 965-984.
• BOYAR, Oya (2013). “Devletin Pozitif Yükümlülükleri ve Dolaylı Yatay Etki”, içinde İnceoğlu, S. (Der.), İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kapsamında Bir İnceleme (ss. 53-80), İstanbul: Beta Yayınları.
• DOĞAN, İlyas, DEMİRDAL, Balkan (2015). Özel ve Aile Hayatına Saygı Hakkı, içinde Doğan, İ. (Der.) İnsan Hakları Hukuku (ss. 587-613), Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara: Astana Yayınları.
• DOĞRU, Osman, NALBANT, Atilla (2013). İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi: Açıklama ve Önemli Kararlar, Cilt II, Ankara: Pozitif Matbaa.
• ERDOĞAN, Canan (2017). Kişilik Hakkı Kapsamında İşçilerin İzlenmesi ve Gözetlenmesi, Ankara: Yetkin Yayınları.
• ERDOĞAN, Canan (2019). İş Hukukunda Şüphe Feshi, Ankara: Yetkin Yayınları.
• ERDOĞAN, Mustafa (2011). İnsan Hakları Teorisi ve Hukuku, Ankara: Orion Kitabevi.
• EREN, Abdurrahman (2014). Anayasa Hukuku Ders Notları, İstanbul: Özel Yayın
• ERGİN, Hediye (2010). Oldukça Eski Fakat Yeni İfade Edilen Bir Olgu: İş Yerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), içinde Canpolat, T. (Der.), Prof. Dr. Ali Güzel’e Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi (ss. 245-265), İstanbul: Beta Yayınları.
• EVREN, Çınar Can, Uçar, İsmail (2020). Kamu Görevlileri Hukuku, Güncellenmiş 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• FREDMAN, Sandra (2008). Human Rights Transformed. Positive Rights and Positive Duties, Oxford: Oxford University Press.
• GÖZLER, Kemal (2017). İnsan Hakları Hukuku, 1. Baskı, Bursa: Ekin Basım Yayım Dağıtım.