Ankara Ahlatl ı bel Kı raç Mera Floras ı ve Bazı Önemli Bitki Türlerinin Dağı lış ları Üzerine Araştı rma

Year 1997, Volume: 03 Issue: 03, 63 - 69, 01.08.1997

Hayrettin Kendir Ömer Bakır

https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000331

Abstract

Bu araştı rma Ankara Ahlatl ı bel kı raç meras ı n ı n floras ı ve merada en çok bulunan baz ı önemli mera bitkilerinin dağı lışlan hakkı nda bilgiler elde etmek amac ı ile yap ı lmışt ı r. Merada en çok bulunan beş bitki türü üzerinde khl-kare ve dağı l ış katsay ı ları yöntemleri ile yap ı lan incelemelerde adi sorguç otu, koyun yuma ğı , yuvarlak geven ve dar yaprakl ı geven bitkilerinin dağı lışları n ı n poisson dağı lışa uyduğu, yumrulu salkı m otunun dağı l ışı n ı n ise contagious olduğ u anlaşı lmışt ı r. Araşt ı rma bitkileri olarak seçilen be ş bitki türünün dip kaplama değerleri en yüksek koyun yumağı nda %5.93 ile, en düşük dar yaprakl ı gevende %0.56 aras ı nda değişmiştir. Araştı rma alan ı nda 27 familya ve 77 cinse ait 109 bitki türünün bulunduğu görülmüş ve alan ı n tam bir floras ı çı kart ı lmışt ı r. Bu bitki türleri aras ı nda 8'i buğdaygiller, 4'ü baklagiller ve biride gülgiller familyas ı ndan olmak üzere 13'0 azal ı c ı ; 4'ü buğdaygiller ve 5'i de diğer familyalardan olmak üzere 9 tanesi çoğal ı c ı karakterde olmak üzere, 22 klimaks bitki türü belirlenmi ştir. Yakla şı k 15 dönüm geni şliğindeki araşt ı rma alan ı nda bu kadar fazla bitki türünün bulunmas ı ve bunları n aras ı nda klimaks say ı labilecek bitki türlerinin say ı bakı mı ndan değilse bile miktar bak ı mı ndan az olmas ı nedeni ile meran ı n durumunun zay ı f olabileceği sonucu çı kart ı lmıştı r. Ayr ı ca 25-30 y ı ldan beri otlat ı lmayan meran ı n vejetasyonunda beklenen çapta bir iyileşmenin olmad ığı gözlenmiştir.

Keywords

Flora, klimax bitkiler, poisson dağ itiş, contagious dağı lış , kaplama oran ı

An Investigation on the Flora of Ankara-Ahlatlıbel Dryland Range and Distributions of Some Important Range Plant Species

Abstract

The aim of this research was to determine the complete flora of Ahlatl ı bel dryland range, near Ankara and to investigate the distributions of the most abundant and important range plants. The results were analysed using chisquare and coefficient of dispersion methods. The analysis showed that the distributions of Stipa lagascae, Festuca ovina, Astragalus ovalis and Astragalus angustifolius were fıtted to the poisson distribution, while Poa bulbosa had a contagious distribution. Basal cover values of these fı ve experimental species varied between 5.93% for Festuca ovina and 0.56 for Astragalus angustifolius. 109 plant species belonging to 77 genera in 27 families were found in the experimental area. It was observed that 13 plant species In the experimental area were decreasers, comprising eight grasses, four legumes and one Rosaceae species. Nine species were increasers; four grasses and five from other plant families. Thus, a total of 22 plant species out of 109 were identified as climax plant species for this region. The presence of so many plant species in approximately 1.5 ha of land, and the small proportion of clirnax plant species indicated that the condition of this dryland range was poor. Besides this, it was observed that there was not expected improvement in the vegetation of this range rested for 25-30 years.

Keywords

Flora, climax plants, poisson distribution, contagious distribution, cover percentage

References

• Akalan, I. 1963. Iç Anadolu'nun Tipik Mer'a Topraklar ı nı n Fiziki ve Kimyevi Özellikleri. A.Ü. Ziraat Fakültesi. Yay ı nları : 216, Bilimsel Çal ışmalar: 140.
• Andiç, C. 1977. Erzurum Yöresi Çay ı r Mera Vejetasyonlann ın Ekolojik ve Floristik Yönden incelenmesi Üzerine Bir Ara ştırma. Doçentlik Tezi (Bas ı lmam ış), Atatürk Üniv. Zir. Fak. Tarla Bitkileri Bölümü, Erzurum.
• Avcı oğlu R. 1983. Çayı r Mer'a Bitki Topluluklar ının Özellikleri ve Incelemeleri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayı nları No: 466.
• Bak ı r Ö. 1970a. Ortadoğu Teknik Üniversitesi Arazisinde Bir Mer'a Etüdü. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yay ı nları :382, Bilimsel Araştı rma ve Incelemeler:232.
• Bak ı r, Ö. 1970b. Vejetasyon etüd ve ölçmelerinde kullanı lan bazı önemli metotlar ın mukayesesi. A.O. Ziraat Fakültesi Y ı ll ığı , Yı l 19: Fas.13'den ayr ı bası m.
• Bak ı r, Ö. 1975. Mera Durumu ve Otlatma Gücü Rehberi. Başbakanl ı k Toprak ve Tar ı m Reformu Müsteşarlığı , Araştı rma ve Eğitim Enstitüsü Ba şkanlığı , Say ı 3.
• Bakı r, Ö. 1987. Çayı r Mera Amenajmanı . A.O. Ziraat Fakültesi Yay ı nları : 992 Ders Kitab ı :292. 362 s.
• Bak ı r
• Blackman, G.E. 1942. Statistical and ecological studies in the distributions of species in plant communities I. Dispersion as a factor in the study of chances in plant populations. Ann. Bot. Lond. N.S. 6:351-370.
• Büyükburç, U. 1983a. Orta Anadolu Bölgesi Meralarını n Özellikleri ve Islahı Olanakları . Ankara Çay ı r Mera ve Zootekni Araşt ı rma Enstitüsü Yay ı n No:80.
• Büyükburç, U. 1983b. Ankara ili Yavrucak Köyü Meralar ının Gübreleme ve Dinlendirme Yolu ile Islahı Olanakları Üzerine Bir Araşt ı rma. Ankara Çay ı r Mera ve Zootekni Araşt ı rma Enstitüsü Yay ı n No:70.
• Çetik. R. 1973. Vejetasyon Bilimi, Ülkemiz Matbaas ı . Izmir Cad. Sümer Sok. No.10/A Ankara.
• Cook, C.W., H.H. Biswell, R.T. Clark, E.H. Reid, L.A. Stodard and M.L. Upchurc, 1962. Range Research Basic Problems and Techniques. Pub. 890. National Academy of Sciences, National Research Council, Washington D.C.
• Conard, E.C. 1953. The Effect of Time of Cutting on Yield and Botanical Composition of Prarie Hay in Southeasteern Nebraska. Unpublished Ph.D. Thesis.
• David, F.N., P.G. Moore, 1954. Notes on the contagious distributions in plant populations. Ann. Bot. N.S. 18:47-53.
• Davis, P.H. 1985. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Vol.1 -9. Edinburg University Press, 22 George Square, Edinburgh.
• Erkun, V. 1972. Bala ilçesi Meralar ı Üzerinde Araştı rmalar. TC Tarı m Bakanlığı Hayvanc ı l ığı Geliştirme Projeleri Genel Müdürlü ğü, Ankara.
• Greig-Smith, P. 1957. Quantitative Plant Ecology. Butterworts Scentifı c Publications, London.
• Hanson, H.C. 1950. Ecology of the grassland, Il Botanical Review Vol.16 No:6.
• Hutchings, S.S., C.D. Pase, 1963. Measunnents of plant coverbasal crown, leaf area. Range Research Methods. A Symposium Denver, Colarado, May 1962. Miscellaneus Publication No:940 USDA Forest Service.
• Mülayim, M. 1980. Tabii Mer'ada Herbisitlerle Haz ı rlanan Tohum Yatağında Sun'l Mer'a Kurma Olanaklar ı Üzerinde Araştı rmalar. Doktora Tezi (Bas ı lmam ış), A.Ü. Zir. Fak. Tarla Bit. Bölümü, Ankara.
• Nalbantl ı , G.M. 1964. Iç Anadoluda Bir Köy Ortamal ı Mer'anın Bitki Örtüsü ve Otlatma Derecesi Üzerinde Ara ştı rmalar. Doktora Tezi (Bas ı lmam ış), A.Ü. Zir. Fak. Tarla Bit. Bölümü
• Özmen, A.T. 1977. Konya ili Meralarının Bitki Örtüsü Üzerine Araştı rmalar. Doktora Tezi (Bas ı lmam ış), A.O. Ziraat Fak. Tarla. Bit. Bölümü, Ankara.
• Parker, K.W., D.A. Savage, 1954. Reliability of the line interception method in measuring vegetation on the southern Great Plains. J. Amer. Soc. Agr. 34(9):805-822.
• Skellam, J.G. 1952. Studies in statistical ecology, I Spatial Pattern. Biometrica, Vol.39:346-362.
• Steel R.G.D., J.H. Torrie 1960. Principles and Procedures of Statistics with Special Referance to the Biological Sciences. McGrow Hill Book Com. Inc. New York.
• Tosun, F. 1968. Transenkt Metodu ile Yap ı lan Mera Vejetasyonu Çalışmalarında Optimum Numune intensitesinin Tespiti Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Zirai Arat. Ens. Arat. Bült. No:27.
• Tükel, T. 1981. Ulukışla'da Korunan Tipik Bir Step Dağ Meras ı ile Eş Ortamalı Meraları n Bitki Örtüsü ve Verim Güçlerinin Saptanması Üzerine Araştı rmalar. Doçentlik Tezi (Bas ı lmam ış), Ç.Ü. Ziraat Fak. Tarla Bit. Böl. Adana
• Yı lmaz, T. 1977. Konya ili Sorun Alanlar ında Oluşan Meraların Bitki Örtüsü Üzerinde Araştı rmalar. TC Kbyitleri ve Koop. Bakan. Toprak Su Gn. Md. Konya Bölge Toprak Su Arat. Ens. Md. Yay. No:46, Rapor No;32.