AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI VE SOSYOTELİZM ÜZERİNE BİR YAZIN TARAMASI

Year 2019, Volume: 6 Issue: 6, 399 - 411, 30.06.2019

Eda Büyükgebiz Koca

Abstract

Gelişen ve değişen teknoloji
ile birlikte bireylerin davranışları, değer yargıları ve öncelikleri de
değişmektedir. Teknoloji, bireyleri birbirlerine yaklaştırır gibi görünürken
aslında bireylerin arasına fark edilmeyen duvarlar örebilmektedir.
Birbirlerinin sorunlarını dinlerken dahi istemsizce elleri cep telefonlarına
giden bireyler karşılarındaki kişiyi dinlermiş gibi görünürken aslında farklı
şeylerle meşgul olabilmektedir ve bu durum sosyotelizm (phubbing) olarak
adlandırılmaktadır. Aslında sosyetelizmi telefon bağımlılığı tetiklemektedir ve
sosyotelizm telefon bağımlılığının bir alt dalı olarak görülebilmektedir.
Sadece gelen bir bildirime ya da saate bakmak için telefonunu eline alan birey
sonrasında farkında olmadan kendisini telefonuna kaptırmaktadır. Bireyler
başkaları ile aynı ortamdayken cep telefonu kullanımına ara veremedikleri
durumlarda etrafındaki bireylerle iletişime ara vermektedir. Sosyotelizm,
günümüzde her bireyin yaşadığı ama fark etmediği bir durum haline gelmiştir. Bu
çalışmada yerli ve yabancı akademik dergilerde akıllı telefon bağımlılığı ve sosyotelizm
üzerine yapılmış çalışmalara ilişkin bir yazın taraması gerçekleştirilmiştir.
Yazın taraması neticesinde sosyotelizmin en büyük tetikleyicisinin internet ve
sosyal medya bağımlılığı olduğu, sosyotelizm davranışının bu davranışa maruz
kalan kişilerce saygısızlık olarak nitelendirildiği ve sosyotelizmin
kişilerarası ilişkilere ciddi zararlar verebildiği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Keywords

Sosyotelizm, İnternet bağımlılığı, Akıllı telefon bağımlılığı, Sosyal medya bağımlılığı

References

• Aagaard, J. (2019). Digital Akrasia: A Qualitative Study Of Phubbing. AI & SOCIETY, 1-8. https://doi.org/10.1007/s00146-019-00876-0 Alfawareh, H.M. ve Jusoh, S. (2014). Smartphones Usage Among University Students: Najran University Case, International Journal of Academic Research, Vol. 6. No. 2.pp.321-326. Al‐Saggaf, Y., ve O'Donnell, S. B. (2019). Phubbing: Perceptions, Reasons Behind, Predictors, and Impacts. Human Behavior and Emerging Technologies, 1(2), 132-140. https://doi.org/10.1002/hbe2.137 Al-Saggaf, Y., MacCulloch, R., ve Wiener, K. (2018). Trait Boredom is a Predictor of Phubbing Frequency. Journal of Technology in Behavioral Science, 1-8. https://doi.org/10.1007/s41347-018-0080-4 Balta, S., Emirtekin, E., Kircaburun, K., ve Griffiths, M. D. (2018). Neuroticism, Trait Fear of Missing Out, and Phubbing: The Mediating Role of State Fear of Missing Out and Problematic Instagram Use. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-12. https://doi.org/10.1007/s11469-018-9959-8 Bian, M., ve Leung, L. (2015). Linking Loneliness, Shyness, Smartphone Addiction Symptoms, And Patterns Of Smartphone Use To Social Capital. Social Science Computer Review, 33(1), 61-79. https://doi.org/10.1177%2F0894439314528779 Błachnio, A., ve Przepiorka, A. (2019). Be Aware! If You Start Using Facebook Problematically You Will Feel Lonely: Phubbing, Loneliness, Self-esteem, and Facebook Intrusion. A Cross-Sectional Study. Social Science Computer Review, 37(2), 270–278. https://doi.org/10.1177/0894439318754490 Büyükgebiz, E. (2018). Sosyal Medya Bağımlılığının Öğrencilerin Performanslarına Etkileri Üzerine Bir Uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta. Campbell, W.G. (2003). Addiction: A Disease of Volition Caused by Cognitive Impairment, The Canadian Journal of Psychiatry, c. 48, S. 10, s. 669-674. https://ww1.cpa-apc.org/Publications/Archives/CJP/2003/november/campbell.asp Caplan, S.E. (2002). Problematic Internet Use And Psychological Well-Being: Development Of A Theory-Based Cognitive- Behavioral Measurement Instrument, Computers in Human Behavior, c. 18, s. 553–75. Carbonell, X., Oberst, U., ve Beranuy, M. (2013). The Cell Phone in the Twenty-First Century: A Risk for Addiction or a Necessary Tool?. In: Principles of Addiction: Comprehensive Addictive Behaviors and Disorders. Elsevier Inc., San Diego: Academic Press, s. 901–909. Chotpitayasunondh, V., ve Douglas, K. M. (2016). How “Phubbing” Becomes The Norm: The Antecedents and Consequences Of Snubbing via Smartphone. Computers in Human Behavior, 63, 9-18. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.05.018 Dikeç, G., ve Kebapçı, A. (2018). Smartphone Addiction Level among a Group of University Students (Bir Grup Üniversite Öğrencisinin Akıllı Telefon Bağımlılık Düzeyleri) Bağımlılık Dergisi, 19(1), 1-9. http://dergipark.org.tr/bagimli/issue/35809/407360 Goldberg, I., (1996). “Goldberg's message”, http://users.rider.edu/~suler/psycyber/supportgp.html Günal, A., ve Pekçetin, S. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Akıllı Telefon Bağımlılığı İle Servikal Bölge Ve Üst Ekstremite Ağrısı Arasındaki İlişki. STED / Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 28 (2), 114-119. https://doi.org/10.17942/sted.381207 Güney, B. (2017). “Dijital Bağımlılığın Dijital Kültüre Dönüşmesi: Netlessfobi”, Yeni Medya Elektronik Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, ss. 207-213. Gürsakal, N. (2009). “Sosyal Ağ Analizi”, Dora Yayıncılık: Bursa. Işık, M., ve Kaptangil, İ. (2018). Akıllı Telefon Bağımlılığının Sosyal Medya Kullanımı ve Beş Faktör Kişilik Özelliği İle İlişkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerinden Bir Araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7 (2), 695-717. https://doi.org/10.15869/itobiad.361081 Jin, B.S., Yoon, S.H. ve Ji, Y.G. (2013). Development of a Continuous Usage Model for the Adoption and Continuous Usage of a Smartphone, Intl. Journal of Human–Computer Interaction, 29(9), 563-581. https://doi.org/10.1080/10447318.2012.729997 Kadylak, T., Makki, T. W., Francis, J., Cotten, S. R., Rikard, R. V., ve Sah, Y. J. (2018). Disrupted Copresence: Older Adults’ Views On Mobile Phone Use During Face-To-Face Interactions. Mobile Media & Communication, 6(3), 331–349. https://doi.org/10.1177/2050157918758129 Karadağ, E., Tosuntaş, Ş. B., Erzen, E., Duru, P., Bostan, N., Mızrak Şahin, B., ... Babadağ, B. (2016). Sanal Dünyanın Kronolojik Bağımlılığı: Sosyotelizm (phubbing). Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 3, 223‒269. http://dx.doi.org/10.15805/addicta.2016.3.0013 Karadağ, E., Tosuntaş, Ş. B., Erzen, E., Duru, P., Bostan, N., Şahin, B. M., ... ve Babadağ, B. (2015). Determinants of Phubbing, Which is The Sum of Many Virtual Addictions: A Structural Equation Model. Journal Of Behavioral Addictions, 4(2), 60-74. https://doi.org/10.1556/2006.4.2015.005 Keskin, T., Ergan, M., Başkurt, F., ve Başkurt, Z. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Akıllı Telefon Kullanımı ve Baş Ağrısı İlişkisi. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4 (2), 864-873. https://doi.org/10.30569/adiyamansaglik.428223 Köknel, Ö. (1998). “Bağımlılık: Alkol ve Madde Bağımlılığı”, İstanbul. Altın Kitaplar. Lai, L.S.L., ve Turban, E. (2008).Groups Formation And Operations in The Web 2.0 Environment and Social Networks. Group Decision and Negotiation, 17(5), 387-402. https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs10726-008-9113-2.pdf Mert, A., ve Özdemir, G. (2018). Yalnızlık Duygusunun Akıllı Telefon Bağımlılığına Etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8 (1), 88-107. https://doi.org/10.26466/opus.382285 Nazir, T., ve Pişkin, M. (2016). Phubbing: Technological Invasion Which Connected the World But Disconnected Humans Tehseen,“. The International Journal of Indian Psychology, 3(4), 39-46. Nomophobia fear mobile phone contact https://www.dailymail.co.uk/news/article-550610/Nomophobia-fear-mobile-phone-contact--plague-24-7-age.html Ögel, K. (2001). “Madde Bağımlılarına Yaklaşım Ve Tedavi”, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık. Ögel, K. (2012). “İnternet Bağımlılığı: İnternetin Psikolojisini Anlamak ve Bağımlılıkla Başa Çıkmak”, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Ögel, K., ve Erol B. (2005). “Çocuklarda Sigara, Alkol ve Madde Bağımlılığı”, 7-14 Yaş Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dizisi, Morpo Kültür Yayınları, İstanbul. Przybylski, A.K., Murayama, K., DeHaan, C. R., ve Gladwell, V. (2013). Motivational, Emotional, and Behavioral Correlates of Fear of Missing Out. Computers in Human Behavior, 29, 1841–1848. http://dx.doi.org/10.1016/j.chb.2013.02.014 Roberts, J.A., ve David, M.E. (2016). My Life Has Become a Major Distraction From My Cell Phone: Partner Phubbing and Relationship Satisfaction Among Romantic Partners. Computers in Human Behavior, 54, 134–141. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.07.058 Roberts, J. A., ve David, M. E. (2017). Put Down Your Phone and Listen To Me: How Boss Phubbing Undermines The Psychological Conditions Necessary for Employee Engagement. Computers in Human Behavior, 75, 206-217. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.05.021 Sezgin, E., Evren, C., Çınar, Ö.G., Küçükgöncü, S., ve Bayram, M.K. (2010). Antiepileptik Barbeksaklon (maliasin®) Bağımlılığı Olan İki Olgu. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 23, 128-132. DOI: 10.5350/DAJPN2010230208 Sözbilir, F. (2018). Bilişim Teknolojileri ve Örgütlerin Potansiyel İnsan Kaynağına Etkisi: Bir Alan Araştırması. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi,1(2), 31-48. http://dergipark.org.tr/baybem/issue/38082/421469 Şahin, M. (2007). “Madde Bağımlılığı Konusunda Türkiye’ De Yapılmış Olan Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Eğitimi Anabilim Dalı Tezsiz Yüksek Lisans Dönem Projesi, Ankara. Tarhan, N. ve Nurmedov, S. (2013). “Bağımlılık: Sanal veya Gerçek”. İstanbul: Timaş Yayınları, 2.Baskı, İstanbul. Tuncer, A.S. (2013). “Sosyal Medyanın Gelişim”, Sosyal Medya, (Ed, Özata, F.Z). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Yayınları, 2-26. Ugur, N. G., ve Koc, T. (2015). Time For Digital Detox: Misuse of Mobile Technology and Phubbing. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 195, 1022-1031. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.06.491 Vanden Abeele, M.M., ve Postma-Nilsenova, M. (2018). More Than Just Gaze: An Experimental Vignette Study Examining How Phone-Gazing and Newspaper-Gazing and Phubbing-While-Speaking and Phubbing-While-Listening Compare in Their Effect on Affiliation. Communication Research Reports, 35(4), 303-313. https://doi.org/10.1080/08824096.2018.1492911 Wang, X., Xie, X., Wang, Y., Wang, P., ve Lei, L. (2017). Partner Phubbing and Depression Among Married Chinese Adults: The Roles of Relationship Satisfaction and Relationship Length. Personality and Individual Differences, 110, 12–17. https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.01.014 Yengin, D. (2019). Teknoloji Bağımlılığı Olarak Dijital Bağımlılık. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 9 (2), 130-144. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/tojdac/issue/44330/547789 Young, K.S. (2004). “Internet Addiction: A New Clinical Phenomenon And Its Consequences”, American Behavioral Scientist, c.48, S. 4, s. 402-415.