Latîfî Tezkiresine Göre Sultan Şairlerin Özellikleri

Year 2022, , 477 - 489, 30.04.2022

Sibel Üst Erdem

https://doi.org/10.18506/anemon.1054585

Abstract

Tezkireler, şairlerin biyografilerinin anlatıldığı, edebî yönlerinin belirtildiği ve şiirlerinden örneklerin verildiği eserlerdir. Latîfî de XVI. yüzyılda kaleme aldığı eserini Kanuni Sultan Süleyman’a sunmuştur. XVI. yüzyıl Osmanlı Devleti’nin gelişimini tamamladığı, en büyük sınırlara ulaştığı bir zamanı teşkil eder. Dolayısıyla sınırları genişleyen, ekonomik ve siyasi üstünlüğü elinde tutan bir devletin sanatını ne yönde geliştirdiğinin delillerini örnekleri ile barındıran tezkireler oldukça mühimdir. Devletin büyüklüğü ile edebiyatının orantılı bir şekilde yükselişe geçip geçmediğini gösteren bu eserler edebiyat tarihimiz açısından başvuru kaynaklarıdır. Makalede; Rıdvan Canım tarafından doktora tezi olarak çalışılan metin esas alınmıştır. Bu nüshada toplam 334 şair yer alır. Bu şairler arasında II. Murad itibariyle Kanuni Sultan Süleyman’a kadar sultan ve şehzâde şairlerden de bahseder. Çalışmada sultan ve şehzâde şairlere yer verilen bölümler ele alınmış ve Latîfî’nin onları nasıl değerlendirdiği, hangi yönlerini öne çıkardığı üzerinde tartışılmıştır. Yaşadığı dönemde yeterince itibar göremediğinden yakınan Latîfî’nin sultan şairlere nasıl bir bakış açısı sergilediğini tespit etmek çalışmanın esasını oluşturmuştur.

Keywords

Latifî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ Tabsıratu’n-Nuzamâ, Sultan şairler, tezkire

Characterıstıcs of Sultan Poets According to Latifi's Tazkiras

Abstract

Tazkiras are works in which the biographies of poets are told, their literary aspects are stated and examples of their poems are given. Latîfî also wrote his work in XVI. century and presented his work to Suleiman the Magnificent. XVI. century constitutes a time when the Ottoman Empire completed its development and reached its greatest borders. Therefore, this work, which contains examples of how a state that expands its borders and holds the economic and political dominance, develops its art, is very important in this respect. These works, which show whether the size of the state and its literature have risen proportionally, are reference sources for our literary history In the article; The text studied by Rıdvan Canım as a doctoral thesis is based on. There are 334 poets in total in this copy. Among these poets II. Murad also sultan and şehzade poets up to Suleiman the Magnificent are mentioned. In the study, the chapters given to sultan and şehzade poets will be discussed and it will be discussed how Latîfî evaluated them and which aspects he highlighted. The basis of the study is to determine what kind of perspective Latîfî had on sultan poets, who complained that he was not respected enough during his lifetime.

Keywords

Latifi, Tezkiretü’s-Su’ara Tabsıratu’n-Nuzama, Sultan poets, Tazkira

References

• Canım, R. (2000). Latîfî tezkiretü’ş-şu’arâ ve tabsıratu’n-nuzamâ (inceleme- metin). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• İsen, M. (1999). Latîfî tezkiresi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Canım, R. (2013) Latîfî. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/latifi (Erişim tarihi: 29.12.2021)
• İsen, M. (2014) Murâdî, II. Murâd, Sultan Murâd-ı Sânî bin Çelebi Sultân Mehmed-i Evvel. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/muradi-ii-murad-sultan-muradi-sani (Erişim tarihi: 29.12.2021)
• Kesik, B. (2014). Avnî, Fâtih Sultan Mehmed, Sultân Mehmed-i Sânî, Sultân II. Mehmed, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/avni-fatih-sultan-mehmed-sultan (Erişim tarihi: 29.12.2021)
• Bayram, Y. (2013). Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/adli-sultan-bayezidi-veli-bin-fatih (Erişim tarihi: 29.12.2021)
• Canım, R. (2013). Cem Sultân, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/cem-sultan (Erişim tarihi: 29.12.2021)
• Kılıç, F. (2013). Harîmî, Şehzâde Korkud, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/harimi-sehzade-korkud (Erişim tarihi: 29.12.2021)
• Tanyıldız, A. (2014). Selîmî, Yavuz Sultan Selîm, Sultan Selîm-i Evvel, I. Selîm http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/selimi-yavuz-sultan-selim-sultan (Erişim tarihi: 29.12.2021). Durmaz, G. (2013). Muhibbî, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/muhibbi (Erişim tarihi: 29.12.2021).