ORTAOKUL ÖĞRETMENLERİNİN SINIF İÇİ DENETİME İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2020, , 1 - 15, 30.09.2020

Ahmet Şahin , Tuğçe Bilecik , Burhan Saçlı

https://doi.org/10.31455/asya.756357

Cited By: 2

Öz

Araştırmanın amacı Bakanlık Maarif Müfettişleri ya da okul müdürleri tarafından gerçekleştirilen sınıf içi denetim sürecine ilişkin ortaokul öğretmenlerinin görüşlerini tespit etmektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Bu bağlamda çalışmada öğretmenlerin sınıf içi denetim olgusunu ne şekilde deneyimledikleri ve nasıl anlamlandırdıkları üzerinde durulmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği kullanılmıştır. Çalışma grubu, Antalya’nın Alanya ilçesinde bulunan devlet ortaokullarında farklı branşlarda görev yapmakta olan ve en az bir kere sınıf içi denetim tecrübesi yaşamış toplam 12 ortaokul öğretmeninden oluşmaktadır. Veri toplama sürecinde katılımcılar ile bire bir yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerin tamamı 2018-2019 eğitim öğretim yılı ikinci döneminde katılımcı öğretmenlerin çalışmakta oldukları okullarda gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanmış yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde hem betimsel analiz hem de tümevarımsal içerik analizi kullanılmıştır. Sonuç olarak öğretmenlerin, öğretmende gelişim sağlayan, süreç odaklı değerlendirmeyi esas alan, yapıcı-insancıl, demokratik, tarafsız ve belli kurallar doğrultusunda işleyen bir denetim sürecini arzuladıkları söylenebilir. Çalışmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğunun sınıf içi denetim uygulamalarını kaygı verici-amaçtan uzaklaştırıcı ve bürokratik yönü ağır basan bir süreç olarak gördükleri belirlenmiştir. Aynı zamanda bazı öğretmenler sınıf içi denetimleri faydalı bulurken bazıları da faydasız veya kontrolden ibaret süreç olarak görmektedirler. Sınıf için denetim sürecinin öğrenciler üzerinde herhangi bir olumlu etkisinin olmadığı; hatta sınıfın doğal ortamının bozulması, öğrencilerin kaygılanması gibi bir takım olumsuz etkileri olduğu görülmüştür. Bu noktadan hareketle eğitim denetimi sisteminde öğretmenlerin mesleki gelişimlerini merkeze alarak sınıf içi öğrenme ve öğretme süreçlerini iyileştirmeye çalışan rehberlik odaklı eğitim denetimi yaklaşımlarının işe koşulması önem arz etmektedir. Böylece öğretmenlerin eğitim denetimi sistemine bakış açısı olumlu hale getirilip, denetime olan inancı artırılabilir ve denetimlerin daha etkili hale gelmesi sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Okul, Öğretmen, Denetim, Öğretmen Denetimi, Denetim Modelleri

VIEWS OF THE LOWER SECONDARY SCHOOL TEACHERS REGARDING IN-CLASS SUPERVISION

Öz

The aim of the research is to determine the opinions of lower secondary school teachers regarding the in-class supervision process carried out by the education supervisors or the school principals. The study was designed as a phenomenological study, one of the qualitative research methods. In this context, the study focuses on how teachers experience and understand the concept of in-class supervision. Criterion sampling, which is one of the purposeful sampling methods, was used to determine the study group. The sample of the study consists of a total of 12 teachers who work in different branches in public lower secondary schools in Alanya district of Antalya province, and experienced at least one in-class supervision. During the data collection process, face-to-face interviews were conducted with the participants. All of the interviews were held in the participants’ schools in the Spring semester of the 2018-2019 academic year. A semi-structured interview form prepared by the researchers was used as a data collection tool. Inductive content analysis and descriptive analysis techniques were used in the analysis of the data. As a result, it can be said that teachers desire a process-oriented, constructive, humanitarian, democratic, objective and rule-based supervision that develops teachers in their profession. The majority of the teachers perceive in-class supervision applications as a worrying, unintentional and bureaucratic process; some of them perceive it as useful; some of them perceive it as useless; and some of them perceive it as a control-based process. It has been understood from perspectives of participant teachers that the in-class supervision process in the schools does not have any positive effects on students. What is more, we found that it has some negative effects such as the deterioration of the natural class climate and the increase in the anxiety of the students. In this sense, it is important to use the guidance-oriented educational supervision approaches that try to improve in-class learning and teaching processes by focusing the professional development of the teachers in the educational supervision system. Thus, teachers' perspective on the educational supervision system can be made positive and their belief in supervision can be increased, which assures in-class supervision can be made more effective.

Anahtar Kelimeler

School, Teacher, Supervision, Supervision of Teacher, Models of Supervision

Kaynakça

• Acheson, K.A., & Gall, M.D. (1997). Techniques in the clinical supervision of teachers: Preservice and in service applications. New York: John Wiley and Sons Inc.
• Ağaoğlu, E. ve Ceylan M., (2010). “Eğitim Denetçilerinin Danışmanlık Rolü ve Danışmanlık Modelleri”, İlköğretim Online, 9(2): 541-551.
• Akşit, F., (2006). “Performans Değerlendirmeye İlişkin Öğretmen Görüşleri” (Bigadiç İlköğretim Öğretmenleri Derneği), Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1 (2): 76-101.
• Akyol, H. (2000). Olumlu öğrenmeye uygun bir ortam oluşturma. L. Küçükahmet, (Ed.), Sınıf yönetimi içinde Ankara: Nobel Yayın Dağıtım: 175-194.
• Aydın, M. (2000). Çağdaş eğitim denetimi. Ankara: Hatiboğlu Yayıncılık.
• Aydın, İ. (2016). Öğretimde Denetim. Durum Saptama, Değerlendirme ve Geliştirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Başar, H. (2000). Eğitim denetçisi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Başaran, İ. E. (1996). Eğitim yönetimi. Ankara: Yargıcı Matbaası.
• Benshoff, J. M. (1994) “Peer supervision in counselor training,” The Clinical Supervisor, 11(2): 89-102.
• Burgaz, B. (1995). “İlköğretim Kurumlarının Denetiminde Yeterince Yerine Getirilmediği Görülen Bazı Denetim Rolleri ve Nedenleri”, Hacettepe Universitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(11): 127-134.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Los Angeles: Sage publications.
• Creswell, J. W. (2017). Nitel araştırmacılar için 30 temel beceri (Çeviren: H. Özcan). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çetinkanat, C. ve Sağnak, M. (2016). “Eğitim müfettişlerinin tercih ettikleri denetim stillerinin kontrol odağına göre karşılaştırılması”, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 43 (1): 33-42.
• Denham,A. (1977). “Clinical supervision: What we need to know about its potential for improving instruction”, Contemporary Education, 49 (1): 33-37.
• Drafall, L. (1991). Improving your skills as a cooperating teacher. Illinois: University of Illinois.
• Erdem, A. (2006). “Öğretimin Denetiminde Yeni Bakış Açısı. ‘Sürekli Geliştirme’ Temeline Dayalı Öğretimin Denetimi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0 (16): 275-294.
• Glatthorn, A. A. (1984). Differentiated supervision. USA, Alexandria: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Glickman, C. D., Gordon, S. P., & Ross-Gordon, J. M. (2013). The basic guide to supervision and instructional leadership. Boston: Pearson.
• Glickman, D., Gordon, S., & Ross-Gordon, M. J. (2014) Denetim ve Öğretimsel Liderlik (Çeviren: M. B. Aksu ve E. Ağaoğlu), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Goldhammer, R., Anderson, R.H., & Krajewski, R. (1980). Clinical supervision. Special methods for the supervision of teachers. USA: Holt, Rinehart and Winston Inc.
• Grimmett, P. P. (1981). “Clinical supervision and teacher thought processes”, Canadian Journal of Education, 6 (4): 23-29.
• Hoy, W. K., & Forsyth, P. B. (1986). Effective supervision: Theory into practice. New York: Random House Inc.
• İlğan, A. (2008). “İlköğretim Müfettişleri ve Öğretmenlerinin Farklılaştırılmış Denetim Modelini Benimseme ve Uygulanabilir Bulma Düzeyleri”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 14 (55): 389-422.
• Kayıkçı, K. (2005). “Millî Eğitim Bakanlığı Müfettişlerinin Denetim Sisteminin Yapısal Sorunlarına İlişkin Algıları ve İş Doyumu Düzeyleri”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 44 (44): 507-527.
• Kılıç, A., Aslanargun, Engin ve Arseven, Z. (2013). “Eğitim Denetmenlerinin Rehberlik, Denetim, İnceleme ve Soruşturma Görevlerine Yönelik Bir Olgubilim Araştırması”, Millî Eğitim Dergisi, 43(197): 5-24.
• Koçak, S. ve Memişoğlu, S. P. “Okul müdürlerinin denetiminin öğretmenlerin mesleki gelişimine etkisi.” Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(2), 806-819.
• Köse, A. (2017). “Türk Eğitim Sisteminde Ders Denetimi Sorunsalı”, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46 (2): 298-367.
• Köybaşı, F., Uğurlu, C. ve Demir, D. (2017). “Çağdaş Eğitim Denetimi Modeli Olarak Okullarda Farklılaştırılmış Denetim Uygulamalarına İlişkin Bir Araştırma”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(1): 43-57.
• Memduhoğlu, H., ve Mazlum, M. (2014). “Bir Değişim Hikâyesi: Eğitim Denetmenlerine İlişkin Metaforik Algılar”, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1): 28-47.
• Memişoğlu, S.P. (2004). “İlköğretim Müfettişlerinin Denetimsel Davranışlarına İlişkin Öğretmen Görüşleri”, Eğitim ve Bilim Dergisi, 29(131): 30-39.
• Memişoğlu, S., ve Sağır, M. (2008). “İlköğretim Kurumlarında Görevli Öğretmenlerin İşbaşında Yetişmelerinde Müfettişlerin Denetim Rolüne İlişkin Yönetici Algıları” Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2): 69-84.
• MEB. (Millî Eğitim Bakanlığı) (2013). Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği. Resmî Gazete, Sayı: 28758, Ankara: MEB.
• MEB. (Millî Eğitim Bakanlığı) (2014). Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği. Resmî Gazete, Sayı: 29072, Ankara: MEB.
• MEB. (Millî Eğitim Bakanlığı) (2017). Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği. Resmî Gazete, Sayı:30160, Ankara: MEB.
• Pajak, E. (2001). “Clinical supervision in a standards-based environment: Opportunities and challenges.” Journal of teacher education, 52(3): 233-243.
• Remley Jr, T. P., Benshoff, J. M., & Mowbray, C. A. (1987). “A proposed model for peer supervision”, Counselor Education and Supervision, 27(1): 53-60.
• Sergiovanni, T. J., & Starratt, R. J. (2002). Supervision a redefinition. New York: McGraw Hill.
• Spears, H. (1956). Improving the Supervision of Instruction. USA: Prentice-Hall.
• Sullivan, S., & Glanz, J. (2000). Supervision That Improves Teaching Strategies and Techniques. California: Corwin Press Inc.
• Taymaz, H. (2002). Eğitim sisteminde teftiş kavramlar ilkeler yöntemler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Türnüklü, A. (2000). “Eğitim Bilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme.”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24 (24): 543-559.
• Ünal, I. (1989). “Eğitim Örgütlerinde Örgütsel Değişme Aracı Olarak Denetim”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1): 443-458.
• Wagner, C. A., & Smith Jr, J. P. (1979). “Peer supervision: Toward more effective training.”, Counselor Education and Supervision, 18(4): 288-293.
• Waite, D. (2005). Rethinking instructional supervision: Notes on its language and culture. London: The Falmer Press.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yılmaz, K. (2004). “Sanatsal Denetim”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 10(38): 292-311.
• Yılmaz, T., Altun, B., Uygun, H. ve Hoşgörür, V. (2016). “Eğitim Denetimine İlişkin Türkiye’de Yayımlanmış Makalelerin Değerlendirilmesi”, MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1): 47-63.
• Zepeda, S. J. (2017). Instructional supervision: Applying tools and concepts. New York: Routledge.