TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE DEĞERLER EĞİTİMİ TEMALI ARAŞTIRMA MAKALELERİ: BİR İÇERİK ANALİZİ ÇALIŞMASI

Yıl 2023, , 109 - 120, 03.07.2023

Ömür Dincel

https://doi.org/10.31455/asya.1278960

Öz

Araştırmanın amacı, Türkçe öğretiminde değerler eğitimi temalı bilimsel makalelerin eğilimlerini tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda, yapılan bilimsel makaleler tespit edilmiş ve araştırmaların yayım yerleri, yayım yılları, konu alanları, araştırma yöntemleri, veri kaynakları, veri toplama araçları, veri analiz yöntemleri, yazar sayıları ve hedef kitleye yönelik dağılımları incelenerek araştırma eğilimleri ortaya konmuştur. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Veri kaynağını oluşturan çalışmalara ulaşmak için alan uzmanlarının da görüşleri doğrultusunda Türkçe öğretimi, Türkçe eğitimi, değerler eğitimi, değer aktarımı, kültür aktarımı gibi anahtar kavramlar ile tarama yapılmış; ayrıca ulaşılan çalışmaların kaynakça bölümleri de incelenmek suretiyle araştırmanın veri kaynağını oluşturan 106 akademik makaleye ulaşılmıştır. Bu makalelerden 95 tanesinin ana dili olarak Türkçe öğretimindeki, 11 tanesinin ise yabancılara Türkçe öğretimindeki değerlere yönelik hazırlandığı görülmüştür. Araştırma verilerinin toplanmasında Bilimsel Araştırma Sınıflama Formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler, betimsel içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, 64 farklı akademik dergide makale yayımlandığı ve 19 makale ile en fazla çalışmanın 2020 yılında yapıldığı tespit edilmiştir. Araştırmalarda daha çok ders kitabı incelemesi yapıldığı, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesinin, veri analizi olarak da içerik analizi yönteminin daha çok tercih edildiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca yapılan araştırmalarda veri toplama aracı olarak ağırlıklı olarak ders kitabı ile inceleme ve sınıflandırma formu kullanıldığı, yapılan çalışmaların daha çok çift yazarlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe Öğretimi, Değerler Eğitimi, Makale, İçerik Analizi

RESEARCH ARTICLE ON VALUES EDUCATION IN TURKISH TEACHING: A CONTENT ANALYSIS STUDY

Öz

The aim of the study, is to identify the trends of scientific articles on value education in Turkish teaching. Scientific articles conducted for this purpose were identified and research trends were uncovered by examining publication locations, publication years, subject areas, research methods, data sources, data collection tools, data analysis methods, number of authors and distribution to the target audience. The study used the document investigation method from qualitative research designs. In order to arrive at the studies that form the data source, key terms such as Turkish teaching, Turkish education, value formation, value transfer, cultural transfer were scanned in accordance with the opinions of the field experts; In addition, the bibliographic sections of the studies were examined and 106 scientific articles were found, which form the data source of the research. It was noted that 95 of these articles were prepared for the values of teaching Turkish as a native language and 11 of them for the values of teaching Turkish to foreigners. The scientific research classification form was used to collect research data. The data obtained were analysed using descriptive content analysis. As a result of the research, it was found that articles were published in 64 different scientific journals and most studies in 2020 were conducted with 19 articles. It was concluded that more textbook exams were conducted in the research, document checking was one of the qualitative research methods, and the content analysis method was more likely to be preferred to data analysis. In addition, it was concluded that the textbook and the examination and classification form were mainly used as a data collection tool in the studies carried out and that there were more duplicate authors in the studies conducted.

Anahtar Kelimeler

Turkish Teaching, Values Education, Article, Content Analysis

Kaynakça

• Aydın, M. (2011). Değerler İşlevleri ve Ahlak. Eğitime Bakış Dergisi, 0(19), 39-45.
• Aydın, M. Z. & Gürler, Ş. A. (2010). Okulda Değerler Eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Batur, Z. & Akdeniz, T. (2020). Değerler Eğitimiyle İlgili Yapılan Tezler Üzerine Bir İnceleme: Türkçe Eğitimi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 1-11.
• Batur, Z. & Şaşmaz, E. (2018). Devlet Tiyatrolarında Oynanan Çocuk Tiyatro Oyunlarında Değer Eğitimi ve Bu Oyunların Türkçe Öğretimine Katkısı. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2518-2550.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çalık, M. & Sözbilir, M. (2014). İçerik Analizinin Parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
• Direkçi, B., Akbulut, S. & Şimşek, B. (2020). Türkçe Eğitimi Alanında Yapılan Değerler Eğitimi Tezlerinin İncelenmesi. ZfWT, 12(2), 117-140.
• Doğan, B. & Gülüşen A. (2011). Türkçe Ders Kitaplarındaki (6-8) Metinlerin Değerler Bakımından İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
• Dündar, H. & Hareket, E. (2016). Değerler Eğitimi Araştırmalarında Yönelimler: Değerler Eğitimi Dergisi Örneği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 0(55), 207-231.
• Elbir, B. & Bağcı, C. (2013). Değerler Eğitimi Üzerine Yapılmış Lisansüstü Düzeyindeki Çalışmaların Değerlendirilmesi. Turkish Studies, 8(1), 1321-1333.
• Erdem, A. R. (2003). Üniversite Kültüründe Önemli Bir Unsur: Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 55-72.
• Friedman, B., Kahn, P. H., Jr., Borning, A. & Huldtgren, A. (2006). Value Sensitive Design and Information Systems. In P. Zhangand D. Galletta (Eds.). Human-Computer Interaction in Management Information Systems: Foundations. M. E. Sharpe: New York.
• Glesne, C. (2012). Nitel Araştırmaya Giriş, (Çeviren: A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Halstead, J. M. & Taylor, M. J. (2000). Learning and Teaching About Values: A Review of Recent Research. Cambridge Journal of Education, 30(2), 169-202.
• Kapkın, B., Çalışkan, Z. & Sağlam, M. (2018). Türkiye’de 1999-2017 Yılları Arasında Değerler Eğitimi Alanında Yapılmış Lisansüstü̈ Çalışmaların İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 16(35), 183-207.
• Kardaş, M. N. & Cemal, S. (2017). Değerler Eğitimi ve Türkçe Öğretiminde Değer Eğitimi Üzerine Yapılan Araştırmalara İlişkin Kaynakça Denemesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(16), 383-412.
• Kaygana M., Yapıcı Ş. & Aytan T. (2013). Türkçe Ders Kitaplarında Değer Eğitimi. JASS Studies, 6(7), 657-669.
• Kıymaz, M. S., Altay, E. (2021). Behiç Ak’ın Tavşan Dişli Bir Gözlemcinin Notları Adlı Çocuk Romanı Üzerine Kök Değerler Açısından Bir İnceleme. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 5(2), 27-61.
• MEB. (2017). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar), Ankara.
• MEB. (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar), Ankara.
• MEB. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar), Ankara.
• Özbay, M. (2002). Kültür Aktarımı Açısından Türkçe Öğretimi. Türk Dili Dergisi, 0(602), 112-120.
• Sözbilir, M. & Kutu, H. (2008). Development and Current Status of Science Education Research in Turkey. Essays in Education, (Special Edition), 1-22.
• Susar Kırmızı, F. (2014). 4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Metinlerinde Yer Alan Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 217-259.
• Şen, Ş. (1997). Demokratik Değerlerin Benimsenmesinde Eğitimin Rolü. Yeni Türkiye, 0(17), 599.
• TDK. (2005). Türkçe Sözlük (10. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tulumcu, İ. F. & Tulumcu F. M. (2015). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Dersi Programlarında Yer Alan Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 13(29), 535-560.
• Tulunay Ateş, Ö. (2017). Türkiye’de Değerler Eğitimi Uygulamalarının Öğrencilere Kazandırılması İstenen Olumlu Özellikler Üzerindeki Etkisi. Değerler Eğitimi Dergisi, 15(34), 41-60. Ulusoy, K. & Dilmaç, B. (2012). Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel Araştırma Yöntemlerinin Temel Özellikleri ve Eğitim Araştırmalarındaki Yeri ve Önemi. Eğitim ve Bilim-Education and Science, 0(23), 7-17.