ÇEVRE VE MEKAN GRAFİĞİ EĞİTİMİ İÇİN SEÇMELİ DERS UYGULAMASI

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 6, 1 - 14, 30.06.2018

Elif Atamaz

Öz

Çevre ve mekan grafiği (environmental graphic design), mimarlık ile
grafik tasarımın ortak zeminde buluştuğu, kullanıcıları ile iletişim kuran
mekanların tasarlandığı yeni bir tasarım alanıdır. Son yarım yüzyıldır
profesyonel ortamda aktif olmasına ve büyük mimari projelerde yer almasına
karşın üniversitelerin eğitim programlarına henüz dahil edilmemiştir. Bu
nedenle öğrenciler, öğrenimleri süresince bilgi edinememekte, ancak mezun
olduktan sonra iş hayatında bu alanda bir projeler ile karşılaşırlarsa deneyim
kazanabilmektedirler. Yakın Doğu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Grafik Bölümü; aynı
üniversitenin Mimarlık Fakültesinden gelen seçmeli ders talebi üzerine “Çevre
ve Mekan Grafiği” dersini açmıştır. Dersin amacı; mekan yüzeylerinde
yönlendirme, bilgilendirme ve kimliklendirme amaçlı grafik tasarım
uygulamalarının mimari projelerdeki önemini anlatmaktır. Bu zamana kadar; 8
dönem boyunca ders açılmış ve toplamda, mimarlık ve iç-mimarlık bölümü karışık,
yaklaşık 200 öğrenci ile çalışılmıştır. Her dönemde öğrencilerden kendi fakülte
binalarındaki dolaşım ve bilgilendirme sorunlarını gözlemlemeleri istenmiştir.
Dersin sonunda kendi geliştirdikleri grafik tasarım çözümlemeleri,  mimarlık fakültesinin çeşitli açılardan
çekilmiş fotoğrafları üzerine, Adobe Photoshop programı kullanılarak
yerleştirilmiş ve bu şekilde yeni mekanlar elde edilmiştir. Tasarlanmış yeni
mekanlar eski halleri ile karşılaştırıldığında; grafik unsurların, dolaşımı
kolaylaştırarak ve yepyeni kimlikler kazandırarak, mekanların atmosferini nasıl
değiştirdiği anlaşılmıştır. Bu makalenin amacı; “çevre ve mekan grafiğinin”, yukarıda verilen
dersdeki kazanımlar ölçüt alınarak, tasarım eğitimi veren üniversitelerin
eğitim programlarına dahil edilebileceğini, hatta ileride yeni bir disiplin
olarak kabul edilebileceğini tartışmaya sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Mekan Grafiği, Grafik Tasarım, Mimari Tasarım, Tasarım Eğitimi, Çevresel Grafik

Kaynakça

• İnan, Nurgül ve Yıldırım, Tayfun. “Mimari Tasarım Sürecinde Disiplinlerarası İlişkiler ve Eşzamanlı-Dijital Ortam Tasarım Olanakları”. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Dergisi. Cilt 24, No 4, 2009, s. 583-595. dergipark.ulakbim.gov.tr/hunefd/article/viewFile/.../5000045971
• Karamustafa, S., 21. yüzyıl Türkiye’sinde Görsel İletişim Tasarımı Eğitimi, Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, İstanbul, 2003, s 30
• https,//segd.org/adidas-laces-wayfinding-and-graphics [16.05.2015]
• https,//segd.org/content/randall-childrens-hospital [04.03.2015]
• https://www.topuniversities.com/university-rankings-articles/university-subject-rankings/top-art-design-schools-2017 [31.05.2018]
• http://www.risd.edu/academics/graphic-design/courses/[16.12.2017]
• http://akts.hacettepe.edu.tr/ders_detay.php?ders_ref=410c62643cf74483013cf7b7aae915da&ders_kod=GRA420&zs_link=2&prg_kod=462&submenuheader=2 [16.12.2017]
• http://vcd.bilgi.edu.tr/tr/program.html [16.12.2017]
• http://design.aalto.fi/en/studies/programmes_and_majors/product_and_spatial_design_master/ [01.06.2018]
• http://www.artcenter.edu/academics/undergraduate-degrees/environmental-design/overview.html [16.12.2017]
• https://www.kyoto-art.ac.jp/en/academics/undergraduate/faculty-of-art-and-design/ [01.06.2018]