TÜRKİYE’NİN İHRACATININ KOMŞU DEVLETLER İLE MUKAYESESİ (1913-1929)

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 12, 417 - 431, 30.12.2018

Kürşat Kurtulgan

Öz

Dünya, 19.yüzyıl ortalarından itibaren
büyük bir hızla küreselleşirken, devletler ise aynı ölçüde Ulus Devletler
haline dönmeye başlamıştır. Bu süreçte bünyesinde farklı etnik unsurları
barındıran devletler ise ya parçalanmış ya da tarih sahnesinden çekilmek
zorunda kalmıştır. Bu ulus devletlerden bir tanesi de yıkılan Osmanlı
Devleti’nin devamı olarak kurulan Türkiye Cumhuriyeti’dir. Her ulus devlette olduğu gibi Türkiye
Cumhuriyeti de bünyesinde bulunan farklı unsurlardan büyük ölçüde vazgeçmiş,
etnik ve dini temelde birliktelik sağlayarak büyük bir değişime girmiştir. Bu
süreçte, hızlı bir şekilde kurumlarını oluşturmaya ve uzun savaş yıllarında
sekteye uğrayan üretimini olabildiğince arttırmaya çalışmıştır. Balkan
savaşlarından itibaren 1922 Mudanya Mütarekesine kadar süren savaşlarda çok
sayıda insan kaybedilmiştir. Yaşanan bu kayıplarda hem eğitimli ve kalifiyeli
insanlarını ve hem de tarıma dayalı bir ekonomisi olduğu için buralarda duyulan
işgücünü büyük ölçüde kaybetmiştir. Yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti her şeye
rağmen çıkarılan derslerle bir taraftan eğitime ve diğer taraftan da üretime
ağırlık vermiştir. Bu kalkınma hamlelerinin de titiz bir
çalışma ile yapıldığını söyleyebiliriz. Bu durum kısmen 1929 ekonomik
buhranında sekteye uğramışsa da sonrasında tekrar ivme kazanmıştır. Bir
taraftan bunlar yaşanırken aynı zamanda yeniliklerden ve son durumlarından
haberdar olmak için kendisi gibi Ulus devletlerin neler yaptığını ve ne gibi
çalışmalar içinde olduklarını da takip etmişlerdir. Bu çalışmalar da çeşitli
dönemlerde rapor haline getirilerek yetkililere sunulmuştur. Bu araştırmamızda
söz konusu devletler ile Türkiye arasındaki ekonomik faaliyetlerin mukayeseli
bir karşılaştırılmasının yapıldığı bir belge üzerinden değerlendirmeler
yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Ulus Devlet, Üretim, Kalkınma, İhracat

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri
• BCA.030.10.254.710.33
• BCA. 030.10.163.160.34.
• BCA. 030.10.166.154.7.
• Araştırma Eserler
• ARSLAN, Gürbüz, “Osmanlı Devleti’nin Dış Borçları ve Yeniden Yapılandırma Süreci (1930-1933)”, History Studies, Volume 7, Issue 4, December 2015, (ss.1-23).
• DERNEK, Zeynep, “Cumhuriyetin Kuruluşundan Günümüze Tarımsal Gelişmeler”, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(1), 2006, (ss.1-12).
• İLBAŞ, Ali İrfan, Kuruluşundan Günümüze Cumhuriyetin Tarım Politikaları, Kırgızistan Manas Üniversitesi Ziraat Fakültesi (https://www.slideshare.net/ArfanLBA/kuruluundan-gnmze-cumhuriyetin-tarm-politikalar-ilba-pdf).
• KASARCI, Rüya, “Türkiye’de Nüfus Gelişimi”, Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı 5, Ankara 1993, (ss.248-266).
• KAYA, Kasım, SEVİNÇ, Gönül, ASOĞLU, Veysel, SEVİNÇ, M.Reşit “Cumhuriyet Dönemi (1923-1950) Tarım Sektöründeki Gelişmelerin Günümüz Kırsal Kalkınma Anlayışı ile Karşılaştırılması”, Kamu-İş; Cilt:14, S:1, 2015, (ss.63-98)
• KURTULGAN, Kürşat, Balkan Muhacirlerinin Konya Vilayetine İskânı(1923-1933), Çizgi Kitabevi, Konya 2010.
• -------------------“Bir Türk Subayının Raporuna Göre Mübadelenin Yunanistan’daki Yansımaları”, KSBD, Y.9, C.9, S.2, Giresun Sonbahar 2017.(ss.83.102)
• ÖZDEMİR, Biltekin, Osmanlı Devleti Dış Borçları (1854-1954 Döneminde Yüzyıl Süren Boyunduruk), Ankara Ticaret Odası Yayını, Ankara 2009.
• Türkiye İstatistik Kurumu, http://tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist.