Elderly Poverty with Social Security: Social Exclusion and Quality of Life in Retirees Aged 60 and Over Living in Mersin City Center

Year 2025, Volume: 13 Issue: 2, 976 - 1012

Meryem Gül , Sema Buz

https://doi.org/10.18506/anemon.1611518

Abstract

With aging and retirement, social exclusion increases and quality of life decreases for various reasons, especially low income. The aim of this study is to examine the relationship between social exclusion and quality of life in retired individuals aged 60 years and over and whether social exclusion and quality of life differ according to the socio-demographic characteristics of the elderly. The research was quantitative and data were obtained from 356 retired individuals through face-to-face interviews. The Retiree Information Form developed by the researchers, the Social Exclusion Scale in the Elderly (SES) and the Quality of Life Scale in the Elderly (QOLS) were used as data collection tools. Data were analyzed with SPSS 26.0 and 95% confidence level was used. The relationship between the scale scores was analyzed by Pearson Correlation Test, independent samples t test was used to analyze the scale scores in terms of variables with 2 groups, and ANOVA test was used to analyze the scale scores in terms of variables with 3 or more groups. According to the results of the analysis, there is a strong negative relationship between social exclusion and quality of life (r=-.689**, p< .05). The SES and QOLS and its sub-dimensions differ significantly according to socio-demographic variables. In retired individuals aged 60 years and older, social exclusion increases as quality of life decreases. Social exclusion differed significantly according to gender, age, marital status, educational status, place of residence, cohabitants, retirement period, pension, income sources and feeling lonely. While quality of life does not differ significantly according to pension groups (Civil Servants' Retirement Fund, Self-Employed Social Security Institution, Social Security Institution for Workers), it differs according to other variables.

Keywords

Elderly, Retired, Poverty, Social Exclusion, Quality of Life

Sosyal Güvenceli Yaşlı Yoksulluğu: Mersin Kent Merkezinde Yaşayan 60 Yaş ve Üzeri Emeklilerde Sosyal Dışlanma ve Yaşam Kalitesi

Abstract

Yaşlanma ve emeklilikle birlikte bireylerde düşük gelir başta olmak üzere çeşitli nedenlerle sosyal dışlanma artmakta ve yaşam kalitesi azalmaktadır. Bu araştırmanın amacı, 60 yaş ve üzeri emekli bireylerde sosyal dışlanma ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki ile sosyal dışlanma ve yaşam kalitesinin yaşlıların sosyo-demografik özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesidir. Araştırma nicel yöntemli olup veriler 356 emekli bireyden yüz yüze görüşmelerle elde edilmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Emekli Bilgi Formu ile Yaşlılarda Sosyal Dışlanma Ölçeği (YSDÖ) ve Yaşlılarda Yaşam Kalitesi Ölçeği (YYKÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 26.0 ile yapılmıştır ve %95 güven düzeyinde çalışılmıştır. Ölçek puanları arasındaki ilişki Pearson Korelasyon Testi, ölçek puanlarının 2 gruplu değişkenler açısından incelenmesi bağımsız gruplar t testi, 3 ve daha fazla gruplu değişkenler açısından incelenmesi ANOVA testi ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre sosyal dışlanma ile yaşam kalitesi arasında negatif yönlü güçlü bir ilişki bulunmaktadır (r=-,689**, p< .05). YSDÖ ve YYKÖ ve alt boyutları sosyo-demografik değişkenlere göre anlamlı ölçüde farklılaşmaktadır. 60 yaş ve üzeri emekli bireylerde yaşam kalitesi azaldıkça sosyal dışlanma artmaktadır. Sosyal dışlanma cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu, ikamet edilen yer, birlikte yaşanılan kişiler, emeklilik süresi, emeklilik maaşı, gelir kaynakları ve yalnız hissetme durumuna göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Yaşam kalitesi emeklilik gruplarına (emekli sandığı, Bağ-Kur, SSK) göre anlamlı düzeyde farklılaşmazken diğer değişkenlere göre farklılaşmaktadır.

Keywords

Yaşlı, Emekli, Yoksulluk, Sosyal Dışlanma, Yaşam Kalitesi

Ethical Statement

Çalışma yayınlanmak üzere başka hiçbir kurum, kuruluş, yayıncı ile paylaşılmamıştır.

Supporting Institution

Çalışma için proje veya kurum desteği bulunmamaktadır.

Thanks

Editör, yayın ve hakem kurulunda yer alan hocalarıma teşekkür ederim.

References

• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (01.06.2024). Ulusal Mevzuat. Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü: https://www.aile.tr/eyhgm/mevzuat/ulusal-mevzuat/ adresinden alındı
• Altuğ, F., Yağcı, N., Kitiş, A., Büker, N., & Cavlak, U. (2009). Evde yaşayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1, 48-60.
• Apak, E., & Apak, H. (2020). Yaşlılarda sosyal dışlanma ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kadim Akademi SBD, 4(1), 1-15.
• Atila-Demir, S. (2020). Salgın sürecinde yaşlı nüfus, sosyal dışlanma ve yaş ayrımcılığı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(38), 186-201.
• Aydıner-Boylu, A. (2013). Yaşlılıkta yaşam kalitesi ve konut ilişkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(1), 145-156.
• Aytaç, S. (2017). Emeklilerde yaşam tatmini: Bursa örneği. Sosyoloji Konferansları, 55(1), 43-58.
• Birinci, E. (2021). Yaşlı bireylerin yaşam kalitesi ve depresyon durumlarının incelenmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 17, 119-129. https://doi.org/10.46218/tshd.877121
• Burn, I., Button, P., Figinski, T. F., & McLaughlin, J. S. (2020). Why retirement, social security, and age discrimination policies need to consider the ıntersectional experiences of older women. Public Policy & Aging Report, 30(3), 101-106.
• Çakır, Ö., Çınar, E., & Denizli, U. (2015). Emeklilik hazırlık programlarının, emeklilerin yaşam kalitesini geliştirmedeki rolünün karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik ve Tasarım Dergisi, 3(3), 223-232.
• Danış, M. Z. (2009). Türkiye'de yaşlı nüfusun yalnızlık ve yoksulluk durumları ve sosyal hizmet uygulamaları açısından bazı çıkarımlar. Toplum ve Sosyal Hizmet, 20(1), 67-83.
• De Carlo, L. T. (1997). On the meaning and use of kurtosis. Psychological Methods, 2(3), 292–307.
• Garip, S. (2023). Sosyal bilimlerde nicel araştırma geleneği üzerine kuramsal bir inceleme. Uluslararası Sosyal Alan Araştırmaları Dergisi, 12(1), 1-19.
• Genç, Y., & Dalkılıç, P. (2013). Yaşlıların sosyal dışlanma sendromu ve toplumsal beklentileri. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(4), 461-482. https://doi.org/10.9761/JASSS1390
• Görgün-Baran, A. (2008). Yaşlılıkta sosyalizasyon ve yaşam kalitesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2, 86-97.
• Groeneveld, R. A., & Meeden, G. (1984). Measuring skewness and kurtosis. Journal of the Royal Statistical Society, 33(4), 391-399. https://doi.org/10.2307/2987742
• Hopkins, K. D., & Weeks, D. L. (1990). Tests for normality and measures of skewness and kurtosis: their place in research reporting . Educational and Psychological Measurement, 50(4), 717-729. https://doi.org/10.1177/0013164490504001
• Hyde, M., Wiggins, R. D., Higgs, P., & Blane, D. B. (2003). A measure of quality of life in early old age: the theory, development and properties of a needs satisfaction model (CASP-19). Aging & Mental Health, 7(3), 186–194.
• Karakaya, C., & Işıkhan, V. (2023). Yaşlı bireylerin sosyal dışlanma durumlarının ve sosyal problem çözme becerilerinin değerlendirilmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 1(21), 89-109. doi:10.46218/tshd.1213310
• Korkmaz-Yaylagül, N., & Aslan, M. (2020). Yaşlılık, mültecilik ve sosyal dışlanma: suriyeli yaşlı mültecilerin deneyimleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(4), 406-422. https://doi.org/10.35379/cusosbil.772509
• Kul-Parlak, N. (2017). Emeklilik sistemlerinin reformu ve geleceği: Güney Avrupa ve Türkiye. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi(71), 65 - 98.
• Moors, J. J. (1986). The meaning of kurtosis: Darlington reexamined. The American Statistician, 40(4), 283–284. https://doi.org/10.1080/00031305.1986.10475415
• Nunnally, J. C. (1967). Psychometic theory, McGraw-Hill, Inc.,
• Öztürk, M. S., & Hazer, O. (2017). Emeklilikte finansal tatmin ve yaşam tatmini. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 8(26), 203-219.
• Pandey, M. K. (2012). Poverty and disability among ındian elderly: evidence from household survey. Journal of Disability Policy Studies, 23(1), 39-49. https://doi.org/10.1177/1044207311411299
• Solak, Ç., & Teközel, M. (2019). Sosyal dışlanma olgusu üzerine genel bir inceleme. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(4), 293-315. https://doi.org/ 10.18026/cbayarsos.585260
• Sosyal Güvenlik Kurumu. (15.05.2014). Veri Uygulaması. Göstergeler: https://net.sgk.gov.tr/SgkVeriV2/ adresinden alındı
• Sönmez, B. (2020). Emekli aylıkları ve yaşlılara yönelik sosyal yardımların yoksulluk üzerindeki etkisi: türkiye için ampirik bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Survey Monkey. (25.03.2024). Örneklem Boyutu Hesaplama. https://tr.surveymonkey.com/mp/sample-size-calculator/ adresinden alındı
• Tanış, A. (2022). Çalışan yoksulluğu ve sosyal dışlanma. Antalya Bilim Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 27-43. https://doi.org/10.54969/abuijss.1064674
• Taşçı, F. (2010). Yaşlılara yönelik sosyal politikalar: İsveç, Almanya, İngiltere ve İtalya örnekleri. Çalışma ve Toplum, 1(24), 175-202.
• Toper, F., & Özpolat, A. O. (2023). Yaşlılıkta yaşam kalitesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 341 - 351. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1180618
• Türkiye İstatistik Kurumu. (27.03.2024). İstatistiklerle Yaşlılar. Veri Portalı: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2023-53710 adresinden alındı
• Türkoğlu, N., & Adıbelli, D. (2014). Yaşlılarda yaşam kalitesi ölçeğinin (CASP-19) Türk toplumuna adaptasyonu. Akad Geriatri, 6, 98-105.