Yaşam Suyu Metaforu ve Resim Sanatında Havuz ve Çeşme İmgeleri

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 2, 17 - 26, 01.10.2024

Güliz Baydemir

Öz

Bu makalede Resim Sanatında Yaşam Suyu metaforu ile ilişkili Havuz ve Çeşme imgelerini içeren eserler kompozisyon ve sembolizm dili açısından incelenmiştir. 5000 yıldır anlatılagelen ‘Yaşam Suyu’ mitinin sanata yansıması 15. Yüzyıldan 20. Yüzyıla değin ortaya konmuş olan gravür, fresk, ahşap panel ve tuval resimleriyle örneklenmiştir. Literatür tarama ve veri analizi yöntemlerinin uygulandığı çalışmada, su sembolizmi üzerinden su mimarisine dair yapı türleri olan, suyu dağıtan ve biriktiren çeşme ve havuzların Yaşam Suyu mitinin öykülendiği resimlerde ele alınışı, Lucas Cranach, Eduard Julius Friedrich Bendemann, Edward Burne-Jones, Osman Hamdi Bey ve diğer sanatçıların Gençlik Çeşmesi, Ab-Hayat gibi isimler taşıyan resimleri çözümlenerek irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

yaşam suyu, gençlik çeşmesi, havuz, resim, mimari

Metaphor of The Water of Life and Images of Pools and Fountains in Painting Art

Öz

In this article, works containing Pool and Fountain images related to the Water of Life metaphor in Painting Art have been examined in terms of composition and symbolism language. The reflection of the 'Water of Life' myth, which has been told for 5000 years, on art is exemplified by engravings, frescoes, wooden panels and canvas paintings created from the 15th century to the 20th century. In the study where literature scanning and data analysis methods were applied, fountains and pools, which are types of structures distributing and collecting water, related to water architecture, were discussed in paintings depicting the myth of the Water of Life, the Fountain of Youth by Lucas Cranach, Eduard Julius Friedrich Bendemann, Edward Burne-Jones, Osman Hamdi Bey and other artists’ paintings with names such as, Fountain of Youth, Ab-Hayat were analyzed and examined through water symbolism.

Anahtar Kelimeler

water of life, fountain of youth, pool, painting, architecture

Kaynakça

• Arıkan, S. (2014). Kurtuluş ya da felaket: edebiyatta su sembolizmi. Turkish Studies 9 (9), 207-216. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7071
• Orthocristian.com (2016). Bright Friday: The Life-Giving Spring of the Theotokos https://orthochristian.com/93133.html (Erişim tarihi: 30.06.2023)
• Cassou, J. (1997). Sembolizm sanat ansiklopedisi, (Çev. İnce, Ö.). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Cirlot, J.E. (1987). A dictinory of symbols, London: Routledge.
• Çoraklı, B. ( 2020). Anadolu Selçuklu sanatında ab-ı hayat sembolizmi. Sdü Art-E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi 13(25), 189-210. https://doi.org/10.21602/sduarte.681099
• Demirci, D. ve Derici, D. (2021). Malatya’da çeşme mimarisi, SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi (54), 270-298.
• Ersoy, A. (2002). Sanat kavramlarına giriş, İstanbul: Yorum Sanat Yayıncılık.
• Freud, S. (2007). Sanat ve sanatçılar üzerine, (Çev. Kamuran, S.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gibson, C. (2009). Semboller nasıl okunur, İstanbul: YEM Yayın.
• Hançerlioğlu, O. (2004). Dünya inançları sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Kabaş, Ö. (1976). Tüm-çevresel gerçeklik, bildirişim ve sibernetik kuramları açısından plastik sanatların oluşumuna bir bakış [İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi].
• Klapisch-Zuber C. (2015). The fountain of youth: bathing and youthfulness (fourteenth-sixteenth century). Clio Women, Gender, History (42). https://doi.org/10.4000/cliowgh.1105
• Moralı, G. (2020). Ab-ı Hayat Çeşmesi, Osman Hamdi Bey, https://www.egitimlik.com/post/abi-hayat-cesmesi-osman-hamdi-bey (Erişim tarihi: 28.06.2024)
• Schelling, F. W. J. (2017). Sanat felsefesi, (Çev, Ertene, M. ve Arslan, S.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Servi, K. (2012). Greek mythology, Ekdotike Athens; Athenon S A.
• Sözen, M. ve Tanyeli, U. (2010). Sanat kavram ve terimleri sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Thoughts on Papyrus Est.2018 (2023). The Fountain Of Youth: Dream Of Eternal Life https://thoughtsonpapyrus.com/2023/05/16/the-fountain-of-youth-dream-of-eternal-life/ (Erişim tarihi: 29.06.2024)
• Tükel, U. ve Yüzgüller, S. (2018). Batı sanatında ikonografi. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.