Öğretmenlerin Psikolojik İyi Oluşları ile Erteleme Davranışları arasındaki İlişki

Yıl 2023, , 246 - 278, 29.12.2023

Bahadırhan Yıldız , Hüseyin Aslan

https://doi.org/10.55150/apjec.1375474

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin psikolojik iyi oluşları ile erteleme davranışları arasında ilişkiyi belirlemektir. Araştırmada nicel çalışmalardan ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Samsun ili Atakum, Canik, İlkadım, Tekkeköy ilçelerinde görev yapan 10100 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini küme örnekleme yöntemi ile belirlenen 776 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın veri analiz bölümünde ilk etapta ölçek sorularına verilen yanıtların frekans ve yüzdelik dağılımları bulunmuştur. Araştırmanın sürekli değişkenleri olan Psikolojik İyi Oluş Ölçeği ve Erteleme Davranışı Ölçeği puanlarının dağılımlarının normalliği sınanmıştır. Ölçeklerin normal dağılım gösterdiği anlaşıldığından parametrik işlemlere karar verilmiştir. Ölçeklerin toplam ve her bir alt boyutunun toplam ve maddelerinin aritmetik ortalama ve standart sapmaları belirlenmiştir. Ölçekte yer alan bağımsız kategorik değişkenlere göre ölçek alt boyut ortalamaları arasındaki farklılıkların sınanması için ilişkisiz grup t-testi ve tek yönlü varyans analizi ANOVA işlemi yapılmıştır. ANOVA’da istatistiksel açıdan farklılık bulunduğu durumlarda bu kümülatif farklılığın hangi ikili gruplar arasından kaynaklandığını belirlemek için Post-hoc tekniklerden Scheffe veya Tamhane çoklu karşılaştırma testi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Eta ve Eta-kare değerleri de bulunmuştur. Ölçekler toplam ve alt boyutları arasındaki ilişkiler, Pearson Çarpım Momentler Korelasyon Katsayısı ile sınanmıştır. Araştırmanın yordama amacını sınamak üzere basit ve çoklu regresyon analizi işlemleri gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre öğretmenlerin psikolojik iyi oluş düzeyleri yüksek seviyededir. Öğretmenlerin erteleme davranışı düzeyleri düşüktür. Psikolojik iyi oluş puanları erteleme davranışı puanları varyansının %14.8’ini açıklamaktadır. Öğretmenlerin psikolojik iyi oluşları erteleme davranışının negatif yönlü anlamlı yordayıcısıdır. Buna göre öğretmenlerin psikolojik iyi oluş düzeyleri arttıkça erteleme davranışı düzeyleri düşmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Psikolojik iyi oluş, Erteleme

The Relationship Between Psychological Well-Being and Procrastination Behavior of Teachers

Öz

The purpose of this study is to determine the relationship between teachers' psychological well-being and procrastination behavior.The target population of the research consists of 10100 teachers working in Samsun's Atakum, Canik, İlkadım and Tekkeköy districts in the 2019-2020 academic year. The sample of the study consists of 776 teachers determined by closter sampling method. In the data analysis section of the research, frequency and percentage distributions of the answers given to the scale questions were found in the first place.The normality of the distributionsof Psychological Well-Being Scale and Procrastination Behavior Scale scores, which were the continuous variables of the research, were tested.Since it was understood that the scales had normal distrubution,it was decided to use parametric procedures. The sum of the scales and the sum of each sub-dimension and the arithmetic mean and standard deviation of the items were determined.To test the differences between the avarage scores of the scale sub-dimensions according to the independent categorical variables in the scale, unrelated group t-test and one-way analysis of variance ANOVA were performed.In cases there was a statistically difference in ANOVA, Scheffe or Tamhane multiple comparison test, one of the Post-hoc techniques, were conducted to determine between which binary groups this cumulative difference originated from. In addition,Eta and Eta-square values were found. The relations between total and sub-dimensions of the scales were tested by Pearson Product Moment Correlation Coefficient. to test the predictive purpose of the research, simple and multiple regression analysis procedures were performed. According to the research result, psychological well-being of teachers is at a good level. Psychological well-being scores explain 14.8% of the variance of procrastination behavior scores. Psychological well-being of teachers is a significant negative predictor of procrastination behavior. Accordingly,as the level of psychological well-being of teachers increases, the level of procrastination behavior decreases.

Anahtar Kelimeler

Pscyhological well being, Procrastination, Teacher

Kaynakça

• Akın, A. (2008). The scales of psychological well-being: a study of validity and reliability. Educational sciences: Theory and practice, 8(3), 741-750.
• Akın, A. vd. (2012). The short form of the scales of psychological well-being (SPWB-42): The validity and reliability of the turkish version. International Counseling And Education Conference 2012 (ICEC 2012), May, 3-5, İstanbul, Turkey
• Albayrak, E. (2014). Üniversite öğrencilerinde beş faktör kişilik, akademik öz-yeterlik, akademik kontrol odağı ve akademik erteleme (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Albayrak, E. (2015). Genel erteleme davranışı olan ve olmayan bireylerin yönetici işlevler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Balkıs, M. (2006). Öğretmen adaylarının davranışlarındaki erteleme eğiliminin, düşünme ve karar verme tarzları ile ilişkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Balkıs, M. (2007). Öğretmen adaylarının davranışlarındaki erteleme eğilimi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(21), 67-83.