ET-TA’RİFU Bİ KİTABİ NEBZİ’T- TAASSUBİ EL MEZHEBİ Lİ SEMAHATİ ŞEYH EL- HALİLÎ

Year 2017, Volume: 4 Issue: 2, 12 - 40, 01.02.2017

Orhan Ateş

Abstract

Makalemizin konusu Saltanat-ı Omân Müftüsü Semahatu Şeyh Ahmet b. Hamad b. Süleyman el- el-Halîlî tarafında yazılan “Nebzu’t-Taassubi’l-Mezhebî” isimli eserin tanıtımıdır. Mektup olarak kaleme alınan eser daha sonra kitaba dönüştürülmüştür. Amerika’nın Texen1 bölgesinde yaşayan İbâzîler, ilimlerindeki derinlik, ahlaklarındaki güzellik ve İbadetlerindeki samimiyetleri ile cemaatin sevgisine mazhar olurlar. Bu durumdan farklı mezheplere tabi olan bazı Müslümanlar rahatsızlık duyarlar ve İbâzîler’in Haricî olduklarını ileri sürerek İbâzî kardeşlerini mescitten ve mescidin idaresinden uzaklaştırmak isterler. Bu duruma anlam veremeyen Abdullah Abdurrahman eş-Şeybân isimli şahıs İbâzîlik hakkında bilgi almak için Müftiye bir mektup yazar. Bu mektupta İbâzîler’in İslâmdaki yeri, yaşayışları ve İslâm kütüphanelerinde İbâzî kitaplara niçin yer verilmediğini sorar. Eser bu sorulara verilen cevaplar yanında İslâm tarihinde oluşan mezheplerin arka planına ayna tutmaktadır.

Keywords

Mezhepçilik, Oman, el-Halîlî, İbâziyye

References

• Ağırakça, Ahmed, Ömer İbn Abdülaziz, İstanbul 2012.
• Ahmet Emin, Duha’l-İslam, 1949, yy, c. III
• Ahmet Emin, Fecrü’l- İslam (İslam’ın Doğuşu, Çev. A. Sedaroğlu), Ankara 1976 Cahız, Ebu Osman Amr b. Bahr, el- Beyan ve’t-Tebyîn, (thk Hasan es- sendubî), Beyrut 1993, c.II, Ciylu Vaid, 2003.
• Ebu Nuaym, Hilye I/47 Ebu’l-Hasan en-Nedvî, Müslümanların Gerilemesiyle Dünya Neler Kaybetti. Çev. Mehmet Süslü, 2007.
• el-Berrâdî, Ebu’l-Kâsım b. İbrahîm, el-Cevâhiru’l-Müntekât, London, Daru’l-Hikme.
• el-Halilî, Semâhatu’ş-Şeyh, Ahmet b. Hamad b. Süleymân, Mezhep Taassubu, (Mezhep Taassubuna İbazi Bir Bakış) (çev. Orhan ATEŞ), 2016.
• el-Halilî, Semâhatu’ş-Şeyh, Ahmet b. Hamad b. Süleymân, Nebzu’-Ta’asubi’lMezhebî, Saltanat-ı Omân, Sîb 2013.
• Cevâhiru’t-Tefsȋr, Mektebetül-İstikame, c. I-IV, Maskat 1984.
• Burhânü’l –Hak, Maskat 2016, c. I-VII.
• İ’âdetü Siyagâti’l-Ümmet, Tevbe Camiinde 2002 yılında Halilî tarafında okunan bir hutbedir.
• el-Hakku’d-Dâmi’, Halilî’nin yazdığı ilk akide kitapları arasında yer alır. 1989.
• el-İlâu, Maskat 2005.
• Zekâtu’l-Enâm el-İtibdâdu Mezâhiruhu ve Muvâcehetihi el-İçtihat, Mektebetü’l-İstikame 2002. el-Fetevâ, 1996.
• İhtilafu el-Metali, 2000 el- Muhkem ve’l-Müteşabih, Mektebetü’l-İstikame, Muscat.
• el-Aklu Beyne’l- Cimâh ve Tervȋdi’ş- Şer’i, 2008.
• Şerhu Kaside Gayeti’l Murâd fi’l-İ’tikad li İmam Nureddin es-Salimȋ, Ciylu Vaid, 2003.
• Avâmilu Takviyyeti’l- Vahdeti’l-İslâmiyyeti fi Şeari’d- Diniyye, Tashıhu Mefâhimi Hatie, Kitapçık şeklinde basılmış bir hutbedir.
• Ümmetu’l-İslâm ve Eyne Mesiran ve Masiran, Muscat 2015.
• Ebû'l-Ferec el-Isfehânî, Mekâtilu't-Tâlibiyyîn, thk. Es- Seyyid Sakr , Daru İhyâi Kütübi’lArâbiyye, byy, ty, c. I el-İsfehâni, Ebu’l-Ferec, Kitabu’l-Egânî,Mısır byy, c. VII.
• Şeybanî, Sultan b. Mubarek b. Hamed, Daiyetul Kelimeti’t Tayyibe, 2015, Maskat.
• Hitti, Philip K., Siyasi ve Kültürel İslam Tarihi, çev. Salih Tuğ, İstanbul 1980, c. II.
• İ’la'nın, tanımı, şartları ve rükünlerini anlatılan bir kitaptır. Maskat 2005.
• İbn Abdirabbih, Ebu Ömer Ahmed b. Muhammed, el- Kurtubî, el- Ikdul Ferîd, Beyrut 1996, ıv.
• İbn Hazm, el-Fasl, Daru’l-Cil, Beyrut 1996, c. V.
• İbn Kesîr Usdu’l Gabe, c. II.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fida İsmail, el-Bidâye ve’n-Nihâye, thk, Ali Şirî, Beyrut 1988, c. VIII, s. 214
• M. Yüksel, “Karizmatik Lider Örneği olarak Hz. Ömer”, SÜ. 2006 Mes’udi, Murucu’z- Zehep, c. III.
• Seyyid Kutub, İslam’da İçtimai Adalet, 1954, yy, Şeybânî, Sultân b. Mubarek b. Hamed, Daiyetu’l- Kelimeti’t-Tayyibe, 2015, Maskat.
• Taberanî, Ebu’l-Kasım Süleymân b. Ahmed, el-Mu’cemu’l-Kebîr, (thk, Hamdi Abdulhamid es- Selefî), byy, 1984, c. III.
• Taberi, Tarihu’l-Ümem, Kahire, 1939, c. VI.
• Tefsir kitabıdır, Şimdiye kadar dört cilt basılmıştır, Mektebetül-İstikame, Maskat 1984. Yakubi, Ahmet b. Ebi Ya’lâ , Tarihu’l- Yakubî, Beyrut trs, c. II.