DOLANDIRICILIK GİRİŞİMLERİ VE DOLANDIRICILIKTAN KORUNMA YÖNTEMLERİ

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 168 - 187, 01.05.2024

Muhammet Tunay

Öz

Bilişim teknolojilerinde hızla yaşanan gelişimler ve yaygın şekilde kullanımıyla beraber elektronik ticaret ve elektronik/dijital bankacılık hizmetlerinde de ciddi iyileşmeler yaşanmış olup, geleneksel iş yapma tarzları ve iş ilişkileriyle beraber farklı yaklaşımlar ve yeni iş ilişkileri yaygınlık göstermeye başlamıştır. Bilhassa da bankacılık sektörü iletişim ve bilgi teknolojilerine dayanan hizmetlerde ciddi mesafeler katetmişlerdir. Bankacılık ürün ve hizmetlerinde, şube kanallarıyla beraber alternatif dağıtım kanalları üzerinden sunulmaya başlanmış olup, mekan ve zamandan bağımsız olarak erişime açık olan söz konusu hizmetler müşteriler tarafından büyük ölçüde kabul görmüşlerdir. Dijital ortamlar içinde sunulmuş olan hizmet ve ürünlerin güvenli olarak sunulması, yeni kanallar üzerinden sunulan hizmetlerin yaygınlaşması açısından büyük önem arz etmektedir. İnternet bankacılığı dünyada, ilk olarak 1980’li yıllarda kullanılmaya başlanmıştır. İlk internet bankacığı 1995 senesinde Amerikan “Presidential Savings Bank”ın müşterilerin işlemlerini ve hesap bakiyesini internet üzerinden göstermesi şeklinde uygulamaya alınmıştır. İnternet bankacılığının yaygın olarak kullanılmaya başlanması ise 1990’lı yılların sonlarına doğru olmuştur. Türkiye’de ise ilk internet bankacılığı hizmeti 1997 yılında başlayıp, ürün çeşitliliğiyle beraber hızla yaygınlaşmaya başlamıştır.
Kişisel bilgisayarların 1990’lı senelerle beraber yaygınlık göstermesiyle hayatımıza giren internet hizmeti yapıları gereği, gerekli güvenlik önlemlerinin alınmamış olduğu durumlarda bazı olası risk faktörlerini bünyelerinde barındırdığı da görünmektedir. İnternet bankacılığını kullanmakta olan müşteriler mevcut risklerle kendilerini güvende hissetmek adına farklı kişisel önlemler almaya yönelmişlerdir. Bu önlemleri alma bağlamında yeteri kadar bilgiye sahip olmayanlar da güvenlik taleplerini hizmet sağlayıcılarına iletmişler ve kurumlar, özellikle internet bankacılığı hizmet sağlayıcısı olan bankalar bu konuda ciddi önlemler almıştır.

Anahtar Kelimeler

dolandırıcılık, dolandırıcılıktan korunma yöntemleri, dolandırıcılık eylemleri

FRAUD ATTEMPTS AND FRAUD PROTECTİON METHODS

Öz

Kaynakça

• Aktaş, M. M. (2019). Borsa İstanbul AŞ piyasalarında uygulanacak gözetim tedbirleri yönergesi’nin işlem bazlı piyasa dolandırıcılığı suçu bakımından değerlendirilmesi. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 7(14), 1-23
• Bahar, A. (2020). İkna Yoluyla Dolandırıcılık: Dolandırıcılık Faaliyetlerinde İkna ve Etkili İletişim Yöntemlerinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, (35), 139-163.
• Çakır, H., & Yaşar, H. (2015). Kurumsal Siber Güvenliğe Yönelik Tehditler ve Önlemleri. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(2), 488-507.
• Çolaklar, Gültekin, Şeşen, N. (2023). An Overview of the Curricula of Medical Documentation and Secretarial Programs Using the Distance Learning Method in Turkey. Journal of Balkan Libraries Union 10(1), 1-12
• Erdoğan, M. (2021). İşletmelerin Kâbusu: İş E-Postası Dolandırıcılığı (BEC). İşletme Akademisi Dergisi, 2(2), 208-219.
• Kolukırık, S., & Gün, E. (2020). Bilişim Teknolojilerinin Suç Eylemi Üzerindeki Etkisi: İnternet Haberlerinde Dijital Suç Örneği. Journal of World of Turks/Zeitschrift für die Welt der Türken, 12(3), 8-10.
• Maviş, V. (2015). Dolandırıcılık suçunun hile unsuruna ilişkin sorunlar. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(3), 597-626.
• Özcan, N.(2012). Dolandırıcılık Suçu. Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Özmen, E. P., & Özcan, T. (2019). Dolandırıcılık tespiti üzerine melez sınıflandırma ve regresyon ağacı uygulaması. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 5(2), 12-20.
• Şenol, A. ve Karacan, H. (2012). “Savan Avlama (Phishing): Kullanılan Teknikler ve Bunlardan Korunma Yöntemleri”. 5. Uluslararası Bilgi Güvenliği ve Kriptoloji Konferansı, https://www.researchgate.net/profile/Ali_Senol/publication/269405477_Sazan_Avlama_ Phishing_Kullanilan_Teknikler_ve_Bunlardan_Korunma_Yontemleri/links/5d908491299bf10cff1888e7/Sazan-Avlama-Phishing-Kullanilan-Teknikler-ve-Bunlardan-KorunmaYoentemleri.pdf , Erişim Tarihi:10.12.2020
• Türkiye Bankalar Birliği (2022) , Dolandırıcılık Eylemleri ve Korunma Yöntemleri- Bankacılar Nüshası Kitabı (TBB 2022 )
• Yelken, C. (2019). Bankacılıkta dolandırıcılık eylemleri ve önlenmesine yönelik yöntemler: banka uygulaması. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul (Turkey).