GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE MUTLULUK VE EKONOMİK BÜYÜMENİN EKOLOJİK AYAK İZİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 136 - 146, 30.04.2023

Servet Kapçak

Öz

Ekolojik ayak izi çevresel kaliteyi gösteren ve son yıllarda ampirik çalışmalara yoğun bir şekilde konu olmuştur. İnsan ve insanların faaliyetleri çevreyi etkileyebileceğinden çevre için kritik önem arz etmektedir. İnsanların yaşam kalitesi bu yönüyle önemli bir husustur. Çalışmanın temel amacı mutluluk, ekonomik büyüme gibi değişkenlerin ekolojik ayak izini nasıl etkilediğini araştırmaktır. Çalışmada Türkiye ile birlikte Rusya, Brezilya, Çin, Hindistan ve Güney Afrika gibi gelişmekte olan ülkeler yer almaktadır. 2007-2019 dönemi ait veriler ve Ortalama grup tahmincisi (MG) yöntemi kullanılarak literatüre katkı sağlamak amacıyla özgün sonuçlar elde edilmiştir. Bulgulara göre, Türkiye ve Rusya’da mutlu gezegen endeksi, Brezilya Hindistan ve Güney Afrika’da insani gelişim endeksi ekolojik ayak izini azaltmaktadır. Öte yandan Çin ve Hindistan’da ekonomik büyüme, Türkiye’de ise işsizlik oranı, enflasyon ve yolsuzluk algı endeksi ekolojik ayak izini artırdığı bulunmuştur. Başka bir bulguya göre, Rusya’da enflasyon, Breziya’da işsizlik oranı ekolojik ayak izini artırdığı tespit edilmiştir. Elde edilen ampirik bulgular doğrultusunda ülkelerin ekolojik ayak izi üzerinde farklı değişkenlerin etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak, bu bulgular sunulan politika önerilerine önemli katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

mutlu gezegen endeksi, ekonomik büyüme, ekolojik ayak izi

Kaynakça

• AKSOY, F. & Arlı, N. B. (2019). Evaluation Of Sustainable Happiness With Sustainable Development Goals: Structural Equation Model Approach. Sustainable Development. 28, 385-392.
• AMBREY, C. L. & Daniels, P. (2016). Happiness and Footprints: Assessing The Relationship Between İndividual Well-Being and Carbon Footprints. Environmental Development Sustainable. 1-26.
• BEJA, E. L. (2014). Income Growth and Happiness: Reassessment Of The Easterlin Paradox. International Review Of Economics, 61(4), 329-346.
• BLANCHFLOWER, D. & Oswald, A. (2004). Well-Being Over Time İn Britain And The USA. Journal Of Public Economics 88, 1359–1386.
• BROCKMANN, H.,Delhey, J., Welzel, C. ve Yuan, H.(2009). The China Puzzle: Falling Happiness In A Rising Economy, School Of Humanities and Social Sciences, 10, 387–405.
• CHARFEDDINE, L. & Mrabet,Z.(2017). The Impact Of Economic Development and Social-Political Factors On Ecological Footprint: A Panel Data Analysis For 15 MENA Countries. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 76, 138-154.
• FREY, B. S., & Stutzer, A. (2000). Happiness, Economy and Institutions. The Economic Journal, 110(466), 918-938.
• GIANNETTI, B. F.; De Souza, R.R.; Alves-Pinto, M.J., Jr.; Almeida, C.M.V.B.; Agostinho, F.; Coscieme, L. (2022). The Ecological Footprint of Happiness: A Case Study of a Low-Income Community in the City of São Paulo, Brazil. Sustainability, 14, 12056.
• GÜLER, M. & Dönmez A. (2011). İyi Olma Hali Bağlamında Uyum Düzeyi Kuramı ve Hedonik Döngü. Türk Psikoloji Yazıları, 14(27), 38-45.
• INGLEHART, R.(2006). Mapping Global Values. Comparative Sociology, 5, 114–136.
• KELEŞ, S. S. (2022). BRICS-T Ülkelerinde küreselleşme, ekonomik karmaşıklık ve gelir eşitsizliği: Heterojen Panel Veri Analizi, Journal Of Emergıng Economıes And Polıcy, 7(2) 379-388.
• LIU, M. (2020). Relationship Between Psychological Capital and Employment Area Selection Ability Of College Graduates: Evidences From China. Revista Argentina De Clinica Psicologica, 29(1), 468–475. https://doi.org/10.24205/03276716.2020.63
• LV, Z. (2017). Cross-Country Evidence On The Link Between Intelligence and The Environmental Efficiency Of Well-Being. Journal Of Individual Differences.
• NATHANIEL, S., Nwodo, O., Adediran, A., Sharma, G., Shah, M., &Adeleye, N. (2019). Ecological Footprint, Urbanization and Energy Consumption In South Africa: Including The Excluded. Environmental Science and Pollution Research, 26(26), 27168–27179.
• SELIGMAN, M. E.P. (2011). Flourish: A Visionary New Understanding Of Happiness And Well-Being. New York: Free Press.
• SERVET, O. (2017). Mutluluğun Türkiye’deki Belirleyenlerinin Zaman İçinde Değişimi. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(35).
• UDEMBA, E. N. (2020). Mediation Of Foreign Direct Investment and Agriculture Towards Ecological Footprint: A Shift From Single Perspective To A More Inclusive Perspective For India. Environmental Science and Pollution Research, 1-18.
• ULUCAK, R. & Erdem, E. (2017). Ekonomik Büyüme Modellerinde Çevre: Ekolojik Ayak İzini Esas Alan Bir Uygulama. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (35)4, 115-147.
• VEENHOVEN, R. & DUMLUDAĞ, D. (2015). İktisat ve mutluluk: Bugün daha mutlu muyuz? İktisatta Davranışsal Yaklaşımlar içinde. İmge Kitapevi. Ankara
• WACKERNAGEL, M., & Rees, W. (1996). Our Ecological Footprint: Reducing Human Impact On The Earth, Gabriola Island: New Society Publishers.
• YANGKA, D. (2019). Bhutan’s Development Nexus: Economic Analysis of the Complex Interplay between Carbon Neutrality, Gross National Happiness and Economic Growth. Curtin University.
• YANGKA, D., & Newman, P. (2019). Happiness, Environment and Wealth: What Can Bhutan Show Us about Resolving the Nexus? Modern Economy, 10(08), 1851.
• YERDELEN TATOĞLU, F. (2018), Panel Zaman Serileri Analizi, Beta Yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul
• YUNANI, A., Dalle, J., Miar. & Maulida, S. (2020). Can Life Quality Dimensions AlterEcological Footprint For Sustainability Of ASEAN Countries? Role Of Per Capita İncome, Happiness and Human Development. Journal Of Security and Sustainability Issues,242-252.http://doi.org/10.9770/jssi.2020.10.Oct(18)