1950 ELECTIONS AND THE RELIGIOUS PROPAGANDAS OF THE PARTIES

Year 2022, , 1235 - 1248, 30.12.2022

Tekin Şeker

https://doi.org/10.18506/anemon.1127475

Abstract

In this study, the first important election entered as a result of the four-year opposition of the Democratic Party, which was established after a long single-party life, is discussed. It was focused on how the policies of the parties participating in the 1950 elections regarding democracy, freedom of religion and conscience found their place especially in the media organs. Particularly, periodicals were used to analyze the period objectively. Media organs close to the government and opposition were examined in order to evaluate the events related to the field of study. While determining the scope of the research, firstly, the expectations and efforts of the ruling party and the opposition regarding what arrangements should be made for the elections were mentioned. In the second part, the politics of the political parties, which are preparing for the elections, in their rallies and meetings, towards democracy and moral values were evaluated. In the last part, attention was drawn to the evaluations made by both the opposition and the government as a result of the long-term change of single-party power in Turkey with elections. As a result of the elections, it was seen that the nation was not satisfied with the policies of the long-lasting single-party governments. For this reason, it was determined that the nation made the power change at the first opportunity and preferred democracy and freedom of spiritual values.

Keywords

Democratic party religion, 1950 Elections, Religion in 1950 Elections

1950 SEÇİMLERİ ve PARTİLERİN DİN PROPAGANDALARI

Abstract

Bu çalışmada, uzun süren tek partili yaşamın ardından kurulan Demokrat Parti’nin dört yıllık muhalefetinin sonucunda girdiği ilk önemli seçim ele alındı. 1950 seçimlerine katılan partilerin demokrasi, din ve vicdan hürriyetlerine yönelik politikalarının, özellikle de basın yayın organlarında nasıl yer bulduğu üzerinde duruldu. Dönemin objektif olarak analiz edilmesi adına özellikle süreli yayınlardan istifade edildi. Çalışmanın alanı ile ilgili meydana gelen olayların değerlendirilmesine yönelik olarak iktidar ve muhalefete yakın yayın organları incelendi. Araştırmanın kapsamı belirlenirken ilk önce seçimlere doğru gidilirken iktidar partisi ve muhalefetin seçimler için hangi düzenlemelerin yapılması noktasındaki beklenti ve çalışmalarına değinildi. İkinci kısımda ise seçim hazırlığında bulunan partilerin, yaptıkları miting ve toplantılarda izledikleri politikaların demokrasi ve manevi değerlere yönelik siyasetleri değerlendirildi. Son kısımda ise Türkiye’de uzun süreli tek parti iktidarının seçimle değişmesi sonucunda hem muhalefet hem de iktidar tarafından yapılan değerlendirmelere dikkat çekildi. Seçimler sonucunda milletin uzun süren tek parti iktidarlarının politikalarından memnun olmadığı görüldü. Bundan dolayı da milletin ilk fırsatta iktidar değişimini gerçekleştirerek tercihini demokrasi ve manevi değerlerin özgürlüğünden yana kullandığı tespit edildi.

Keywords

DEMOKRAT PARTİ DİN, DEMOKRAT PARTİ ve BASINDA DİN, 1950 SEÇİMLERİ, 1950 SEÇİMLERİNDE DİN, DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ DİN POLİTİKALARI

References

• Ağaoğlu, S. (1993), Siyasi Günlük, Demokrat Parti’nin Kuruluşu, (Haz. Cemil KOÇAK), İstanbul: II. Basım, İletişim Yayınları.
• Albayrak, M. (2004), Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti, Ankara: Phoenix Yayınevi.
• “Atatürk Hayat Olsa Celal Bayar Ne Yapardı?”. (1949), Millet Dergisi, (39): 3-4.
• Baban, C. (1970), Politika Galerisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Barutçu, F. A. (2001), Siyasi Hatıralar, (Yay. Haz. Mustafa Everdi), Ankara: C.2, 21.Yüzyıl Yayınları . Başgil, A. F. (1966), 27 Mayıs İhtilâli ve Sebepleri, (M. A. Sebük, & İ. H. Akın Çev.) İstanbul: Çeltüt Matbaacılık.
• Be. De. (1950), “Hadiselerin Muhasebesi”. Büyük Doğu Dergisi, (22): 8-9.
• Bila, H. (t.y.), CHP Tarihi, Ankara: I. Basım, Doruk Matbaası.
• Çavdar, T. (1987), “Müntehib-i Sani” den Seçmene, Ankara: 1. Basım, V Yayınları.
• “Celâl Bayar Bursa’da”. (1949), Sebilürreşad Dergisi, 2(44): 394-396.
• Daver, A. (1950, 5 Haziran), “Gediği Kapatmak Gerekir”: Cumhuriyet Gazetesi, (9276): 1.
• Dedektif X Bir. (1950), “Muhalefet”. Büyük Doğu Dergisi, (15): 16.
• Duman, D. (1997), Demokrasi Sürecinde Türkiye’de İslamcılık, İzmir: 9 Eylül Yayınları.
• Düstur Dergisi, (1948). 3. Tertip, C.29: 1302-1306.
• Düstur Dergisi, 3. Tertip, C.31: 847
• Edip, E. (Nisan 1949), “Celal Bayar Gladistondan mı İlham Aldı”. Sebilürreşad Dergisi, 2(39): 220-221.
• Edip, E. (Mayıs 1950), “Hakka Arka Çevirenlerin Akibeti”. Sebilürreşad Dergisi, 4(78): 35-41.
• Edip, E. (Ocak 1949), Demokrat Partinin Din Siyaseti”. Sebilürreşad Dergisi, 2(27): 27.
• Erer,T. (1963), Türkiye’de Parti Kavgaları, İstanbul: Ticaret Postası Matbaası.
• Erim, N. (2005), Günlükler, (1925–1979), (Haz. Ahmet Demirel), İstanbul: C.1, Yapı Kredi Yayınları.
• Erim, N. (1951, 14 Mayıs), “Tarihî Bir Yıldönümü”. Ulus Gazetesi, (10733): 1.
• Esirci, Ş. (1967), Menderes Diyor ki, İstanbul. Demokrasi Yayınları.
• Karacan, A. N. (1950, 6 Mayıs), “Halk Partisinin Seçim Nutukları”. Milliyet Gazetesi, (4).
• Karpat, K. H. (1996), Türk Demokrasi Tarihi, İstanbul: Afa Yayıncılık.
• Karatepe, Ş. (1993), Tek Parti Dönemi, İstanbul: Afa Yayıncılık.
• Kılçık, H. (1991), Adnan Menderes’in Konuşmaları, Ankara: Demeçleri, Makaleleri, C.1, Demokratlar Kulübü Yayınları.
• Müftüoğlu, M. (1950), “D.P.”: Büyük Doğu Dergisi, (16): 12.
• Ogan, M. R. (1950), “Reylerimizi Kimlere Vermeliyiz”: Sebilürreşad Dergisi, 3(73): 360-362.
• Ogan, M. R. (1949), “Şeriatı Yaşatmamak Celâl Bayar’ın Ne Haddine”. Sebilürreşad Dergisi, 2(39): 394-396.
• Lewis, B. (1998), Modern Türkiye’nin Doğuşu, (M. Kıratlı Çev.) Ankara: 7. Basım, AKDTYK Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• “Parti Mücadelelerinde Din”. (1950), Sebilürreşad Dergisi, 4(77): 24-25.
• Safa, P. (1950, 16 Nisan), “Cenaze fesatçılarına teşekkür”. Ulus Gazetesi, (10343): 1.
• Şahingiray, Ö. (1999), Celâl Bayar’ın Söylev ve Demeçleri, İstanbul: I. Basım, Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Seno, C. (1950), “Yeni Bir Dönüm Noktası”. Millet Dergisi, 9(221): 3.
• Sitembölükbaşı, Ş. (1955), İslamın Yeniden İnkişafı, Ankara: I. Basım, İSAM Yayınları.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Tutanak dergisi, (1948), Dönem 8, C.12, Birleşim: 86.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Tutanak dergisi, (1949), Dönem 8, C.15, Birleşim: 36.
• Timur, T. (1991), Türkiye’de Çok Partili Hayata Geçiş, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Turan, İ. (2002), İsmet İnönü ve Tek Dereceli İlk Seçimler, Ankara: İnönü Vakfı Yayınları.
• Turan, Ş. (2000), İsmet İnönü, Ankara: 1 Basım, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Yalman, A. E. (1950), “Dinî Bir İnkılâba Doğru”. Vatan Gazetesi, (5312): 1.
• Yalçın, H. C. (1950, 15 Mayıs), “Mukadderat”. Ulus Gazetesi, (10372): 3.
• Yalçın, H. C. (1951, 16 Mayıs), “Büyük İsmet İnönü”. Ulus Gazetesi, (10373): 3.
• Yeşil, A. (2001), Türkiye’de Çok Partili Siyasi Hayata Geçiş, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Velidedeoğlu, H. V. (1974), Türkiye’de Üç Devir, İstanbul: III. Basım, Sinan Yayınları.
• Zapsu, A. (1950), “Din ve Lâiklik”. Ehli Sünnet Dergisi, 4(85): 12.