Mobbing Oluşturan Fiillerin Görevi Kötüye Kullanma Suçu Bakımından Değerlendirilmesi

Year 2025, Volume: 11 Issue: 2, 831 - 856, 14.08.2025

Yağmur Temiz Gül

https://doi.org/10.54699/andhd.1678096

Abstract

Mobbing Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) ayrı bir suç olarak düzenlenmemiştir. Mobbing içeren bazı fiiller ise TCK’de ayrı suçlar olarak yer almaktadır. Cinsel taciz, hakaret, tehdit, ısrarlı takip, nefret ve ayrımcılık gibi suçlar mobbingin cezalandırılmasını mümkün kılmaktadır. Ancak bazen mobbing içeren davranışlar bu suçların tanımına uymayabilir. Yani TCK’de tanımlanan suçlar her mobbing içeren davranışın karşılığını oluşturmayabilir. Mobbingin TCK’de düzenlenip düzenlenmemesi gerektiği yönündeki tartışmaların gölgesinde kaldığı düşünülen, mobbingin görevi kötüye kullanma suçuyla ilişkisinin tartışıldığı bu çalışmada gerek bazı yargı kararlarında gerekse bazı akademik çalışmalarda yer verilen ancak daha detaylı incelenmesi gerektiği düşünülen, kamu görevlisinin mobbingi incelenmektedir. Mobbing, iş yaşamının en önemli sorunlarının başında gelmektedir. Kamu kurum ve kuruluşlarında mobbingin özel sektörden daha yaygın olarak uygulandığı ise bilinen bir gerçektir. Kamu görevlisinin uyguladığı mobbingin görevi kötüye kullanma suçunu oluşturacağına ilişkin toplumsal bilincin yerleşmediği görüldüğü için bu çalışmayla hem bu gerçeğin altı çizilmek istenmiş hem de az sayıda olan yargı kararlarının sayıca artarak suçun, cezasız kalmamasına katkı sunması amaçlanmıştır.

Keywords

Mobbing , Kamu Görevlisi , Görevi Kötüye Kullanma Suçu , Yıldırma , İş Yeri

Evaluation of Acts Constituted as Mobbing in Terms of Offense of Abuse of Duty in Accordance

Abstract

Mobbing is not regulated as a distinct offense under the Turkish Penal Code (TPC). However, certain acts involving mobbing are classified as separate crimes within the TPC. Offenses such as sexual harassment, insult, threat, persistent stalking, hate, and discrimination make it possible to penalize mobbing. However, in some cases, behaviours constituting mobbing may not fit the definitions of these offences, which means not every mobbing-related action may correspond to a crime as defined in the TPC. In this study, which examines the relationship between mobbing and the offense of abuse of duty—an issue considered to be overshadowed by the debate on whether mobbing should be regulated under the Turkish Penal Code (TPC)—the focus is on the mobbing conduct of public officials, which has been mentioned in some judicial decisions and academic studies but is thought to require more detailed analysis. Mobbing is among the most significant issues in professional life. It is a well-known fact that mobbing is more commonly practiced in public institutions and organizations than in the private sector. Given that there is a lack of societal awareness regarding whether mobbing by public officials constitutes the crime of abuse of office, this study aims to emphasize this reality and contribute to the increase in the number of judicial decisions, thereby ensuring that the crime does not go unpunished.

Keywords

Mobbing , Public Official , Offense of Abuse of Duty , Intimidation , Workplace

References

• ADAMS, Andrea: “Bullying at Work”, Journal of Community & Applied Social Psychology, 1997, Cilt 7, s. 177-180.
• AKYÜREK, Güçlü: “France Telecom Davası Işığında Psikolojik Taciz (Mobbing) Suçu”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2022, Sayı 1, s. 97-122.
• ARTUK, M. Emin / GÖKCEN, Ahmet / ALŞAHİN, M. Emin / ÇAKIR, Kerim: Ceza Hukuku Özel Hükümler, 20. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022.
• ASLANTÜRK, Mustafa: Zimmet, İrtikap, Rüşvet ile Görevi Kötüye Kullanma, Direnme, Görevli ve Görev Suçları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• BİLGE, Selahattin Samet: “Mobbing Terimi ve Türk Hukuk Düzeninde İncelenmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, Cilt 65, Sayı 4, s. 1245-1290.
• CALVIN, Dan: “Workplace Bullying Statutes and the Potential Effect on Small Business”, Ohio State Entrepreneurial Business Law Journal, 2012, Cilt 7, Sayı 1, s. 167-192.
• COGENLI, M. Zahid / BARLI, Önder: “The Exposure of Psychological Violence (Mobbing) in Universities and an Application to the Academicians”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2013, Sayı 93, s. 1174-1178.
• ÇUKUR, Cengiz: Türk Hukuku ve Karşılaştırmalı Hukukta İşyerinde Psikolojik Taciz, TBMM Araştırma Merkezi Yayınları, Yayın No: 9, Ankara, 2016.
• DAVENPORT, Noa Zanolli / SCHWARTZ, Ruth Distler / ELLIOT, Gail Pursell: Mobbing Emotional Abuse in the American Workplace, Civil Society Publishing, United States of America, 1999.
• DÜLGER, Murat Volkan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2023.
• EINARSEN, Ståle / HOEL, Helge / ZAPH, Dieter / COOPER, Cary L.: “The Concept of Bullying at Work: The European Tradition”, (Ed.) EINARSEN, Ståle / HOEL, Helge / COOPER Cary: Bullying and Emotional Abuse in the Workplace International Perspectives in Research and Practice, CRC Press, London-New York, 2002, s. 3-30.
• EINARSEN, Ståle: “Harassment and Bullying at Work: A Review of the Scandinavian Approach”, Aggression and Violent Behavior, 2000, Cilt 5, Sayı 4, s. 379-401.
• ERDEM, Mustafa Ruhan / PARLAK, Benay: “Ceza Hukuku Boyutuyla Mobbing”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2010, Sayı 88, s. 261-286.
• ERMUMCU, Senem: İşyerinde Psikolojik Taciz, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2011.
• ILO: Violence and Harassment at Work: A Practical Guide for Employers, 2022 (https://www.ilo.org/sites/default/files/wcmsp5/groups/public/%40ed_dialogue/%40act_emp/documents/publication/wcms_857915.pdf, ET: 25.04.2025)
• İŞOĞLU, Polat T.: “Ceza Hukuku ve Suç Perspektifi Bağlamında Mobbing”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, Cilt 15, Sayı 1, s. 621-649.
• KARAKEHYA, Hakan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022.
• KASAPOĞLU Turhan, Mine: “Kamu Görevlileri Bakımından İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Hukuki Korunma Yolları”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2013, Sayı 105, s. 89-128.
• KOCA, Mahmut / ÜZÜLMEZ, İlhan: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 8. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022.
• KOÇOĞLU, Yiğit Gökçehan: Görevi Kötüye Kullanma Suçu, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2024.
• LAW COUNCIL of AUSTRALIA: Bullying and Harassment in the Workplace, 2020 (https://lawcouncil.au/policy-agenda/advancing-the-profession/equal-opportunities-in-the-law/bullying-and-harassment-in-the-workplace, ET: 19.08.2024).
• LEYMANN, Heinz: “Mobbing and Psychological Terror at Workplaces”, Violence and Victims, 1990, Cilt 5, Sayı 2, s. 119-126 (Terror at Workplaces).
• LEYMANN, Heinz: “The Content and Development of Mobbing at Work”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 1996, Cilt 5, Sayı 2, s. 165-184.
• LORHO, Frank / HILP, Ulrich: Bullying at Work, European Parliament Directorate-General for Research, Working Paper, 2001 (https://www.europarl.europa.eu/workingpapers/soci/pdf/108_en.pdf, ET: 27.04.2025).
• MATTHIESEN, Stig Berge: Bullying at work Antecedents and outcomes, Doktora Tezi, University of Bergen, Bergen, 2006.
• MEMİŞ KARTAL, Pınar: “Görevi Kötüye Kullanma Suçu (TCK m. 257)”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2013, Cilt 19, Sayı 2, Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, s. 1373-1395.
• MERAN, Necati: Zimmet, Rüşvet-İrtikap ve Görevi Kötüye Kullanma Suçları, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.
• MIKKELSEN, Eva Gemzøe / EINARSEN, Ståle: “Bullying in Danish Work-Life: Prevalence and Health Correlates”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 2001, Cilt 10, Sayı 4, s. 393-413.
• MOTIN, Susan Hubbs: “Bullying or Mobbing: Is it Happening in Your Academic Library?”, Library Faculty Publications, 2009, s. 291-297.
• NAMIE, Gary: “Workplace Bullying: Escalated Incivility”, Ivey Business Journal, 2003, Kasım-Aralık Sayısı, s. 1-6.
• NAMIE, Gary: 2014 WBI U.S. Workplace Bullying Survey, 2014 (https://workplacebullying.org/multi/pdf/WBI-2014-US-Survey.pdf, ET: 27.04.2015) (Workplace Bullying Survey).
• OKUYUCU ERGÜN, Güneş: “Ayrımcı Mobbing”, (Ed.) SÖZÜER, Adem: 5. Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali “Ayrımcılık” Tebliğler, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2017.
• OKUYUCU ERGÜN, Güneş: “Görevi Kötüye Kullanma Suçu”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2009, Sayı 82, s. 1-31 (Görevi Kötüye Kullanma).
• OKUYUCU ERGÜN, Güneş: Türk Ceza Hukukunda Zimmet Suçu, Çakmak Yayınevi, Ankara, 2008.
• ONAR, Ali Osman: “Görevi Kötüye Kullanma Suçu (TCK m. 257)”, Yargıtay Dergisi, 2021, Cilt 47, Sayı 3, s. 1085-1118.
• ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 18. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2023.
• ÖZEN, Mustafa: Ceza Hukuku Özel Hükümler-I, 7. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2023.
• ÖZGENÇ, İzzet / ŞAHİN, Cumhur: “Kamu Görevinin Kötüye Kullanılması Suçu Üzerine Düşünceler”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2002, Cilt 6, Sayı 2, s. 1-48.
• PAPARELLA, Domenico / RINOLFI, Vilma / CECCHINI, Fernando: Increasing Focus on Workplace Mobbing, 2004 (https://www.eurofound.europa.eu/en/resources/article/2004/increasing-focus-workplace-mobbing, ET: 19.08.2024).
• PASCU, Roxana Diana: “The Phenomenon of Mobbing”, Research and Science Today, 2015, Cilt 9, Sayı 1, s. 146-154.
• POLAT, Oğuz: Adli Psikolojiye Giriş, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• SALIN, Denise: “Prevalence and Forms of Bullying among Business Professionals: A Comparison of Two Different Strategies for Measuring Bullying”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 2001, Cilt 10, Sayı 4, s. 425-441.
• SAYAN, Şule / DOĞAN KARABURUN, Derya / KARACA, Mustafa: “Psychological Violence in Business Life (Mobbing-Psychological Violence)”, International Journal of Humanities and Social Science Invention, 2017, Cilt 6, Sayı 3, s. 23-29.
• SOLMUŞ, Tarık: “İş Yaşamında Travmalar: Cinsel Taciz ve Duygusal Zorbalık/Taciz (Mobbing)”, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 2005, Cilt 7, Sayı 2, s. 1-14.
• SONAY EVİK, Vesile: Görevi Kötüye Kullanma Suçları (TCK m. 257), On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2019.
• SOYASLAN, Doğan: Ceza Hukuku Özel Hükümler, 13. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• ŞEN, Ersan: Görevi Kötüye Kullanma ve Zimmet Suçları, 2015 (https://sen.av.tr/tr/makale/gorevi-kotuye-kullanma-ve-zimmet-suclari, ET: 17.08.2024) (Görevi Kötüye Kullanma ve Zimmet).
• ŞEN, Ersan: Yorumluyorum -IX-, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.
• TAŞKIN, Ahmet: “İşyerinde Mobbingin Ceza Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi”, Çalışma ve Toplum: Ekonomi ve Hukuk Dergisi, 2015, Cilt 1, Sayı 44, s. 221-257.
• TAŞKIN, Ozan Ercan: “Son Çare (Ultima Ratio) Olarak Ceza Hukuku”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, Cilt 15, Sayı 1, s. 59-91.
• TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / ÖNOK, Murat: Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 21. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2023.
• THOMAS, Philippe: French Law Prohibiting Bullying in the Workplace, 2013 (https://www.thehrdirector.com/business-news/diversity-and-equality-inclusion/french-law-prohibiting-bullying-in-the-workplace/, ET: 19.08.2024).
• TINAZ, Pınar: “Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz”, Çalışma ve Toplum, 2006, Cilt 3, s. 11-22.
• TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KADIN ERKEK FIRSAT EŞİTLİĞİ KOMİSYONU: İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu, 2010 (https://www5.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/docs/komisyon_rapor_no_6.pdf, ET: 04.08.2024).
• ULUSOY, Zeynep Duygu: “Mobbing Suç Tipi İçin Bir Analiz Denemesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2013, Sayı 105, s. 129-170.
• ÜNVER, Yener: “Ceza Hukuku Açısından Mobbing, Stalking ve Cinsel Taciz Eylemleri”, Ceza Hukuku Dergisi, 2009, Cilt 4, Sayı 11, s. 101-127.
• ÜZÜLMEZ, İlhan: “Görevi Kötüye Kullanma Suçu (TCK m. 257)”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2012, Cilt 16, Sayı 1, s. 191-216.
• YELGEÇEN TİGREL, Elvin / KÖKALAN, Özgür: “Academic Mobbing in Turkey”, World Academy of Science, Engineering and Technology, 2009, Cilt 3, Sayı 7, s. 1473-1481.
• YOKUŞ SEVÜK, Handan: “Görevi Kötüye Kullanma Suçu (TCK m. 257)”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2018, Cilt 23, Sayı 39, s. 257-316 (Görevi Kötüye Kullanma).
• YOKUŞ SEVÜK, Handan: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 4. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022 (Ceza Hukuku Özel Hükümler).
• YURTCAN, Erdener / İRTİŞ, Begüm: Ceza Hukuku Ders Kitabı Özel Hükümler, Aristo Yayınevi, İstanbul, 2022.
• YURTCAN, Erdener: Rüşvet-Zimmet-İrtikap-Görevi Kötüye Kullanma, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
• YURTLU, Fatih: “Suç Teorisi Bakımından İhmali Suçların Yapısı”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2021, Cilt 25, Sayı 3, s. 581-638.
• ZAFER, Hamide: “Görevi Kötüye Kullanma Suçu (TCK m. 257)”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2019, Cilt 25, Sayı 2, Prof. Dr. Ferit Hakan Baykal Armağanı, s. 1557-1587.