ARNAVUT ÂLİM HAFIZ ALİ KORÇA’NIN TEFSİR ÇALIŞMALARI

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: Prof. Dr. RASKUL IBRAGIMOV Özel Sayısı, 278 - 295, 15.05.2023

Elton Karaj

Öz

XX. Asrın başında Arnavutluk Osmanlı’dan bağımsızlığını yeni ilân etmiş ve devlet olarak istikrarını ikame etmeye çalışıyordu. İhtiyaçlar çoktu ve herkes uzmanlığına göre katkıda bulunmuştur. Arnavutluk’un ulusal ve dini meselesine en çok katkıda bulunanlardan Hafız Ali Korça'ydı. Çağdaş ve ilerici yaklaşımını açıkça ifade ettiği Tefsir ilmi dahil olmak üzere çeşitli alanlarda yazılar yazmıştır. Sistematik olmayan bir şekilde Kur'an-ı Kerim’in meali, kısa surelerin tefsiri, Hz. Muhammedîn peygamberliğinin câmiiyeti hakkında ve müstakil olarak Yusuf Suresi’nin mazmun tefsirini kaleme almıştır. Bu makalede Hafız Ali’nin tefsir alanındaki çalışmaları ele alınmıştır. Yazarın çalışmaları nesir ve manzum olarak tefsir olmak üzere iki ana başlığa ayrılmıştır. Temel özellikleri üzerinden her bir kategorinin tasviri yapılmıştır. Çalışmanın sonunda Hafız Ali Korça’nın Arnavutluk’ta Kur’an-ı Kerim’in klasik ve çağdaş tefsirinin çok güçlü bir âlimi olarak karşımıza çıkmıştır. Allah’ın Kitabını içinde yaşadığı toplumun dil ve seviyesine göre açıkladığı, ileride yapılabilecek daha derinlikli çalışmalara ilk adımları attırdığı ve Müslümanların ancak kendi din ve peygamberlerini anladıktan sonra Batı’nın gelişmişliğini anlayabilecek ve kendilerini koruyabileceklerini güçlü bir şekilde delillendirerek ifade ettiği ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hafız Ali Korça, meal, peygamberlik, çağdaş tefsir, Yusuf ve Züleyha

Kaynakça

• Ahmedi, I. (200). Hafiz Ali Korça Jeta dhe vepra. (Hafız Ali Korça'nın Hayatı ve Eserleri) Üsküp: Logos-a Yay.
• Ahmedi, İ. (2002). KORÇA, Hafiz Ali. DİA İslam Ansiklopedisi, 197.
• Bardhi, I. (2019, February). The theological Effort of Hafiz Ali Korcha”. Occasional Papers on Religion in Eastern Europe, 39(1), 51-60.
• Drita Islame. (2020, December 22). (Eğitim Müdürü, Başmüftü, Yayıncı, Yazar ve Şair Olarak Hafız Ali Korça) From dritaislame.al: https://dritaislame.al/hafiz-ali-korca-1873-1957-drejtor-arsimi-kryemyfti-publicist-shkrimtar-e-poet/
• Hoxha, H. (2008). Prof. Dr. Hfz. Hajredin Hoxha. (XX. Asırda Arnavutluk'ta Tefsir ve Müfessirler) Retrieved Mayıs, 2023 from drhafezi.net: https://drhafezi.net/tefsiri-dhe-mufessiret-shqiptare-ne-kohen-bashkekohore-shek19-20/
• Piku, A. (2020). Osmanlı Döneminde Arnavut Asıllı Müelliflerin Kur’an İlimleri ve Tefsir Alanındaki Çalışmaları. İstanbul.
• Korça, H. A. (2006). Historia e shenjtë edhe katër Halifetë. (Kustal Tarih ve Dört Halife) Üsküp: Logos-a Yay.
• Korça, H. A. (2015). Tefsiri i sure-i Fatihasë. (Fatiha Suresi’nin Tefsiri) Zani i Naltë, I, 227-238.
• Korça, H. A. (2015). Thelbi i Kur’anit (Kaptina e Fatihas) (Vijon). (Fatiha Suresi’nin Meali) Zani i Naltë, V, 375-380.
• Korça, H. A. (2015). Thelbi i Kur’anit, Kaptina V, “El Muddeththir” (Vijon). (Müddessir Suresi’nin Meali) Zani i Naltë, V, 387-390.
• Korça, H. A. (2015). Thelbi i Kur’anit (VI) Kaptinat Mesed e Tekvir”. (Mesed ve Tekvîr Surelerinin Meali) Zani i Naltë, V, 477-478.
• Korça, H. A. (2015). Ç’duhet feja. (Dîn Niçin Lâzımdır - Kâfirûn Suresi’nin Tefsiri) Zani i Naltë, III, 742-755.
• Korça, H. A. (2015). Tefsiri i sure-i Duhasë. (Duhâ Suresi’nin Tefsiri) Zani i Naltë, II, 227-238.
• Korça, H. A. (2015). Ajeti qe kallxon profetsine e pergjithshme të Muhammedit a.s (I). (Hz. Muhammed’in (a.s) Umûmî Peygamberliğini İfâde Eden Âyet - I) Zani i Naltë, II, 383-388.
• Korça, H. A. (2015). Thelbi i Kur’anit. (IV), Kaptina “Muzemmil” (Vijon). (Muzzemmil Suresi’nin Meali) Zani i Naltë, V, 346-347.
• Korça, H. A. (2015). Thelbi i Kur’anit (VII). Kaptina e Teqvirit. (Tekvîr Suresi’nin Meali) Zani i Naltë, VI, 139-140.
• Korça, H. A. (2015). Tefsiri i sure-i Zilzalit, Sureja e Termetit. (Zilzâl Suresi’nin Tefsiri-I) Zani i Naltë, II, 131-138.
• Korça, H. A. (2015). Tefsiri i suresë së Termetit. (Zilzâl Suresi’nin Tefsiri-II) Zani i Naltë, II, 163-167.
• Korça, H. A. (2015). Tefsiri i sure-i Felekut. (Felak Suresi’nin Tefsiri) Zani i Naltë, III, 773-778.
• Korça, H. A. (2015). Ajeti qe kallxon profetsine e pergjithshme të Muhammedit a.s (II). (Hz. Muhammed’in (a.s) Umûmî Peygamberliğini İfâde Eden Âyet - II) Zani i Naltë, II, 415-419.
• Korça, H. A. (2015). Ajeti që kallzon profetsin e përgjithshme të H. Muhamedit duke u mbështetur te një shumicë dijetarësh europianë (vazhdon). (Avrupalı Bâzı Âlimlere Dayanarak Hz. Muhammed’in (a.s) Umûmî Peygamberliğini İfâde Eden Âyet) Zani i Naltë, II, 447-456.
• Kurtuluş, R. (2013). YUSUF VE ZÜLEYHA. DİA İslam Ansiklopedisi, XLIV, 40-41.
• Korça, H. A. (2015). Tefsiri i sure-i Nasrit. (Nasr Suresi’nin Tefsiri) Zani i Naltë, I, 163-169.
• Korça, H. A. (2015). Tefsir Përmbi Kulturën Muslimane. (Müslüman’ın Kültürü Üzerine Tefsir) Zani i Naltë, I, 390-398.
• Korça, H. A. (2015). Kultura Qeverimtare. (İdâre Kültürü Üzerine) Zani i Naltë, I, 398-400.
• Korça, H. A. (2015). Tefsir i sure-i Alek-it a Kultura Kuranore (Muhammed Mensuri, Abdul-Mumini). (Alâk Suresi’nin Tefsiri Veya Kur’ân Kültürü Üzerine) Zani i Naltë, I, 421-429.
• Korça, H. A. (2015). Tefsiri i surei Maunit (e miresise). (Mâûn Suresi’nin Tefsiri) Zani i Naltë, I, 131-136.
• Korça, H. A. (2015). Tefsiri i sure-i Humezesë. (Hümeze Suresi’nin Tefsiri) Zani i Naltë, I, 291-295.
• Korça, H. A. (2006). Komentimi i disa ajeteve dhe sureve të Kuranit. (Bazı Âyet ve Surelerin Tefsiri) Üsküp: Logos-a Yay.
• Korça, H. A. (2015). Ajeti që na kallëzon profetësin e përgjithshme sipas dokumenteve t’ylemasë europian. (Avrupalı Bâzı Âlimlerin Yazılarına Göre Hz. Muhammed’in (a.s) Umûmî Peygamberliğini İfâde Eden Âyet I) Zani i Naltë, II, 569-575.
• Korça, H. A. (2015). Tefsiri përmbi ajetin që na kallzon profetsin e përgjithshme të H. Muhammedit (I). (Hz. Muhammed’in (a.s) Umûmî Peygamberliğini İfâde Eden Âyetin Tefsiri - I) Zani i Naltë, II, 323-326.
• Korça, H. A. (2015). Tefsir përmbi ajetin që na kallzon profetsin e përgjithshme të H. Muhammedit (II). (Hz. Muhammed’in (a.s) Umûmî Peygamberliğini İfâde Eden Âyetin Tefsiri - II) Zani i Naltë, II, 355-363.
• Korça, H. A. (2015). Permbi profetësin e përgjithshme të H. Muhammed Mustafajt (a.s.). (Hz. Muhammed Mustafa’nın (a.s) Peygamberliğinin Câmiiyeti Hakkında) Zani i Naltë, II, 635-640.
• Korça, H. A. (2015). Profetësia e përgjithshme e H. Muhammedit (a.s.) (Fundi). (Hz. Muhammed’in (a.s) Peygamberliğinin Câmiiyeti) Zani i Naltë, II, 656-659.
• Korça, H. A. (2015). Ajeti që na kallzon profetësinë e përgjithshme të H. Muhammed Mustafajt (a.s.) pas dokumentavet t’Ylemave Europian. (Avrupalı Bâzı Âlimlerin Yazılarına Göre Hz. Muhammed’in (a.s) Umûmî Peygamberliğini İfâde Eden Âyet II) Zani i Naltë, II, 543-550.
• Korça, H. A. (2006). Jusufi me Zelihanë. (Yusuf ve Züleyha) Üsküp: Logos-a.
• Lajmerim. (2015). (İlân) Zani i Naltë, I, 254.
• Mertoğlu, M. S. (2002). TEFSİRÜ’L-MENÂR. DİA İslam Ansiklopedisi, XL, 297-299.
• Öztürk, Z. (1993). Hamdullah Hamdi’nin Yusuf ve Zeliha Mesnevisi’nde Tipler ve Motifler. İstanbul: Basılmamış Doktora Tezi.