TÜRKİYE’NİN ARKTİK BÖLGE POLİTİKASI

Year 2021, Volume: 8 Issue: 1, 252 - 259, 30.01.2021

Emin Çaputcu , Özge Çaputcu

Abstract

Uluslararası sistemde rol belirleyici statüde olmak isteyen aktörlerin politikalarının güç ve çıkar odaklı olduğu belirgindir. Günümüzde küresel aktörlerin güç unsurları doğrultusunda çıkar odaklı stratejileri kutup bölgelerine evrilmiştir. Küresel dünyada önemi bir kat daha artan Arktika bölgesinde küresel ısınmanın etkileri kazanç/kayıp bağlamında incelenerek bölgedeki aktörler detaylandırılmıştır. Küresel aktörler, Arktika bölgesinde politikalarını yürütürken 1982 Birleşmiş Milletler (BM) Deniz Hukuku Sözleşmesi, Arktika Konseyi ve Svalbard Antlaşması çerçevesinde devinim göstermektelerdir.
Türkiye’nin kutup bölgesindeki geçmişten günümüze ve geleceğe dair statüsünün politikaları üzerine bulgular ve etkilerinin incelendiği araştırma alan yazın taraması şeklinde oluşturulmuştur. Uluslararası sistemin küresel aktörlerinin kutup bölgelerinde uyguladığı güç unsurlu politikalarının Türkiye’nin kuruluşundan itibaren Ulu Önder Mustafa Kemal ATATÜRK’ün çağdaş medeniyetler seviyesine ulaşmak için belirttiği ilkelerle paralellik gösterdiği açık bir şekilde ortadadır. 2023 vizyonuna bakıldığında dünya aktörleri içinde bağımsız güçlü ekonomiye sahip, nitelikli bireylerden oluşan toplum, teknoloji üreten, çevresel korumaya katkı sağlayan, bilimsel araştırmalarda öncü ve enerji sorunlarını çözümleyen bir Türkiye hedeflenmektedir. Türkiye’nin Arktika bölgesinde gelecek vadeden politikaları, aktif rol alarak atılacak adımların habercisidir. Belirlenen evrensel hedeflerin Türkiye’nin izlediği yol ile olan paralelliğinin ortaya konmasını amaçlayan bu çalışmada alan yazına ve bilgi güncellemeye odaklanmıştır. Alan yazına bakıldığında araştırmacıların Türkiye’nin Arktika bölgesindeki statüsünü ve politikalarını merkez alan çalışmalarının azlığı fark edilmiştir. Bundan sonraki yapılacak çalışmalar ve Türkiye’nin atacağı yapıcı adımlarla bu yöndeki çalışmalara daha çok dikkat çekileceği kanımsanmaktadır.

Keywords

Türk Bilim Seferi, Arktik Türk Bilim Üssü, Arktika Bölgesi, Kuzey Kutbu

TURKEY’S ARCTIC REGIONAL POLICY

Abstract

It is obvious that the policies of the actors who want to have a role in the international system are focused on power and interest. Today, in line with the power elements of global actors, interest-oriented strategies have evolved into polar regions. The effects of global warming in the Arctic region, whose importance in the global world has increased even more, are examined in terms of gain / loss, and the actors in the region are detailed. While conducting their policies in the Arctic region, global actors are moving within the framework of the 1982 United Nations (UN) Convention on the Law of the Sea, the Arctic Council and the Svalbard Treaty.
The research which examines the facts and their impacts on policies of status of Turkey in the polar regions from past to present and future is based on a literature review. It is clearly obvious that the power based policies of the global actors of the international system is in line with the principles to reach the level of contemporary civilizations drawn by the Great Leader Mustafa Kemal ATATÜRK since the establishment of Turkey. 2023 vision is targeting a Turkey, who has an independent and powerful economy among the global actors, a society composed of qualified individuals, who is producing technology, contributing to environmental protection, pioneering in scientific research and solving its energy problems. The promising policies of Turkey are the precursors of the future steps to be taken, taking an active role. It has been focused on updating information and literature in this study, which aims to reveal the parallels with the predetermined universal objectives of Turkey’s approach. Looking at the literature, it has been noticed that the research centered on the status and policies of Turkey in the Arctic region is very limited. We believe that the studies carried afterwards and the constructive steps of Turkey will attract more attention to the studies on this field.

Keywords

Turkish Science Expedition, Arctic Turkish Science Base, Arctic Region, North Pole

References

• Biresselioğlu, M.E., Demir, M.H., Egeli, S., Solak, B. ve Altıncı Ş. (2020). Türkiye’nin Arktik Bölgesi’ne yönelik önceliklerinin belirlenmesi: Nitel bir çalışma, Dördüncü Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayı. s.214.
• Civan, Y. (2020). Dünyada girilmesi imkansız ve yasak olan 10 yer, https://blog.obilet.com/dunyada-girilmesi-imkansiz-ve-yasak-olan-10 yer/#:~:text=Dünyanın%20en%20iyi%20korunan%20ve,ve%20yasak%20olan%20bir%20yer
• Çıtak, E. (2020). Arktik Bölgesi siyaseti: Ottava Deklarasyonu’ndan bugüne aktör politikaları ve Çin’in Kutup İpek Yolu projesi. OPUS – Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(27), xx-xx. DOI:10.26466/opus.733484
• Genç, A. (2020). Arktika Bölgesi’nin uluslararası güvenlik çerçevesinde incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• MarinelDeal News, (2020). Kuzey Kutbu yeni Ortadoğu mu oluyor? Türkiye bunun neresinde?, https://www.marinedealnews.com/kuzey-kutbu-yeni-ortadogu-mu-oluyor-turkiye-bunun-neresinde/
• T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, (2018). Arktik Bölgesi ve yürütülen çalışmalar. Türkiye’nin Kutup Çalışmaları - Kalkınmada Anahtar Verimlilik Dergisi, S.358 s.42-43.
• Tunçeri, D. (2013). Kuzey Kutbu’nda egemenlik ve çatışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Türkiye İş Bankası, (2019). Arktik’e ilk Türk Bilim Seferi, https://www.isbank.com.tr/bankamizi-taniyin/arktike-ilk-turk-bilimsel-seferi
• Yılmaz, N. ve Çiftçi, A. (2013). Arktika Bölgesi’nin siyasal önemi ve siyasal ve hukuksal statüsünün karşılaştırmalı değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.31, s.1-16.
• Yirmibeşoğlu, S., Oktar, Ö. ve Özsoy, B. (2020). İlk Ulusal Arktik Bilim Seferi çalışmaları. Dördüncü Ulusal Kutup Bilimleri Çalıştayı. s.132.