TÜRKİYE’DE FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDE KATMA DEĞER VERGİSİ UYGULAMASI

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 209 - 233, 31.01.2022

Sinem Yavuz

Öz

İşletmelerin ihtiyaç duydukları alanlarda başvurdukları finansal kiralama işlemlerinin önemi, tüm Dünya’da olduğu gibi ülkemizde de hızlı bir gelişim göstermektedir. Hızlı yaşanan dönüşüm süreci, işlemlerin kapsamının genişlemesi ve farklılaşmasını da beraberinde getirmektedir. Günümüzde birçok işletmenin finansal ihtiyaçlarını öz sermayelerinden karşılamak yerine alternatif yollarla karşılama yoluna gitmeleri konunun önemini daha da arttırmaktadır. Finansal kiralama işlemlerinin dünyadaki varlığı eski çağlara dayansa da yasal bir mevzuata dayandırılarak kurumsal bir nitelik kazanması İkinci Dünya Savaşı sonrasına denk gelmektedir. Ülkemizde ise 1985 yılında başlayan yasal süreç yürürlükteki güncel haline 2012 yılında yayımlanan “6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanun” ile kavuşturulmuştur. Bu çalışmada “6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu” kapsamında gerçekleştirilen finansal kiralama işlemleri birçok yönden ele alınmıştır. Özellikle Katma Değer Vergisi Kanununda yer alan finansal kiralama işlemlerine yönelik hükümler özelgeler de dikkate alınarak incelenmiştir. Çalışmada finansal kiralamaya konu olan mallara uygulanacak KDV oranında tereddütler yaşandığı belirlenmiş ve bu tereddütleri giderecek açıklayıcı hükümlere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Kiralama, Vergi, Katma Değer Vergisi

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Referans1 Acun Mekengeç, Merve, Milletlerarası Özel Hukukta Finansal Kiralama (leasing) Sözleşmeleri. 1. Baskı, İstanbul: 2014,
• Referans2 Akçataş, Celalettin “Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki Makine Ve Teçhizatın Finansal Kiralamaya Konu Edilmesi Durumunda Kdv İstisnası Uygulanabilir (Mı)?” Vergi Raporu Dergisi, Sayı. 138 ( Mart 2011), ss.44-48
• Referans3 Akel, Veli, Nuray Ergül ve Sezayi Dumanoğlu, “İMKB’de İşlem Gören Finansal Kiralama Şirketlerinin 2005- 2008 Dönemi Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi” Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt. 28, Sayı. 1 (2010), s.273
• Referans4 Akın, Fatih “Finansal Kiralama İşlemlerinde Faiz ve Kur Farkları Sorunu”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı. 312 (Eylül 2014). Referans5 Altop, Atilla “ Özellikle Taşınır Mallarına İlişkin Finansal Kiralama (Leasing) Sözleşmesi”, 1.Baskı, Ankara: Adalet Matbası, 1990.
• Referans6 Altındağ, Mehmet “Finansal Kiralamanın Vergi Karsındaki Durumu” Mali Çözüm Dergisi, 2004, Sayı 66 http://archive.ismmmo.org.tr/docs/malicozum/66MaliCozum/04%20mehmet%20altindag.pdf (24 Ocak 2020),
• Referans7 Aydın, Uğur ve Süleyman Karacan, “Finansal Kiralamanın Vergi Kanunları Ve Muhasebe Uygulamaları Yönünden Değerlendirilmesi”, Vergi Raporu Dergisi, Sayı. 205 (Ekim 2016), s.97-111
• Referans8 Bayrakdaroğlu, Ali ve Aysel Gündoğdu, Güncel Yaklaşımlarla Yatırım Projelerinin Değerlendirilmesinde Ekonomik Analizler Kavram- Yapı Uygulama. 1. Baskı, Ankara: Seçkin Kitapevi, 2018.
• Referans9 Bundesverband Deutscher Leasing- Unternehmen https://bdl.leasingverband.de/leasing/leasing-vorteile/ Erişim tarihi: 07.04.2020
• Referans10 Canadian Finance & Leasing Association – September 2010, “The History Of Leasing”, https://www.cfla-acfl.ca/education/cleo/, Erişim Tarihi :15.04.2020 Referans11 Değer, Nuri “En Son Şekliyle Damga Vergisi Uygulaması” 4. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş., 2016, Erol, Ahmet, Ercan Yıldırım ve Vefa Toroslu, Tüm Yönleriyle Finansal Kiralama (Leasing) İçtihatlı- Gerekçeli, 2. Baskı, Ankara: Yaklaşım Yayıncılık, 2011 .
• Referans12 Finansal Kurumlar Birliği, “Faaliyet Raporu 2020” https://www.fkb.org.tr/Sites/1/upload/files/FKB_TR2020-2018.pdf (10.09.2021),.
• Referans13 Gökgöz, Ahmet “TFRS 16 Kiralamalar Standardı Çerçevesinde Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi (Accounting of Rental Transactions within the Framework of TFRS16 Leases)” Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, Cilt.5, Sayı.1 (2019), s.318-332.
• Referans14 Gökgöz, Ahmet “Finansal Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt, Sayı 35 (2013), ss.107-122. Referans15 İşleyen, İlker Şadi “Finasal Kiralama İşlemlerinde KDV Uygulaması”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı 112, s.213-217.
• Referans16 Karahan, Murat “Finansal Kiralama İşlemlerinin Vergi Usul Kanunu ile Büyük ve Orta Boy İşletmeler (BOBİ) Açısından Karşılaştırılması Üzerine Bir Değerlendirme” Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, Cilt 13, Sayı 19 ( 2019), s. 2259- 2285.
• Referans17 Karışman, Müge “Fransa’da Leasing” Leasing Dünyası FİDER Finansal Kiralama Derneği Bülteni, Sayı.4 (Haziran 2002), s.13-16 Kaya, Ferudun Dış Ticaret ve Finansmanı. .1. Baskı. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., 2009. Referans18 Kumkale, Rüknettin. Vergi Matrahını Düşürmek İçin Neleri Gider Yazabilirsiniz/ Yazamazsınız?. 6. Baskı. Ankara: Seçkin Kitapevi, 2018.
• Referans19 Köteli, Argun “Karşılaştırmalı Hukuk ve Türk Hukukunda Finansal Kiralama (Leasing Sözleşmeleri)”, 1. Baskı. İstanbul: Kazancı Kitap Tic. A.Ş., 1991.
• Referans20 Köksal, Ayşe Gül ve Beyhan Beller, “Finansal Kiralama İşlemlerinin Tms 17, Vergi Mevzuatı, Bddk Tebliği Açısından İncelenmesi Ve Muhasebe Uygulamaları” Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt.6, Sayı. 2 (2013), ss.150-171.
• Referans21 LEaseurope, http://www.leaseurope.org/index.php?page=rental-leasing-introduction (01.02.2020)
• Referans22 Maisuradze, Marina ve Mariam Vardiashvili, “Lease Agreements Fınancıal Reportıng Issues Accordıng To The Internatıonal Standards”, Ecoforum. Cilt 5, Sayı. 2 (2016), s.162-166.
• Referans23 Münyas, Turgay. Finansal Yönetim ve Portföy Yönetim Teorisi Teorik Yaklaşımlar ve Çözümlü Örneklerle, 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş., 2018.
• Referans24 Novalija,Selma, Hamid Mutapic, Elmira Kovac, “Accountıng Treatment And Legıslatıon Of Leasıng Arrangements”, Journal of Economics and Business, Cilt. 9, Sayı. 2 (2011), ss.45-65.
• Referans25 Özdemir, Gençer. Konut Kredileri ve Konut Kredilerinde Teminat İşlemleri. 1. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş., 2017 Özdoğru, Yusuf. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Sona Erme Nedenleri ve Sonuçları. 1. Baskı. Ankara: Seçkin Kitapevi, 2018.
• Referans26 Pamukçu Fatma ve Mehmet Çakmak “Uluslararası Ticarette Finansal Kiralama İşlemleri ve Muhasebeleştirilmesi” Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi Cilt 12, Sayı 48 (2017),ss.245-267.
• Referans27 Reisoğlu, Sezai “Finansal Kiralama Sözleşmeleri ve Uygulama Sorunları”, Bankacılar Dergisi, Sayı. 48 (Mart 2004), s.47-65 Süzen, İbrahim Güray ,Burcu Alptekin ve Musa Ata, “Finansal Kiralama İşlemlerinde KDV İstisnası” Vergi Raporu Dergisi, Sayı. 192 (2015), ss.309-322.
• Referans28 Temizsu, Bünyamin ve Pelin Çoşkun, “Finansal Kiralama Kanunu Kapsamında Gerçekleştirilen Sat ve Geri Kirala (Sale And Lease Back) İşleminin Vergisel Avantajları”Vergi Sorunları Dergisi, Sayı. 329 (2016), s.125-132.
• Referans29 The Centre for Spatial Economics , “Asset-based Financing, Investment and Economic Growth in Canada ” https://www.cfla-acfl.ca/files/public/CFLA-Final_Economic_Report-PDF-Dec04.pdf , 2003, (16.04.2020).
• Referans30 Tuğlu, Ali ve Atila Özkan, “Finansal Kiralama işlemleri” 2. Baskı, Ankara: Yaklaşım Yayıncılık, 2007 s.20.
• Referans31 Turan Kurtaran, Ayten “Finansal Kiralamanın Küçük Ve Orta Ölçekli İmalat İşletmelerinin Finansal Performansı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Cilt. Sayı. 17 (2016).
• Referans32 Üner Ertem, Uluslararası Finansman.1. Baskı. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım, 2015.
• Referans33 Yıldız, A. Murat. Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi . TURMOB, TESMER, Nisan 2020.
• Referans34 https://www.blksmmmo.org.tr/sunumlar/depo/haberresim/20200406_429651142.pdf Erişim Tarihi: 03.03.2021.
• Referans35 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring Ve Finansman Şirketleri Kanunu. (www.mevzuat.gov.tr) Erişim Tarihi: 20.03.2020 Türkiye Finansal Raporlama Standardı 16 (TFRS 16) (www.kgk.gov.tr) 01.09.2021.
• Referans36 KDV Genel Tebliği “Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimlerinde İstisnalar” Danıştay, 02.06.1995 tarih ve D3. D E. 1994/5007 K. 1995/1744 sayılı Danıştay Kararı www.legalbank.net Erişim Tarihi: 25.08.2021.
• Referans37 Gelir İdaresi Başkanlığı, “Özelgeler”, https://legalbank.net/arama, Gelir İdaresi Başkanlığı, “Özelgeler”, www.gib.gov.tr