Sıra Aralığı ve Potasyum Humat Uygulamasının Bezelyenin Verim ve Bazı Özelliklerine Etkisi

Year 2004, Volume: 10 Issue: 01, 53 - 58, 01.01.2004

Hatice Bozoğlu Erkut Pekşen Ali Gülümser

https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000869

Cited By: 7

Abstract

Bu çal ış ma, farkl ı s ı ra aral ı klar ı nda yetiştirilen bezelye çeş itlerine potasyum humat uygulamas ı n ı n bezelyede taze bakla verimi ve baz ı özellikleri üzerine etkisini belirlemek amac ı yla yap ı lm ışt ı r. Çal ışma, Samsun koşullar ı nda iki y ı l süre ile 3 tekrarlamal ı olarak tesadüf bloklar ı nda bölünen bölünmü ş parseller deneme deseninde yürütülmüştür. Ana parsellere %12'lik humik asit içeren potasyum humat kontrol, 200 ml/da , alt parsellere çe şitler Utrillo ve Sprinter , alt alt parsellere s ı ra aral ığı 20, 30, 40 cm faktörleri yerle ştirilmiştir. Ekimler her iki y ı lda da Kas ı m ay ı nda yap ı lm ışt ı r. Çal ış mada bitkide bakla say ı s ı , baklada tane say ı s ı , bakla uzunlu ğ u, taze bakla verimi, taze tane verimi, tanelenme oran ı , 9.5 mm elek üstü tane oran ı , tanede kuru madde ve ham protein oranlar ı tespit edilmi ştir. Potasyum humat uygulamas ı n ı n bitkide bakla say ı s ı , bitki başı na taze bakla verimine etkisi istatistiksel olarak önemli, tanenin kuru madde oran ı na etkisi ise çok önemli bulunmu ştur. Bakla say ı s ı , bakla uzunlu ğ u, tanelenme oran ı , 9.5 mm elek üstü tane oran ı , bitki ba şı na taze bakla verimi, taze tane verimi ve tanenin kuru madde miktar ı bak ı m ı ndan çeşitler aras ı nda istatistiksel olarak çok önemli, baklada tane say ı s ı bakı m ı ndan da önemli fark tespit edilmi ştir. Sprinter çeşidinde bitkide bakla say ı s ı 12.84 adet , baklada tane say ı s ı 6.11 , tanelenme oran ı %50.56 ve dekara verim daha yüksek bulunurken, Utrillo çe şidinin bakla ve tanelerinin iri olmas ı nedeniyle bitki başı na taze bakla 73.1 g ve taze tane verimi 26.44 g daha yüksek bulunmu ştur. Değ işen s ı ra aras ı mesafelerinin de bitkide bakla say ı s ı , baklada tane say ı s ı , taze bakla verimi ve tanenin ham protein oran ı üzerinde istatistiksel olarak etki etti ğ i tespit edilmiştir. En yüksek bitki taze bakla verimi 40 cm s ı ra aral ığı nda 71.4 g elde edilmiştir.

Keywords

bezelye, çe şit, s ı ra aras ı , potasyum humat, humik asit

Effect of Row Spacing and Potassium Humate Application on Yield and Some Traits of Peas

Abstract

This study was conducted to determine the effects of potassium humate application and row spacing on some traits and fresh pod and fresh seed yield of pea, in Samsun conditions. The study was planned in split-split plots in randomized complete block desing with three replications for two years. Potassium humate application control and 2000 ml/ha , pea cultivars Utrillo and Sprinter and row spacing 20, 30 and 40 cm were placed to main, sub and sub-sub plots, respectively. Seed sowing was performed in November in both years. Some plant traits such as the number of pod per plant, number of seed per pod, pod length, fresh pod yield, fresh seed yield, the ratio of fresh seed weight to fresh pod weight, seed ratio remained above 9.5 mm sieve, seed dry matter and crude protein content were also determined. The effects of potassium humate on the number of pod per plant and fresh pod yield per plant was significant as statistically. Dry matter content of seed was affected from potassium humate highly significantly. Highly significant differences were determined among the pea cultivars in terms of number of pods per plant, fresh pod and seed yield per plant, dry matter content of seeds, pod length, rate of fresh seed weight to fresh pod weight and seed weight remained above 9.5 mm sieve. The number of seeds per pod significantly differed among the pea cultivars. Sprinter cultivar was superior than Utrillo cultivar for the number of pod per plant 12.84 , number of seed per pod 6.11 , rate of fresh seed weight to fresh pod weight 50.56% . Fresh seed yield 26.44 g/plant and pod yield 73.1 g/plant of Utrillo cultivar were found higher than Sprinter cultivar due to having large pod and seeds. The effects of row spacing on the number of pod per plant, number of seed per pod, fresh seed yield per plant and seed crude protein content were significant. The highest fresh pod yield 71.4 g/plant was obtained from 40 cm row spacing.

Keywords

pea, cultivar, row spacing, potassium humate, humic acide

References

• Ahmed, C. M. S, F. Mahmood, M. A. Khokhor, 1999. Evaluation of some yield components of pea (Pisum sativum) cultivars under Islamabad conditions. Sarhad Journal of Agriculture 15 (4) 291-293.
• Anonymous, 2002. http://apps.fao.org/page/collections? subset=agriculture
• Cebula, S., T. Nojtaszek, M. Poniedzialek, 1987. The effect of row spacing on the yield and quality of two green pea cultivars. Zeszyty Naukame Akademii Rolniczej im. Hugona Kollataja Krakowie, Ogrodnictwo 211 (16) 185-200. (CAB Abst: 1987- 1989)
• David, P.P. 1991. Effect of applied humic acids on yield, growth, nutrient accumulation, content in selected vegetable crops and soil interactions. Abstract Int. B. Sci. and Eng., 52 (3) 1136-1137.
• Gülümser, A., F. Seyis, H. Bozo ğlu, 1994. Samsun ekolojik ş artları nda k ış l ı k ve yazl ı k olarak ekilen bezelye çe ş itlerinin konservecilik özellikleri ile tane veriminin tespiti. Tarla Bitkileri Kongresi (25-29 Nisan 1994) Agronomi Bildirileri Cilt I: 87-90, Izmir.
• Güneş , A., M. Alpaslan, A. İ nal, H. Samet, İ . Erdal, 1997. Ereğ li demir çelik fabrikalar ı baca filitresi at ığı ndaki demirden yerfı stığı (Arachis hypogea L.) bitkisinin yararlanmas ı na humik asidin etkisi. Pamukkale Üniv. Mühendislik Bilimleri Dergisi, 3 (2) 371-375.
• Kara, K., S. Ünver, 2000 Bezelye (Pisum sativum L.)'de farkl ı azot dozlar ı ve ekim s ı kl ığı n ı n verim ve verim ö ğelerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Ara şt ı rma Enstitüsü (TARM) Dergisi (Bask ı da).
• Kontturi, M. 1990. Sowing rates for different pea cultivars. Vaxtodling, 23, 82-88. (CAB Abst.: 1992).
• Kunç, Ş. 2002. Humik asitlerin tar ı mda kullan ı m ı (I). Hasad Ayl ı k Gı da Tar ı m Hayvanc ı l ı k Dergisi, 17 (204) 46.
• Mustin, M. 1987. Le Compost. Gestion de LA Mati&e organique. Editions Francois Dubus C 35. Reu. Mathurin-R4nier 75015, Paris.
• Paksoy, M., N. Sar ı , K. Abak, 1995. Quality and yield of some pea cultivars in Çukurova conditions. Çukurova University Faculty of Agriculture, 673, 256-259.
• Pekşen, E., H. Bozoğlu, A. Pekşen, A. Gülümser, 2002. Determination of the effects of different row spacings on yield and some other properties of pea (Pisum sativum L.) cultivars sown in spring and autumn. Acta Horticulturae 579, 313-318.
• Pilanal ı , N. 2002. Humik maddelerin bitki besin madde kapsamlar ı üzerine etkileri. Hasad Ayl ı k Gı da Tarı m ve Hayvancı l ı k Dergisi, 17 (201) 46-49.
• Rahway, N.J. 1991. Humic acids. The Merck lndex. An Encylopedia of Chemicals Drugs and Biologicals. Published by Merck Co. Inc.751.
• Sözüdoğ ru, S., A. C. Kütük, R. Yalç ı n, S. Usta, 1996. Humik asidin fasulye bitkisinin geli şimi ve besin maddeleri al ı m ı üzerine etkisi. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yay ı n No: 1452, Bilimsel Araştı rma ve incelemeler: 800, s. 10.
• Voughan, D., D.J. Linehan, 1976. The growth wheat plants in humic acid solutions under axenic conditions. Plant and Soil, 44, 445-449.
• Yadav, R.P.; D.V.S. Chauhan, H.S. Kushwaha, 1993. Effect of irrigation, phosphorus and row spacing on physiological characters of pea (Pisum sativum L.). Indian Journal of Agronomy, 38 (1), 25-27.