KİMYANIN EĞLENCELİ DÜNYASININ LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA KAVRAMLARINI GÜNLÜK HAYATLA İLİŞKİLENDİRMELERİNE VE ALAN TERCİHLERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 39 - 58, 30.06.2021

Nagihan Yıldırım , Mehmet Küçük , Kader Birinci Konur , Sevil Kurt , Halis Türker Balaydın Pınar Maşeroğlu

https://doi.org/10.35346/aod.886939

Öz

Bu çalışmanın amacı, bilimsel sorgulamaya dayalı geliştirilmiş eğlenceli kimya etkinliklerinin 10. sınıf öğrencilerinin kimya dersini, günlük hayatla ilişkilendirmelerine, derse olan ilgilerini artırmaya ve 11. sınıfta yapacakları alan tercihlerine etkisini incelemektir. Çalışma, özel bir konu ya da durum üzerinde yoğunlaşma fırsatı veren özel durum (case study) yöntemiyle yürütülmüştür. Çalışmada, örneklem grubunu derinlemesine araştırabilmek için amaçlı örnekleme yolu izlenmiştir. Ayrıca örneklem, kolay ulaşılabilirlik ilkesinden yola çıkılarak, Doğu Karadeniz Bölgesindeki bir il ve ilçelerindeki liselerde 10. sınıfta öğrenim gören 25 tane 10. Sınıf öğrencisi olarak belirlenmiştir. Çalışmada geliştirilen etkinlikler 4 günlük bir program kapsamında yine Doğu Karadeniz Bölgesindeki bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi yerleşkesinde uygulanmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak, öğrencilerin kimyayı günlük hayatla ilişkilendirme düzeylerini belirlemek için günlük hayatla ilişkilendirme testi (GİT), alan tercih formu ve yansıtıcı günlükler kullanılmıştır. GİT ve alan tercih formu örnekleme, ön test-son test şeklinde uygulanmıştır. Ayrıca bu süreç kapsamında öğrencilerden, edindikleri bilgi ve deneyimlerin kimya dersine karşı olumlu veya olumsuz düşüncelerine etkisine yönelik yansıtıcı yazılar yazmaları istenmiştir. Çalışmanın sonunda geliştirilen etkinliklerin öğrencilerin kimyayı günlük hayatla ilişkilendirmelerinde olumlu etkileri olduğu, öğrencilerin uygulama sürecinden zevk aldıkları, derse karşı ilgilerinin arttığını ifade ettikleri ve alan tercih formlarında sayısal bölümleri seçeceklerini belirttikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sorgulamaya dayalı öğretim, Kimya, Günlük hayatla ilişkilendirme

Destekleyen Kurum

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

Proje Numarası

RTEÜ BAP 2015.53001.105.01.12

Teşekkür

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi BAP birimine destekleri için teşekkür ederiz.

INVESTIGATION OF THE EFFECT OF THE FUN WORLD OF CHEMISTRY ON HIGH SCHOOL STUDENTS 'RELATING CHEMISTRY CONCEPTS WITH DAILY LIFE AND FIELD PREFERENCES

Öz

The aim of this study is to investigate the effects of fun chemistry activities developed based on scientific inquiry to 10th grade students to associate chemistry lesson with daily life, to increase interest and to make choice in the 11th grade. The study was carried out with a case study method, which gave an opportunity to focus on a specific subject or situation. In order to investigate the sample group in this study, purposive sampling path was followed. In addition, the sample was determined as 25 10th grade students studying in the 10th grade in high schools in a province and its districts in the Eastern Black Sea Region, based on the principle of easy accessibility. The activities developed in the study were implemented in the Faculty of Education campus of a state university in the Eastern Black Sea Region, within the scope of a 4-day program. In order to determine students' level of associating chemistry with daily life, the relationship with daily life, GIT, field preference form and reflective diaries were used as data collection tools. GIT and field preference form was applied as pre-test, post-test. In addition, the students were asked to write reflective papers on the effects of their knowledge and experience on the positive or negative thoughts of chemistry. It was determined that the activities developed at the end of the study had positive effects on students' association of chemistry with daily life, students enjoyed the application process, stated that they increased their interest towards the course and that they would select the numerical sections in the field preference forms.

Anahtar Kelimeler

Inquiry-based teaching, chemistry, associate daily life

Proje Numarası

RTEÜ BAP 2015.53001.105.01.12

Kaynakça

• Abraham, M.R. , Grybowski, E.B., Renner,J.W., & Marek., E.A. (1992). Understanding and misunderstanding of eight graders of five chemistry concepts found in textbooks. Journal of Research in Science Teaching, 29(2), 105 – 120. [İngilizce Makale]
• Akpullukçu, S. (2011). Fen ve teknoloji dersinde araştırmaya dayalı öğrenme ortamının öğrencilerin akademik başarı, hatırda tutma düzeyi ve tutumlarına etkisi. (Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.) Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 286479).
• Anagün, Ş. S., Ağır, O. ve Kaynaş, E. (2010). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde öğrendiklerini günlük yaşamlarında kullanım düzeyleri. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Elazığ. [Türkçe Kongre Bildirisi]
• Arslan, A. (2007). Fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğretim yönteminin kavramsal öğrenmeye etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.)
• Ay, S. (2008). Lise seviyesinde öğrencilerin günlük yaşam olaylarını açıklama düzeyi ve buna kimya bilgilerinin etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.)
• Ayas, A. & Özmen, H. (1998). Asit-baz kavramlarının güncel olaylarla bütünleştirilme seviyesi: bir örnek olay çalışması. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Trabzon. [Türkçe Kongre Bildirisi]
• Ayas, A. & Özmen, H. (1999). Asit-baz kavramlarını güncel olaylarla bütünleştirilme seviyesi: Bir örnek olay çalışması. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fakültesi, Trabzon. [Türkçe Kongre Bildirisi] Ayas, A., Çepni, S., & Akdeniz, A.R.(1993). Development of the Turkısh secondary science curriculum. Science Education, 77(4), 433-440. [İngilizce Makale]
• Bağcaz, E. (2009). Sorgulayıcı öğretim yönteminin öğrencilerin akademik başarısı ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumuna etkisi. (Yüksek Lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.)
• Balkan Kıyıcı, F. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının günlük yaşamları ile bilimsel bilgileri ilişkilendirme düzeyleri ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. (Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.)
• Balkan-Kıyıcı, F., & Aydoğdu, M. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının günlük yaşamları ile bilimsel bilgilerini ilişkilendirebilme düzeylerinin belirlenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 43-61. [Türkce Makale]
• Balkan-Kıyıcı, F., & Aydoğdu., M. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının günlük yaşamları ile bilimsel bilgilerini ilişkilendirebilme düzeylerinin belirlenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 43-61. [Türkce Makale]
• Bilgin, İ. (2006). The Effects of hands-on activities incorporating a cooperative learning approach on eight grade students’ science process skills and attitudes toward science. Journal of Baltic Science Education, 1, (9), 27-37. [İngilizce Makale]
• Campbell, B., & Lubben, F. (2000). Learning Science through contexts: Helping pupils make sense of everday situations. International Journal of Science Education, 22(3), 239-252. [İngilizce Makale]
• Coştu B., Ünal, S., & Ayas, A. (2007). Günlük yaşamdaki olayların fen bilimleri öğretimde kullanılması. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(1), 197-207. [Türkce Makale]
• Coştu, B., & Ayas, A. (2005). Evaporation in different liquids: Secondary students’ conceptions. Research in Science ve Technological Education, 23(1), 73-95. [İngilizce Makale]
• Çepni, S., Ayas, A., Akdeniz, A.R., Özmen, H., Yiğit, N. & Ayvacı, H.Ş. (2005). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Türkçe Kitap]
• Demircioğlu, H., & Demircioğlu, G. (2005). Lise 1 öğrencilerinin öğrendikleri kimya kavramlarını değerlendirmeleri üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 401-414. [Türkce Makale]
• Döş, İ. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin başarısızlık nedenlerine ilişkin öğretmen görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 190, 72-91. [Türkce Makale]
• Evcim, İ. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin epistemolojik inanışlarıyla, fen kazanımlarını günlük yaşamlarında kullanabilme düzeyleri ve akademik başarıları arasındaki ilişki. (Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.)
• Fortus, D., Krajcik, J., Charles, D., Marx, R. W., & Mamlok-Naaman, R. (2005). Design based science and real-world problem-solving. International Journal of Science Education, 27(7), 855-879. [İngilizce Makale]
• Gilbert, J.K. (2006).On the nature of "context" in chemical education. International Journal of Science Education, 28(9), 957-976. [İngilizce Makale]
• Haidar, A.H., & Abraham, M.R. (1991). A comparison of applied and theoretical knowledge of concepts based on the particulate nature of matter. Journal of Research in Science Teaching, 28 (10), 919-938. [İngilizce Makale]
• Karagölge, Z., & Ceyhun, İ. (2002). Öğrencilerin bazı kimyasal kavramları günlük hayatta kullanabilme becerilerinin tespiti. Kastamonu Eğitim Dergisi, 10(2), 287-290. [Türkce Makale]
• Kaya, G., & Yılmaz, S. (2016) Açık sorgulamaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin başarısına ve bilimsel süreç becerilerinin gelişimine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 300-318. [Türkce Makale]
• Koray, Ö., Akyaz, N., & Köksal, M.S. (2007). Lise öğrencilerinin “çözünürlük” konusunda günlük yaşamla ılgili olaylarda gözlenen kavram yanılgıları. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 241 – 250. [Türkce Makale]
• Özmen, H. (2002). Kimyasal reaksiyonlar ünitesindeki kavramların öğretimine yönelik rehber materyal geliştirilmesi ve uygulanması. (Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.)
• Özmen, H. (2003). Kimya öğretmen adaylarının asit ve baz kavramlarıyla ilgili bilgilerini günlük olaylarla ilişkilendirebilme düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2), 317-324. [Türkce Makale]
• Özmen, H., & Yıldırım, N. (2005). Çalışma yapraklarının öğrenci başarısı üzerine etkisi: Asitler ve bazlar örneği. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 2(2), 125-142.
• Parnell, D. (1996). “Cerebral Context”. Vocational Education Journal, 71(3), 233–256. [İngilizce Makale]
• Pınarbaşı, T., Doymuş, K., Canpolat, N., & Bayrakçeken, S. (1998). Üniversite kimya bölümü öğrencilerinin bilgilerini günlük hayatla ilişkilendirebilme seviyeleri. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi,Trabzon. [Türkçe Kongre Bildirisi]
• Pınarbaşı, T., Doymuş, K., Canpolat, N., Bayrakçeken, S., & Gürses, A. (1998). Üniversite Kimya bölümü öğrencilerinin bazı Kimya kavramlarını anlama düzeyleri. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon. [Türkçe Kongre Bildirisi]
• Şengül, N. (2006). Yapılandırmacılık kuramına dayalı olarak hazırlanan aktif öğretim yöntemlerinin akan elektrik konusunda öğrencilerin fen başarı ve tutumlarına etkisi. (Yüksek lisans tezi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.)
• Şenocak, E., Sözbilir, M., Dilber, R., & Taşkesenligil, Y. (2002). İlköğretim öğrencilerinin ısı ve sıcaklık konularını kavrama düzeyleri üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 199–210. [Türkce Makale]
• Tatar, N., & Kuru, M. (2006). Fen öğretiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının akademik başarıya etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 158 -147. [Türkce Makale]
• Tümer-Özdemir, H. (2009). İlköğretim 5. Sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine sahip olma düzeyleri (Afyonkarahisar ili örneği).( Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.)
• Üce, M., & Sarıçayır, H. (2002). Üniversite 1. sınıf genel kimya dersinde asit-baz konusunun öğretiminde kavramsal değişim metinleri ve kavram haritalarının kullanılması. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 16, 163-170. [Türkce Makale]
• Ünal, T. (2011). Günlük yaşamdaki bazı fen olaylarına bilgi temelli yaklaşım düzeylerinin bazı toplumsal değişkenler açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trakya Üniversitesi, Edirne.)
• Whitelegg, E., & Parry, M. (1999). Real life contexts for learning physics: Meanings, Issues and Practice. Phys. Education 34(2), 6-12 . [İngilizce Makale]
• Yadigaroğlu, M,. & Demircioğlu, G. (2012). Kimya öğretmen adaylarının kimya bilgilerini günlük hayattaki olaylarla ilişkilendirebilme düzeyleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 165-171. [Türkce Makale]
• Yıldırım, A., (2000). Kimyasal denge konusundaki kavramların lise ıı öğrencilerince anlaşılma düzeyi ve karşılaşılan yanılgılar, Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Yıldırım, N, Kurt, S., & Ayas, A. (2011). The effect of the worksheets on students achievement in teaching the subject ‘the factors of effects on chemical equilibrium’. Journal of Turkish Science Education, 8(3), 44-58. [Türkce Makale]
• Yıldırım, N., & Birinci Konur, K. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kimya kavramlarını günlük hayatla ilişkilendirebilmelerine yönelik gelişimsel bir araştırma. JASS, 30, 305-323 [Türkce Makale]
• Yıldırım, N., Küçük, M., & Ayas, A. (2013). A comparison of effectiveness of analogy-based and laboratory-based instructions on students' achievement in chemical equilibrium. Scholarly Journal of Education, 2(6), 63-76. [İngilizce Makale]
• Yılmaz, H., & Huyugüzel Çavaş, P. (2006). 4-E öğrenme döngüsü yönteminin öğrencilerin elektrik konusunu anlamalarına olan etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 3(1), 2-18. [Türkce Makale]
• Yiğit, N., Devecioğlu, Y., & Ayvacı, H.Ş. (2002). İlköğretim fen bilgisi öğrencilerinin fen kavramlarını günlük yasamdaki olgu ve olaylarla ilişkilendirme düzeyleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, ODTÜ Eğitim Fakültesi, Ankara. [Türkçe Kongre Bildirisi]