Erken Çocukluk Döneminde Çocuk-Ebeveyn İlişkisi İle Çocukların Yalnızlık ve Sosyal Memnuniyetsizliklerinin İncelenmesi

Year 2020, , 1873 - 1889, 11.12.2020

Fatma Tezel Şahin , Merve Şepitci Sarıbaş , Eren Ertör

https://doi.org/10.18506/anemon.763266

Cited By: 1

Abstract

Bu araştırmada, okul öncesi eğitime devam eden çocukların çocuk-ebeveyn ilişkisi ile çocukların yalnızlık ve sosyal memnuniyetsizlikleri arasında ilişki olup olmadığının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırma, ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı betimsel bir çalışma olarak tasarlanmıştır. Araştırma, Ağrı il merkezindeki anasınıflarına ve bağımsız anaokullarına devam eden 295 çocuk ve bu çocukların anneleri ile yürütülmüştür. Elde edilen veriler Kruskal Wallis H Testi ve Mann-Whitney U Testi ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda anlamlı çıkan farklılıklarda grup farklılıkları Çoklu Karşılaştırma Testlerinden Sıra Ortalamaları ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda Çocuk Ebeveyn İlişki Ölçeği Olumlu İlişki Boyutu ile çocuğun doğum sırası arasında; Çocuk Ebeveyn İlişki Ölçeği Bağlanma Boyutu ile çocuğun kardeş sayısı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu belirlenmiştir. Cinsiyet değişkeni incelendiğinde, erkek çocuklar lehine yalnızlık ve sosyal memnuniyetsizlik düzeyleri üzerinde anlamlı bir farklılık görülmüştür.

Keywords

Ebeveyn Çocuk İlişkisi, Yalnızlık, Sosyal Memnuniyetsizlik, Okul Öncesi Dönem

Investigation of the Child-Parent Relationship with Loneliness and Social Dissatisfaction of Children in Early Childhood Period

Abstract

In this study, it is aimed to determine whether there is a correlation between child-parent relationship with loneliness and social dissatisfaction of children attending preschool education. The research is designed as a descriptive study using the correlational survey model. The research has been conducted with 295 children and these children’s mothers attending nursery classes and independent kindergartens in the city center of Ağrı Province. The data obtained is analyzed by Kruskal Wallis H Test and Mann-Whitney U Test. Among the Multiple Comparison Tests, mean ranking was conducted to examine the divergence between the groups in terms of the differences to be found significant as a result of the analysis. As a result of the study, it was determined that there was a statistically significant difference between the Positive Relationship Dimension of the Child-Parent Relationship Scale and the birth order of the child, and the Attachment Dimension of the Child-Parent Relationship Scale and the number of siblings of the child. When the gender variable was examined, a significant difference was observed in favor of boys on loneliness and social dissatisfaction levels.

Keywords

Parent-child Relationship, Preschool Period, Social Dissatisfaction, Loneliness

References

• Akkaya-Ersan, G. (2014). 60-72 aylık çocukların sosyal problem çözme becerilerinin ve akran ilişkilerinin işitsel muhakeme ve işlem becerileri açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Altoa, M., Handleya, E., Rogoscha, F., Cicchettia, D., & Totha, S. (2018). Maternal relationship quality and peer social acceptance as mediators between child maltreatment and adolescent depressive symptoms: Gender differences. Journal of Adolescence, 63, 19-28.
• Appleyard, K., Egeland, B., & Sroufe, L. A. (2007). Direct social support for young high risk children: relations with behavioral and emotional outcomes across time. Journal of Abnormal Child Psychology, 35(3), 443-457.
• Aral, N., & Gürsoy, F. (2000). Gençlerin yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 25(116), 8-12.
• Aydın, A. (2018). 5-6 yaş okul öncesi eğitimi alan çocukların sosyal duygusal uyumu, anne-babaların evlilik doyumu ve aile yılmazlığı düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Baran, M., Baran, M., & Maskan, A. (2015). A study on adolescent students’ levels of hopelessness, loneliness and self-esteem: A sample fromTurkey. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6, 341-353.
• Beal, C. (2006). Loneliness in olderwomen: A review of the literature. Issues in Mental Health Nursing, 27, 795-813. DOI: 10.1080/01612840600781196.
• Bogaerts, S., Vanheule, S., & Desmet, M. (2006). Feelings of subjective emotional loneliness: An exploration of attachment. Social Behavior and Personality, 34(7), 797-812.
• Bülgür, N. (2018). Montessori eğitiminin 5-6 yaş grubu çocukların yalnızlık ve sosyal memnuniyetsizlik düzeyleri üzerindeki etkisi (Adana ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin: Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (7. Baskı), Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cassidy, J., & Asher, S. R. (1992). Loneliness and peer relationship in young children. Child Development, 63, 350-365.
• Coie, J. D., &. Cillessen, A. H. N. (1993). Peer rejection: Origins and effects on children's development. Current Directions in Psychological Science, 2(3), 89-92.
• Coplan, R. J., Closson, L. M., & Arbeau, K. A. (2007). Gender differences in the behavioral associates of loneliness and social dissatisfaction in kindergarten. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48(10), 988-995.
• Cüceloğlu, D. (2005). İnsan ve davranışı. 14. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çakıcı, S. (2006). Alt ve üst sosyoekonomik düzeydeki ailelerin aile işlevlerinin, anne çocuk ilişkilerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çeçen, A. R. (2008). Öğrencilerinin cinsiyetlerine ve ana baba tutum algılarına göre yalnızlık ve sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Journal of Turkish Educational Sciences, 6(3), 415-431.
• Demir, A., & Tarhan, N. (2001). Loneliness and social dissatisfaction in Turkish adolescents. The Journal of Psychology, 135(1), 113-123.
• Dereli, E., & Dereli, B. M. (2017). Ebeveyn çocuk ilişkisinin okul öncesi dönem çocukların psikososyal gelişimlerini yordaması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 227-258.
• Dodge, K. A., Lansford, J. E., Burks, V. S., Bates, J. E., Petit, G. S., Fontaine, R., & Price, J. M. (2003). Peer rejection and social information-processing factors in the development of aggressive behavior problems in children. Child Development, 74, 374 - 393.
• Doğruyol, S. (2018). Algılanan anne-baba tutumu ve ebeveyne bağlanma ile akran ilişkileri arasındaki ilişkide benlik saygısının aracılık rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Driscoll, K., & Pianta, R. C. (2011). Mothers’ and fathers’ perceptions of conflict and closeness in parent-child relationships during early childhood. Journal of Early Childhood and Infant Psychology, 7, 1-24.
• Ergül, A. (2009). Bir grup süreci olarak akran zorbalığı: Katılımlı rolü gruplarında tepkisel-amaçlı saldırganlık ve toplumsal konum. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erten, H. (2012). Okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş çocuklarının sosyal beceri, akran ilişkileri ve okula uyum düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fincham, D. F., Beach, S. R. H., Arias, I., & Brody, G. (1998). Children’s attributions in the family: The children’s relationship attribution measure. Journal of Family Psychology, 12(4), 481-493.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (1993). How to desing and evaluate research in education (Vol. 7). New York: McGraw-Hill.
• Galanaki, E. (2004). Are children able to distinguish among to concepts of aloneness, loneliness, and solitude?. International Journal of Behavioral Development, 28(5), 435-443.
• Gander, M. J., & Gardiner, H. W. (2015). Çocuk ve ergen gelişimi (8. Basım) (Dönmez, A. ve Çelen. N., Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Gülay, H. (2008). 5-6 yaş çocuklarına yönelik akran ilişkileri ölçeklerinin geçerlik güvenirlik çalışmaları ve akran ilişkilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gür, A. (2016). Çocuk evlerinde yaşayan çocuklar ile ailesi ile birlikte yaşayan çocukların akran ilişkileriyle sosyal davranışlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Hadeed, J. (2005). Poverty begins at home: Mother-child education programme in the Kingdom of Behrain. New York: Peterlang.
• İlaslan, Ö. (2009). Çocukların bağlanma davranışlarının özlük nitelikleri ve anne bağlanma stillerine göre incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Jobe-Shields, L., Cohen, R., & Parra, G. R. (2011). Patterns of change in children’s loneliness: Trajectories from third through fifth grades. Merrill-Palmer Quarterly, 57(1), 25-47.
• Jones, H. W., & Hebb, L. (2003). The experience of loneliness: Objective and subjective factors. The International Scope Rewiew, 5(9), 41-62.
• Junttila, N., & Vauras, M. (2009). Loneliness among school-aged children and their parents. Scandinavian Journal of Psychology, 50, 211-219.
• Karakuş, Ö. (2012). Ergenlerde bağlanma stilleri ve yalnızlık arasındaki ilişki. Toplum ve Sosyal Hizmet, 23(2), 33-46.
• Karoğlu, H., & Ünüvar, P. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının gelişim özellikleri ve sosyal beceri düzeyleri. Mehmet Akif Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 231-254. DOI: 10.21764/efd.12383.
• Karaoğlu, N., Avşaroğlu, S., & Deniz, M. E. (2009). Yalnız mısın? Selçuk Üniversitesi öğrencilerinde yalnızlık düzeyi ile ilgili bir çalışma. Marmara Medical Journal, 22(1), 19-26.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, Ş. (2017). Ergenlerde ana-babaya bağlanma örüntüsünün benlik saygısı ve yalnızlık ile ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Kendall, D. (2007). Sociology in our times (6th edition). USA: Thomson Wadsworth.
• Kernan, M., Singer, E., & Swinnen, R. (2013). Giriş (A. Tüfekçi & Ü. Deniz, Çev.). M. Kernan & E. Singer (Ed.). Erken çocukluk eğitim ve bakımında akran ilişkileri içinde (ss. 1-14). Ankara: Nobel.
• Kesicioğlu, O. S. (2015). Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 40(177), 327-342.
• Kochel, K. P., Bagwell, C. L., Ladd, G. W., & Rudolph, K. D. (2017). Do positive peer relations mitigate transactions between depressive symptoms and peer victimization in adolescence?. Journal of Applied Developmental Psychology, 51, 44-54. doi:10.1016/j.appdev.2017.04.003.
• Koenig, L. J., & Abrams, R. F. (1999). Adolescent loneliness and adjustment: A focus on gender differences. K. J. Rotenberg, & S. Hymel (Ed.), Loneliness in childhood and adolescence içinde (pp. 296-322). Cambridge, MA: Cambridge University Press.
• Kök, E. E., & Ünal, F. (2018). Ebeveynlerin çocukları ile ilişkilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 26(5), 1437-1446. doi:10.24106/kefdergi.
• Laible, D. (2006). Maternal emotional expressiveness andattachment security: Links to representations of relationships and social behavior. Merrill-Palmer Quarterly, 52(4), 645-670.
• Ladd, G. W., & Profilet, S. M. (1996). The child behavior scale: A teacher-reportmeasure of young children’s aggressive, with drawn, and prosocial behaviors. Developmental Psychology, 32(6), 1008-1024.
• Lopez-Turley, R. N. (2003). When do neighborhoods matter? The role of race and neighborhood peers. Social Science Research, 32(1), 61-79.
• Mehall, K. G., Spinrad, T. L., Eienberg, N., & Gaertner, B. M. (2009). Examining the relations of infant temperament and couples’ marital satisfaction to mother and father involvement: A longitudin study. Fathering, 7(1), 23-48.
• Mertler, C. A., & Vannatta, R. A. (2005). Advanced and multivariate statistical methods: Practical application and interpretation (third edition). United States: Pyrczak Publishing.
• Mızrakçı, Ş. (1994). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına etki eden faktörler: Demografik özellikleri, kendi yetiştiriliş tarzları, çocuk gelişimine ilişkin bilgi düzeyleri ve çocuğun mizacına ilişkin algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Micklo, S. J. (1995). Developing young children’s classification and logical thinking. Childhood Education, 72(1), 24-28.
• Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2014). An attachment perspective on loneliness. R. J. Coplan, & J. C. Bowker (Ed.). The handbook of solitude: Psychological perspectives on socialisolation, social with drawal, and being alone in (ss. 34-50). Oxford, England: Wiley-Blackwell.
• Önalan-Akfırat, F. (2006). Sosyal yeterlilik, sosyal beceri ve yaratıcı drama. Yaratıcı Drama Dergisi, 1(1), 39-58.
• Önder, S. (2016). 5-6 yaş çocukların bağlanma stillerinin akran ilişkilerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özabacı, N. (2006). Çocukların sosyal becerileri ile ebeveynlerin sosyal becerileri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 163-179.
• Özdemir-Topaloğlu, A. (2013). Etkinlik temelli sosyal beceri eğitiminin çocukların akran ilişkilerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özgüven, İ. E. (2014). Evlilik ve aile terapisi (3. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özkan, T. (2014). Çocuğu okul öncesi kurumuna devam eden babalara uygulanan baba katılım programının baba-çocuk ilişkisi üzerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özmen, D. (2013). 5-6 yaş grubu çocukların akran ilişkilerinin sosyal problem çözme becerisi açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Paquette, D., Bolte, C., Turcotte, G., Dubeau, D., & Bouchard, C. (2000). A new typology of fathering: Defining and associated variables. Infant & Child Development, 9(4), 213-230.
• Pianta, R. C. (1992). “Child parent relationship scale”, Unpublished measure, University of Virginia. Erişim adresi: https://curry.virginia.edu/faculty-research/centers-labs-projects/castl/measures-developed-robert-c-pianta-phd Erişim Tarihi: 25.09.2020.
• Pianta, R. C., Nimetz, S. L., & Benneth, E. (1997). Mother-child relationships, teacher-child relationships, and school outcomes in preschool and kindergarten. Early Childhood Research Quarterly, 12(3), 263-280.
• Santos, A. J., Peceguina, I., Daniel, J. R., Shin, N., & Vaughn, B. E. (2013). Social competence in preschool children: Replication of results and clarification of a hierarchical measurement model. Social Development, 22(1), 163-179.
• Santrock, J. W. (2016). Yaşam boyu gelişim: Gelişim psikolojisi (13. Basım) (G. Yüksel, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sarı, E. (2007). Anasınıfına devam eden 5-6 yaş grubu çocukların, annelerinin çocuk yetiştirme tutumlarının, çocuğun sosyal uyum ve becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Saygı, D. (2011). Ebeveyn-çocuk ilişkisi ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması ve anne-çocuk ilişkisinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (İstanbul örneklemi). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Saygı, D., & Uyanık-Balat, G. (2013). Anasınıfına devam eden çocuğu olan annelerin çocukları ile ilişkilerinin incelenmesi. International Journal of Human Science, 10(1), 844-862.
• Şahin-Kıralp, F. S., & Serin, N. B. (2017). A study of students’ loneliness levels and their attachment styles. Journal of Education and Training Studies, 5(7), 37-45.
• Şahin, H. G. (2019). 60-72 aylık çocukların bağlanma durumları ile yalnızlık ve memnuniyetsizlik duyguları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Şehirli, N. (2007). Çocuk davranışları değerlendirme ölçeği’nin geliştirilmesi ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Şendoğdu, M. C. (2000). Anaokuluna devam eden 5-6 yaş çocuklarının anne-babalarını algılamaları ile anne babaların kendi tutumlarını algılamaları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şepitci-Sarıbaş, M., & Gültekin-Akduman, G. (2019). 5-6 yaş çocuklarının öz düzenleme becerilerinin okul uyumu ile ilişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(63), 867-883.
• Tezel-Şahin, F. (2014). Anne-çocuk ilişkisi ve bu ilişkiyi etkileyen faktörler. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 2(3), 79-88.
• Thompson, M., Grace, C. O., & Cohen, L. J. (2002). Çocukların sosyal yaşantısını anlamak için anne ve babalara öneriler. Çocuğunuzun arkadaşlık ilişkileri (E. N. Boylu, Çev.). Ankara: Arkadaş.
• Tozkoparan, S. (2014). Öğrenci algısına göre aileden alınan sosyal destek, anne-baba tutumu ve akran ilişkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ucur, Z. E. (2005). Farklı aile tutumlarının okul öncesi dönem 5 yaş çocuklarının bilişsel performans düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uluç, S. (2005). Okul öncesi çocuklarda benliğe ilişkin inançlar, kişilerarası şemalar ve bağlanma ilişkisinin temsilleri arasındaki ilişki: Ebeveynlerin kişilerarası şemalarının ve bağlanma modellerinin etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uluyurt, F. (2012). Bazı değişkenlere göre okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 5-6 yaş grubu çocuklarının akran ilişkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ummanel, A. (2007). Okul öncesi çocuklarda akran kabulünün çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ural, O., Güven, G., Efe-Azkeskin, K., Sezer, T., Yılmaz, E., Akşin, E., & Bayındır, D. (2015). Okul öncesi dönemde çocuğu olan annelerin kabul-red düzeyleri ile sosyal davranış denetimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(14), 456-471.
• Ural, O., Güven, G., Sezer, T., Efe-Azkeskin, K., & Yılmaz, E. (2015). Okul öncesi dönemdeki çocukların bağlanma biçimleri ile sosyal yetkinlik ve duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Katılımlı III. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Hacettepe, Ankara.
• Uruk, A. Ç., & Demir, A. (2003). The role of peers and families in predicting the loneliness level of adolescents. The Journal of Psychology, 137(2), 179-193.
• Ülgen, G., & Fidan, E. (2002). Çocuk gelişimi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Williams, S. T., Mastergeorge, A. M., & Ontai, L. L. (2010). Caregiver involvement in infant peer interactions: Scaffolding in a social context. Early Childhood Research Quarterly, 25(2), 251-266.
• Yavuzer, H. (2006). Ana-baba okulu (12. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yavuzer, H. (2016). Çocuk psikolojisi (39. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yazıcı, Z., Duyan, V., & Gelbal, S. (2013). Yalnızlık ve sosyal memnuniyetsizlik ölçeğinin 60-72 aylık Türk çocuklarına uyarlanması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2), 45-58.
• Yerlioğlu, A. E. (2010). Çocuğun bağlanma davranışının anne hassasiyeti ve çocuğun sosyo-duygusal yetkinliğiyle ilişkisi: Bağlanma davranışları sınıflandırma setinin, okul öncesi dönemdeki Türk çocuklarıyla kullanılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yöyen, E. (2017). Üniversite öğrencilerinin benlik saygısı ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2185-2198.
• Yu, G., Zhang, Y., & Yan, R. (2005). Lone-liness, peer acceptance, and family func-tioning of Chinese children with learning disabilities: Characteristic sandrelation-ships. Psychology inthe Schools, 42(3), 325-331
• Zhang X., & Chen, H. (2010). Reciprocal influences between parents’ perceptions of mother-child and father-child relationships: A short-term long itudinal study in Chinese preschoolers. The Journal Of Genetic Psychology, 171, 22-34.
• Zhang, X. (2011). Parent-child and teacher-child relationships in Chinese preschoolers: The moderating role of preschool experiences and the mediating role of social competence. Early Childhood Research Quarterly, 26(2), 192-204.