TÜRKİYE’DE OKUL ÖNCESİ EĞİTİME ELEŞTİREL PEDAGOJİK YAKLAŞIM

Year 2021, Volume: 8 Issue: 2, 387 - 397, 30.04.2021

Özlem Eroğlu , Hasan Ali Şimşek

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye’deki okul öncesi eğitimin ve okul öncesi eğitim kurumlarının mevcut durumlarının eleştirel pedagojik yaklaşımla değerlendirilmesidir. Erken çocukluk çağı olarak da adlandırdığımız okul öncesi eğitim dönemine ülkemizde hak ettiği önemi ve desteği vermekte gecikildiği görülmektedir. Bu amaçla öncelikli olarak kurumsal eğitimin en temelinde bulunan ve hak ettiği değeri ve desteği bulamayan okul öncesi eğitimin önemi ve sağladığı katkılar üzerine vurgu yapılmıştır. Ardından amaçları ve eğitim programları, tarihsel gelişimi, mevcut durumu, fırsat eşitsizliğinin nedenleri, nitelikli ve etkili bir okul öncesi eğitim sağlanabilmesi için dikkate alınması gereken unsurlar gibi konulardan hareketle eleştirel pedagoji açısından okul öncesi eğitim irdelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, eleştirel pedagoji perspektifinden yola çıkılarak okul öncesi eğitimin niteliğinin artırılarak yaygınlaştırılması için önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

Okul Öncesi, Okul Öncesi Eğitim, Eleştirel Pedagoji, Fırsat Eşitsizliği, Eğitim Programı, Zorunlu Eğitim

Thanks

Makalenin yazım sürecinde yapmış olduğu yapıcı değerlendirmelerden dolayı Prof. Dr. Mualla BİLGİN AKSU’ya teşekkür ederiz.

References

• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2020). Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın 100. Yılına Özel Çocuk Bülteni. Erişim adresi https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/44228/23nisan-cocuk-bulteni.pdf
• Aküzüm, C. (2017). Kurucu Müdürlerin Okul Yönetimi Bağlamında Karşılaştıkları Temel Yönetsel Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(60), 161-185.
• Aktan, S., & Akkutay, Ü. (2014). OECD Ülkelerinde ve Türkiye’de Okul Öncesi Eğitim. Asya Öğretim Dergisi, 2(1), 64-79.
• Akyüz, Y. (1996). Anaokullarının Türkiye'de Kuruluş ve Gelişim Tarihçesi. Milli Eğitim Dergisi, 132, 7-13.
• Aslanargun, E., & Tapan, F. (2011). Okul Öncesi Eğitim ve Çocuklar Üzerindeki Etkileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 219 – 238.
• Ayhan, S. (1995). Paulo Freire: Yaşamı, Eğitim Felsefesi ve Uygulaması Üzerine. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 28(2), 193-205.
• Can, E., & Kılıç, Ş. (2019). Okul Öncesi Eğitim: Temel Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Milli Eğitim Dergisi, Millî Eğitim Dergisi Temel Eğitim Özel Sayısı, 48(1), 483-519.
• Çeli̇k, M., & Gündoğdu, K. (2007). Türkiye'de Okulöncesi Eğitimin Tarihsel Gelişimi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(16), 172-190.
• Erkan, S., & Kırca, A. (2010). Okul Öncesi Eğitimin İlköğretim Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okula Hazır Bulunuşluklarına Etkisinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 94-106.
• Freire, P. (2017). Ezilenlerin Pedagojisi. (Çev. D. Hattatoğlu, & E. Özbek) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hareket, E., Erdoğan, E., & Dündar, H. (2016). Türk Eğitim Sistemine İlişkin Bir Durum Çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 287-299.
• Illich, I. (2002). Okulsuz Toplum. (Çev. M. Özay). İstanbul: Benseno Yayınları.
• Kerem, E. A., & Cömert, D. (2005). Türkiye’de Okul Öncesi Eğitimin Sorunları ve Çözüm Önerileri. Eurasian Journal of Educational Research, 21, 155-172.
• Kesik, F., & Bayram, A. (2015). Eğitim Sisteminin Eleştirel Pedagoji Perspektifinden Bir Değerlendirmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 900-921. DOI: 10.17860/efd.42583
• Kurşunlu, E., (2018). Türkiye'deki Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının Fiziksel Özelliklerinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çelik, M., & Gündoğdu, K. (2007). Türkiye’de Okul Öncesi Eğitimin Tarihsel Gelişimi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(16), 172-190.
• McLarin, P. (2011). Okullarda Yaşam: Eleştirel Pedagojiye Giriş. (Çev. M. Y. Eryaman, & H. Arslan) Ankara: Anı Yayıncılık.
• MEB (2013). Temel Eğitim Genel Müdürlüğü Okul Öncesi Eğitimi Programı. Erişim adresi https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf
• MEB (2016). Temel Eğitim Genel Müdürlüğü Okul Öncesi Eğitimi Programı. Erişim adresi http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller.pdf
• MEB (2020). Strateji Geliştirme Başkanlığı Milli Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2019-2020. Erişim adresi http://sgb.meb.gov.tr/www/resmi-istatistikler/icerik/64
• OECD (2019). Education at a glance 2019: OECD indicators. Paris: OECD Publishing. Erişim adresi https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/f8d7880d-en.pdf
• Oktay, A. (1990). Türkiye’de Okul Öncesi Eğitim. Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 151-160.
• Sabancı, A., Altun, M., & Uçar Altun, S. (2018) Okul Yöneticilerinin, Öğretmenlerin ve Velilerin Görüşlerine Göre Anasınıfı Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 24(2), 339-385.
• Sildir, E., & Akın, U. (2017). Okul Öncesi Eğitime İlişkin Okul Müdürlerinin Görüşlerinin İncelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (1), 134-165.
• TEDMEM (2019). Bir Bakışta Eğitim. Ankara: Türk Eğitim Derneği. Erişim adresi https://tedmem.org/download/bir-bakista-egitim-2019
• Uslu, B., & Çeliköz, M. (2020). The Study of Preschool Teachers’ and Principals’ Opinions on Turkish Education System. International Journal of Modern Education Studies, 4 (1), 1-23.
• Yaşar, M. C. & Aral, N. (2010). Yaratıcı Düşünme Becerilerinde Okul Öncesi Eğitimin Etkisi. Kuramsal Eğitimbilim, 3 (2), 201-209.