A COMPARATIVE ANALYSIS ON PACKAGE TRAVEL CONTRACTS IN THE CONTEXT OF THEIR LEGAL NATURE

Year 2024, Volume: 6 Issue: 2 Prof. Dr. Mustafa Avcı'ya Armağan, 1584 - 1624, 03.01.2025

Seda Gayretli Aydın

https://doi.org/10.47136/asbuhfd.1573220

Abstract

Package travel contracts, as one of the holiday contracts, are regulated in Article 51 of the Law No. 6502 on the Protection of Consumers (TKHK), which was prepared on the basis of the Council of Europe's Directive No. 90/314/EEC on Package Tours and the Federal Law on Package Tours adopted to transpose this directive into the domestic law of Switzerland, and in the Package Tour Regulation issued in relation thereto. Package travel contracts include at least two main tourism services, the payment of an all-inclusive fee and the service covering a period longer than twenty-four hours or including overnight accommodation. The correct determination of the legal nature of the package travel contract is important for the implementation and interpretation of the contract and the determination of the provisions to be applied in case of a legal dispute. The legal nature of the package tour contract is controversial in the doctrine. Prior to the TKHK No. 6502, it has been argued that package tour contracts are sub-types of some contracts such as agency contracts, work contracts, service contracts and brokerage contracts. In addition, the opinions that such contracts are sui generis contracts and mixed contracts have also been discussed.
Upon the entry into force of the TKHK No. 6502, some authors argue that the essential elements of package tours have been determined by Article 51 of the TKHK and that they have become named contracts, while some authors argue that package tours are still unnamed contracts, mixed combined contracts or unique contracts. This study considers the controversial issues and different opinions on the legal nature of package travel contracts within the scope of Article 51 of the Consumer Protection Law No. 6502 and the Package Travel Regulation. While making this evaluation, the Directives of the European Union on Package Travel and the opinions on the legal nature of package tours in the doctrines of Germany and Switzerland, which have transposed these directives into their domestic laws, are also included for guiding purposes. According to the conclusion reached, the provisions to be applied in the event of a gap in the contract or when the contract needs to be interpreted are explained.

Keywords

consumer law, packet tour contracts, innominate contracts, nominate contracts, legal character

HUKUKİ NİTELİĞİ BAĞLAMINDA PAKET TUR SÖZLEŞMELERİ ÜZERİNE MUKAYESELİ BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

Avrupa Konseyinin Paket Turlara İlişkin olan 90/314/AET sayılı yönergesi ve bu yönergeyi İsviçre’nin iç hukukuna aktarmak için kabul edilen Paket Turlara İlişkin Federal Yasası esas alınarak hazırlanan 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun (TKHK) 51. maddesinde ve buna ilişkin çıkarılan Paket Tur Yönetmeliğinde tatil sözleşmelerinden biri olan paket tur sözleşmeleri düzenlenmiştir. Paket tur sözleşmeleri en az iki asli turizm hizmetini içerir ediminin birlikte sunulması, her şey dahil ücret ödenmesi ve hizmetin yirmi dört saatten uzun bir süreyi kapsaması ya da gecelik konaklamayı içermesi unsurlarını bir arada içermektedir. Paket tur sözleşmesinin hukuki niteliğinin doğru şekilde belirlenmesi, sözleşmenin uygulanması, yorumlanması ve uyuşmazlık çıkması halinde uygulanacak hükümlerin belirlenmesi açısından önem taşımaktadır. Öğretide paket tur sözleşmesinin hukuki niteliği tartışmalıdır. 6502 sayılı TKHK öncesi paket tur sözleşmelerinin vekalet sözleşmesi, eser sözleşmesi, hizmet sözleşmesi, aracılık sözleşmesi gibi bazı sözleşmelerin alt türü olduğu ileri sürülmüştür. Bunun yanında bu tür sözleşmelerinin kendine özgü sözleşme olduğu ve karma sözleşme olduğu görüşleri de tartışılmıştır. 6502 sayılı TKHK’un yürürlüğe girmesiyle bazı yazarlar, TKHK m. 51 ile paket turların esaslı unsurlarının belirlendiğini ve isimli sözleşme halini aldığını ileri sürerken bazı yazarlarsa ise halen paket turların isimsiz sözleşmelerden karma kombine sözleşme ya da kendine özgü sözleşme olduğunu ileri sürmektedir. Bu çalışma, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun m. 51 hükmü ve Paket Tur Yönetmeliği kapsamında paket tur sözleşmelerinin hukuki niteliği konusundaki tartışmalı hususları ve farklı görüşleri değerlenmektedir. Bu değerlendirme yapılırken, Avrupa Birliğinin Paket Turlara ilişkin Yönergeleri ve bu yönergeleri iç hukuklarına aktaran Almanya ve İsviçre öğretisindeki paket turların hukuki niteliğine ilişkin görüşlere de yol gösterici olması açısından yer verilmiştir. Varılan sonuca göre sözleşmede boşluk bulunması halinde ya da sözleşmenin yorumlanması gerektiğinde uygulanacak olan hükümler açıklanmıştır.

Keywords

tüketici hukuku, paket tur sözleşmesi, isimsiz sözleşme, isimli sözleşme, hukuki nitelik.

References

• Akipek Öcal, Şebnem ve İlhan Kara. Tüketici Hukuku Ders Kitabı. Ankara: Yetkin, 2023.
• Aksoy Dursun, Sanem. Borçlar Hukukunda Hâkimin Sözleşmeyi Tamamlaması. İstanbul: Oniki Levha, 2008.
• Akyol, Şener. Sözleşmenin Yorumu. İstanbul: Yetkin, 2010.
• Altop Atilla. “Sözleşmenin Hükümlerinin Yorumlanmasında Başvurulan Yorum Araçları ve İlkeleri.” Fasikül Hukuk Dergisi 11, no. 111 (2019): 629-635.
• Antalya, Gökhan. Marmara Hukuk Yorumu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. V/1.1. Ankara: Seçkin, 2024.
• Atamer, Yeşim M. “Paket Tur Sözleşmelerine İlişkin TKHK m.6/C’nin Revizyonuna İlişkin Teklifler.”İç Uğur Alacakaptan’a Armağan, 87-101. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2008.
• Aral, Fahrettin, ve Hasan Ayrancı. Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri. Ankara: Yetkin, 2024.
• Aslan, Yılmaz. 6502 sayılı Kanuna Göre Tüketici Hukuku, Ankara: Ekin, 2014.
• Aydoğdu, Murat ve Nalan Kahveci. Tüketici Hukuku Dersleri. Ankara: Adalet, 2021.
• Baş Süzel, Ece. Tatil Sözleşmeleri Devre Tatil, Uzun Süreli Tatil, Değişim, Yeniden Satış Sözleşmeleri ve Paket Tur Sözleşmesi. İstanbul: Onikilevha Yayıncılık, 2019.
• Ceylan, Ebru. “Paket Tur Sözleşmesiyle İlgili 6502 Sayılı Yeni Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a Göre Getirilen Düzenlemeler.” İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, no. 1, (2015): 71-100.
• Çabri, Sezer. 6502 sayılı Kanuna Göre Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi. Ankara: Adalet, 2016.
• Çetiner, Bilgehan. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Onikilevha, 2024.
• Çınar, Ömer. “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Paket Tur Sözleşmelerine İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi.” İç Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları 2014-2015, editörler Hakan Tokbaş ve Fehim Üçışık, 442 -459. Ankara: Bilgi Yayınevi, 2015.
• Çınar, Ömer. “Madde 51, Çınar Şerhi Paket Tur Sözleşmeleri.”İç Milli Şerh, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun Şerhi, editörler Hakan Tokbaş ve Özlem Tüzüner, 837-848. İstanbul: Aristo, 2016.
• Çınar, Ömer. Paket Tur Sözleşmelerinde Tüketicinin Korunması. İstanbul: Aristo, 2020.
• Dalcı Özdoğan, Nurcihan. “Sözleşmenin Yorumunda Gerçek İradenin Tespiti.” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 8, no. 1 (2017): 33-55.
• Demir, Bahadır. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında Paket Tur Sözleşmeleri. Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2015.
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Legem Yayınevi, 2024.
• Eren Fikret. “İsimsiz Sözleşmelerin Genel Teorisi.” İç. Türk Borçlar Hukuku Açısından İsimsiz Sözleşmeler Sempozyumu editör İpek Yücer Aktürk, 13-35. Ankara: Yetkin, 2011.
• Eren, Fikret ve Ünsal Dönmez. Eren Borçlar Hukuku Şerhi, Cilt 1. Ankara: Yetkin, 2022.
• Eren, Fikret ve İpek Yücer. Borçlar Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Legem Yayınevi, 2024.
• Gayretli Aydın, Seda. “Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinde Yüklenicinin Kısmı Temerrüdü,”Terazi Hukuk Dergisi 16, no. 173 (2021): 22-38.
• Geib, Stefan. Beck’cher Online-Kommentar, Hrsg. Wolfgang Hau, Roman Poseck, München: C.H. Beck Verlag, 2023. Girgin, Ali Ömer ve Sebastian, Löw.”Package Tour Contracts in Times of COVID-19,” İstanbul Hukuk Mecmuası 78, no: 2, (2020) 563-577.
• Gümüş, Mustafa Alper. Borçlar Hukuku Özel Hükümler Kısa Ders Kitabı. İstanbul: Vedat, 2015.
• Gümüş, Mustafa Alper. Borçlar Hukuku Özel Hükümler (İsimsiz Sözleşmeler Teorisi). İstanbul: Vedat, 2008.
• Hatemi, Hüseyin, Rona Serozan ve Abdülkadir Arpacı. Borçlar Hukuku Özel Hükümler. İstanbul: Filiz, 1992.
• Havutçu, Ayşe. “Seyahat Sözleşmesi ve Ayıplı İfa Halinde Tüketicinin Hakları.” Manisa Barosu Dergisi, no. 62-63 (1997) : 27-44.
• Kaplan, İbrahim. Hâkimin Sözleşmeye Müdahalesi. Ankara: Seçkin, 2007.
• Kara, İlhan. Tüketici Hukuku. Ankara: Yetkin, 2023.
• Karakocalı, Ahmet ve Ali Suphi Kurşun. Tüketici Hukuku. İstanbul: Aristo, 2015.
• Krepper, Peter. Handbuch Tourismusrecht, Zürich - Basel – Genf: Schulthess, 2022.
• Kılıçoğlu, M. Ahmet. Borçlar Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Turhan Kitabevi, 2024.
• Kılıçoğlu, M. Ahmet. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Turhan Kitabevi, 2024.
• Kuntalp, Erden. Karışık Muhtevalı Akit, Karma Sözleşme. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, 2013.
• Kuntalp, Erden. “Sözleşme Boşluğunu Doldurmada Tipolojik Yöntem.”İç. Medeni Hukuk Hocalarına Saygı Günleri (153-170), İstanbul: Oniki Levha Yayınevi, 2011.
• Oğuzman, Kemal. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt-1. İstanbul: Vedat, 2024.
• Oktay, Saibe. Gezi Sözleşmesi. Ankara: Beta, 1997.
• Oktay, Saibe. “İsimsiz Sözleşmelerin Yorumu.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 55, no. 1-2 (2011): 263-269.
• Öksüz, Ömer. “Tüketici Hukukunda Paket Tur Sözleşmeleri.” Türkiye Barolar Birliği Dergisi, no. 66, (2016): 331-351.
• Özel, Çağlar. Tüketicinin Korunması Hukuku, Ankara: Seçkin, 2016.
• Özsunay, Murat. “Alman ve Türk Hukuklarında Paket Tur/ Seyahat Sözleşmelerinin Güncel Sorunları ve Çözüm Yolları.“ İç. Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları 2014-2015, 460-468 editörler Hakan Tokbaş ve Fehim Üçışık Ankara: Bilge Basım, 2015.
• Pekmez, Kadir Erk. Tüketici Hukuku Çerçevesinde Paket Tur Sözleşmeleri. İstanbul: Yetkin Yayıncılık, 2015.
• Roberto, Vito. Basler Kommentar Obligationenrecht I, Hrsg: Corinne Widmer Lüchinger ve David Oser, Basel: Helbing Lichenhahn, 2020.
• Sarıkaya, Murat. Sözleşmenin Yorumu. İstanbul: Filiz, 2019.
• Sayın, Feyza Eren. Paket Tur Sözleşmesi. İstanbul: Onikilevha Yayıncılık, 2017.
• Şahin, Eda, ve Damla Özden Çelt.”Sözleşmenin Yorumlanması Meselesine Türk ve İngiliz Hukuklarının Farklı Yaklaşımları.” Legal Hukuk Dergisi 17, no. 194 (2019): 697-745.
• Sert, Selin. “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Hükümlerine Göre Paket Tur Sözleşmeleri.” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, no. 22, (2015): 217-240.
• Serozan, Rona. “Turistik Gezi Sözleşmesi.” Yargı Dergisi, no. 49, (1980): 20-27.
• Şahin, Turan. “Paket Tur Sözleşmesinin Sona Ermesi.” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 13, no. 1 (2022): 66-78.
• Şeker, Muzaffer. Yazılmamış Sayılma. İstanbul: Oniki levha, 2022.
• Tonner, Kalus. Münchener Kommenter zun Bürgerlichen Gesetzbuch, redaktet Martin Henssler, München : C.H. Beck, 2023.
• Usta, Sinan. Borcun İfasında Bir Teminat Aracı Olarak Escrow Sözleşmesi. Ankara: Yetkin, 2024.
• Walter, Schluep. “Innominatvertraege” İç. Schweizerisches Privatrecht. Basel, Stuttgart: Helbing & Lichtenhahn, 1979.
• Vardar Hamamcıoğlu, Gülşah. “Paket Tur Sözleşmelerinde Tüketicinin Korunması.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 68, no. 1-2, (2010): 275-304.
• Yavuz, Cevdet, Faruk Acar ve Burak Özen. Borçlar Hukuku Dersi Özel Hükümler. İstanbul: Beta, 2018.
• Yılmaz, Hüseyin. “Türkiye’de Turizmin Ekonomik Büyümeye Etkisi.” Alanya Akademik Bakış Dergisi 7, no.1 (2023): 257-276.
• Yurt, Bülent. Seyahat Düzenleme Sözleşmesi. Ankara: Yetkin, 2000.
• Zevkliler, Aydın ve Emre Gökyayla. Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara: Vedat, 2024.
• Zevkliler, Aydın. “Paket Tur Sözleşmeleri ve Normatif Zarar” İç. Prof. Dr. M. İlhan Ulusuna Armağan, 799-819, Ankara: Seçkin, 2016.
• Çevrimiçi Kaynaklar ⟨https://www.lexpera.com.tr/⟩