ANAYASA MAHKEMESİNİN GÜNCEL NORM DENETİMİ VE BİREYSEL BAŞVURU KARARLARI HAKKINDA GÖZLEMLER

Year 2022, Volume: 39 Issue: 2, 1 - 33, 12.01.2023

Battal Niyazi Şahin Osman Korkut Kanadoğlu

https://doi.org/10.55792/anayasayargisi.1233221

Cited By: 1

Abstract

Anayasa mahkemeleri norm denetimi ve bireysel başvuru yolunda
çeşitli ara karar türlerine imza atmaktadır. Alman Anayasa Mahkemesi
(FAYM) tarafından da bağdaşmazlık ve çağrı kararı olmak üzere iki
ara kararı türü geliştirilmiştir. Türk Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) de
norm denetimi ve bireysel başvuru yolunda geliştirmiş olduğu kimi
karar türleri bulunmaktadır. Bu incelemede AYM’nin son dönemde
norm denetimi yolunda verdiği “…yönünden iptal kararları” eleştirel bir
gözle değerlendirilmiştir. AYM, ihlalin sebebinin doğrudan kanundan
kaynaklanması durumunda ilgili kanunu iptal edebilme yetkisine sahip
değildir. Bu durum peşi sıra bir takım hukuki problemleri de meydana
getirmektedir. Türk Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuru yolunda
ihlalin sebebinin doğrudan kanundan kaynaklanması durumunda vermiş
olduğu “TBMM’ye bildirim” karalarının nasıl nitelendirileceği de söz
konusu problemlerden birisidir. Bu doğrultuda FAYM’nin içtihat yoluyla
geliştirdiği çağrı ve bağdaşmazlık kararları önem kazanmaktadır. Makalede
FAYM’nin çağrı ve bağdaşmazlık kararları ile bildirim kararları arasında
bir mukayeseye gidilmiş ve AYM’nin bildirim kararlarının çağrı ya da
bağdaşmazlık kararı olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceği tartışılmıştır.

Keywords

anayasa yargısı, ...yönünden iptal kararı, çağrı kararı, bağdaşmazlık kararı, bildirim kararı, ihlale sebep olan kanunun iptal edilmesi