AMİRAN KURTKAN BİLGİSEVEN’İN TASAVVUF ANLAYIŞI

Year 2014, Volume: 2 Issue: 1, 197 - 221, 16.03.2015

Tuba Demirçin Efe

Abstract

Bir sosyolog olarak Amiran Kurtkan Bilgiseven tasavvuf üzerine de çalışmalar yapmıştır. Tasavvuf tarihinin önemli simalarını incelemiş, düşüncelerini harmanlayıp yoğurmuş, kendine özgü bir üslûp ile yeni bir takım anlayışlar geliştirmiştir. Kurtkan tasavvufu sosyolojik olarak ele aldığı gibi, bu ilim dalının kendi kaideleri çerçevesinde de değerlendirerek tasavvufun bazı alanlarında yeni bir anlayış ortaya koymuştur.Kurtkan’ın tasavvuf anlayışının esasını tasavvuf düşüncesinin temel konularından biri olan vahdet-i vücûd telakkisi teşkil eder. Vahdet-i vücûda ilimlerin özü olan ilm-i ledün ile ulaşılabileceğini belirten Kurtkan, ilm-i ledünü genel geçer bir özelliği olan, Kur’an’ın iç hakikati olarak belirtir ve bu ilmi ancak insan-ı kâmilin tam manasıyla anlayabileceğini belirtir.Melâmî yola müntesip olan ve Melamiliğin kendisine verdiği tasavvufî anlayışı da düşüncelerine yansıtan Kurtkan, kendi çalışma alanı olan gerek sosyal, gerekse de iktisadi alanlar ile tasavvufî birlikteliği savunmuş, bu tasavvufî birlikteliği tevhid eksenli gerçekleştirmiştir. Kurtkan kendi çalışma alanlarından tasavvufu soyutlamadığı gibi diğer tüm ilimlerin de tasavvuf bağlantısının olduğunu belirtmiş ve tüm ilimlerde tevhid eksenli düşünceler üretilmesi gerektiğini savunmuştur.

Keywords

Tasavvuf, İlm-i ledün, Vahdet-i vücûd, Tevhid, Melâmilik

References

• AFİFİ, Ebu’l-A’la, Tasavvuf İslam’da Manevi Hayat, çev. Ekrem Demirli, Abdullah Kar- tal, 4. Baskı, İz Yayıncılık, İstanbul 2009.
• AŞKAR, Mustafa, Mehmet Niyazi-i Mısrî el Malati Hayatı Eserleri ve Tasavvuf Anlayışı, Doktora Tezi, Ankara 1997.
• AZAMAT, Nihat, “Melâmet”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2004, C. 29, s. 24.
• CEBECİOĞLU, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Ağaç Kitabevi, 5. Bas- kı, İstanbul 2004.
• ERTUĞRUL, İsmail Fenni, Vahdet-i Vücud ve İbn Arabi, 2. Baskı, Savaş Yayınları, An- kara 2008.
• İMAM NEVEVİ, Riyazü’s-Salihin, Tercüme ve Şerh: M. Yaşar Kandemir, İsmail Lütfü Çakan, Raşit Küçük, Erkam Yayınları, C.1, İstanbul 2004
• İNAN, Mesut, Türkiye’de Din Sosyolojisi (Amiran Kurtkan Bilgiseven Örneği), Rağbet Yayınları, İstanbul 2010.
• KARA, Mustafa, Tasavvuf ve Tarikatler Tarihi, 6.Baskı, Dergah Yayınları, İstanbul 2003.
• KARA, Mustafa, “Fenâ”, DİA, Diyanet Vakfı Yayınları, C. 12, İstanbul 1995, s. 333.
• KARAMAN, Kasım, Amiran Kurtkan Bilgiseven Bibliyografyası, Sosyoloji Dergisi, İs- tanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Kasım 2006 S. 11, s. 47,48.
• KELÂBÂZÎ, Ta’arruf, Haz: Süleyman Uludağ, Dergah Yayınları, İstanbul 1979.
• KURTKAN, Amiran, Sosyolojik Açıdan Tasavvuf ve Laiklik, Kutsun Yayınevi, İstanbul 1977
• KURTKAN, Amiran, Türk Milletinin Manevi Değerleri, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1977.
• KURTKAN BİLGİSEVEN, Amiran Din Sosyolojisi, Filiz Kitabevi, İstanbul 1985.
• KURTKAN BİLGİSEVEN, Amiran İslamiyetin Kültürel Özellikleri ve İslami Kavram- lar, Filiz Kitabevi, İstanbul 1989.
• KURTKAN BİLGİSEVEN, Amiran, Büyük Türk İslam Düşünürü Niyazi Mısri’den Esin- tiler, Beka Yayınları, İstanbul 1998.
• KURTKAN BİLGİSEVEN, Amiran, İmtihan, Filiz Kitabevi, İstanbul 2003.
• KURTKAN BİLGİSEVEN, Amiran, Kur’an’dan Beş Hikmet, Filiz Kitabevi, İstanbul 2001.
• KURTKAN BİLGİSEVEN, Amiran, İlm-i Ledün (Genel Teoloji), Filiz Kitabevi, 2. Bas- kı, İstanbul 2003.
• KURTKAN BİLGİSEVEN, Amiran, İslam Millet Gerçeği ve Laiklik, Açık Oturumlar Dizisi 6-14, Başak Ofset, İstanbul 1994.
• KURTKAN BİLGİSEVEN, Amiran, Türkiye’ye Yönelik Etnik İddialara Dayalı Bölücü Faaliyetler, Bayrak Matbaacılık, İstanbul 1991.
• KURTKAN BİLGİSEVEN, Amiran, “Önemi Tarifi Konusu ve Özellikleri ile “İlm-i Le- dün” Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, M.Ü İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1997, S.4, s.50.
• KURTKAN BİLGİSEVEN, Amiran, “Mevlana” Din Araştırmaları Dergisi, M.Ü İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 2002, S.10, s.10,24.
• KURTKAN BİLGİSEVEN, Amiran, “Yunus’ta Benlik ve Birlik Anlayışı”, Türk Edebiyatı Dergisi, 25.11.1989, s.25.
• KURTKAN BİLGİSEVEN, Amiran, Türk-İslam Felsefesi Tarihinde Teoloji ve Teolojizm, Türk Dünyası Araştırmaları, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul 1987, S.46 s. 56.
• MEVLANA CELALEDDİN-İ RÛMİ, Fihi Ma Fih, Çev. Meliha Ülker Anbarcıoğlu, Ataç Yayınları, İstanbul 2007.
• ŞİHÂBÜDDÎN SÜHREVERDİ, Avarifu’l- Mearif, Tercüme ve Tahric: Dilaver Selvi, Se- merkand Yayınları, İstanbul 2011, 8. Baskı.
• TAM VE MÜKEMMEL NİYÂZÎ-İ MISRÎ DİVANI, Sağlam Kitabevi, İstanbul 1976.
• ULUDAĞ, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, 2. Baskı, Kabalcı yayınevi, İstanbul 2005.
• YILMAZ, Hasan Kamil, Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatler, Ensar Neşriyat, İstanbul 1994.
• YUNUS EMRE, Divan ve Risaletü’n-Nushiyye, Haz. Mustafa Tatcı, H Yayınları, İkinci Baskı, İstanbul 2011.
• Niyazî-i Mısrî, Divan-ı İlahiyat ve Açıklaması, Haz. İsmail Hakkı Altuntaş, İkinci bas- kı, Ocak 2010, C. 1-2-3 http://ismailhakkialtuntas.com/2012/02/12/kutuphane/ 15. 04.2013.