COVID-19 SÜRECİNDE SOSYAL BİLGİLER DERSİ ALANINDA YAPILAN MAKALELERİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 23, 73 - 86, 30.03.2023

Mehmet Kavan , Seval Kavan , Nimetullah Kaçira

https://doi.org/10.31455/asya.1250136

Öz

Bu araştırmanın amacı 2020-2022 yılları arasında COVID-19 salgınına bağlı olarak sosyal bilgiler dersine yönelik olarak yayımlanan makaleleri incelemektir. Araştırmanın amacından hareketle belirlenmiş olan altı araştırma sorusuna yönelik cevap aranmıştır. Araştırma nitel araştırma yönteminin veri toplama tekniklerinden olan doküman incelemesi tekniği kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma materyalini DergiPark, Google Akademik ve SOBİAD’da yer alan 35 makale oluşturmaktadır. Bu kapsamda 2020 yılında yayımlanmış 14 makale ve 2021 yılında yayımlanmış 8 makale ve 2022 yılında yayımlanmış 13 makale incelenmiştir. Araştırma verilerinin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılarak makaleler detaylı olarak ele alınmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde COVID-19 sürecinde sosyal bilgiler dersine yönelik olarak yayımlanan makalelerin araştırma yöntemine göre dağılımlarında nitel araştırma yönteminin; araştırma modeline göre dağılımlarında olgubilim (fenomenoloji) modelinin; örnekleme tekniğine göre dağılımlarında ölçüt örnekleme tekniğinin; örnekleme grubuna göre dağılımlarında öğretmen grubunun; veri toplama aracına göre dağılımlarında yarı yapılandırılmış görüşme formunun; veri analiz tekniğine göre dağılımlarında içerik analizi tekniğinin yoğunlukta olduğu tespit edilmiştir. Araştırma verileri bir bütün olarak incelendiğinde COVID-19 sürecinde sosyal bilgiler dersine yönelik yayımlanan makalelerin çoğunlukla öğretmen görüşlerine dayalı olarak ve nitel araştırma yöntemiyle yürütüldüğü belirlenmiştir. Salgın döneminde olunması, öğretmenlerden görüş elde etmek ve derinlemesine veri elde etmek istendiği için benzer amaçlara yönelik makale ağırlıkta olduğu düşünülmektedir. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda yapılacak araştırmalara ve araştırmacılara çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Salgın, Sosyal Bilgiler

EXAMINATION OF ARTICLES IN THE FIELD OF SOCIAL STUDIES COURSE DURING THE COVID-19 PROCESS

Öz

The aim of this research is to examine the articles published for the social studies course between 2020-2022 due to the COVID-19 epidemic. Based on the purpose of the research, answers were sought for six research questions. The research was carried out using the document analysis technique, which is one of the data collection techniques of the qualitative research method. The study material of the research consists of 35 articles published in DergiPark, Google Scholar and SOBİAD. In this context, 14 articles published in 2020, 8 articles published in 2021 and 13 articles published in 2022 were examined. In the analysis of the research data, the articles were examined in detail by using the content analysis method. When the research findings are examined, in the distribution of the articles published for the social studies course during the COVID-19 process according to the research method; phenomenology model in their distribution according to the research model; criterion sampling technique in their distribution according to the sampling technique; the distribution of the teacher group according to the sampling group; semi-structured interview form in their distribution according to the data collection tool; It has been determined that the content analysis technique is intense in their distribution according to the data analysis technique.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Outbreak, Social Studies

Kaynakça

• Aykaç, N. (2007). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Eğitim-Öğretim Programına Yönelik Öğretmen Görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(22), 46-73.
• Balcı, A. (2020). COVID-19 Özelinde Salgınların Eğitime Etkileri. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(3), 75-85.
• Basilaia, G., & Kvavadze, D. (2020). Transition to Online Education in Schools During A SARS-Cov-2 Coronavirus (COVID-19) Pandemic in Georgia. Pedagogical Research, 5(4), 1-9 (em0060).
• Birleşmiş Milletler. (2020). Covid-19 Response. https://www.un.org/en/un-coronavirus-communications-team/united-nations-working-mitigate-covid-19-impact-children adresinden 03.05.2020 tarihinde erişildi.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (COVID-19) Pandemisi ve Pedagojik Yansımaları: Türkiye’de Açık ve Uzaktan Eğitim Uygulamaları. Açık Öğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11-53.
• Creswell, J. W. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri, (Çev. M. Bütün & S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Creswell, J. W. (2020). Qualitative Inquiry and Research Design, (Translator: M. Bütün, & S. Beşir Demir). Ankara: Siyasal Bookstore.
• Creswell, W. J. (2017). Araştırma Deseni (nicel, Nitel ve Karma Yöntem Yaklaşımları). (Çev. Ed. S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Çamlıbel-Çakmak, Ö. (2018). Okulöncesi Eğitiminde Kavramlar Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. (Ed. H. Kahya). ICES 2018 - 1.Uluslararası Eğitim ve Sosyal Bilimlerde Yeni Ufuklar Kongresi Bildirileri (9-11 Nisan 2018, İstanbul) İçinde (s. 286-299). Elazığ: ASOS Yayınları.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, (6. Baskı). Trabzon: Ekin Yayınevi.
• Çıkman, A. (2011). Bölgemizde Pandemik İnfluenza (H1N1) Olgularının İrdelenmesi. (Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi). Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi.
• Çiçekliyurt, T. (2014). 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Doğrudan Verilecek Beceri ve Değerlerin Kazanılma Durumunun Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• De Luca, G., Van Kerckhove, K., Coletti, P., Poletto, C., Bossuyt, N. & Hens, N. (2018). The Impact of Regular School Closure on Seasonal Influenza Epidemics: A Data-Driven Spatial Transmission Model for Belgium. BMC Infectious Diseases, 18(29), 1-16.
• Doğanay, A. (2002). Sosyal Bilgiler Öğretimi. (Ed. C. Öztürk & D. Dilek). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi İçinde. (s. 15-46). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• DSÖ. (2020a). WHO Director-General's Opening Remarks at the Media Briefing on COVID-19. https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-COVID-19---11-march2020 adresinden 03.05.2020 tarihinde erişildi.
• DSÖ. (2020b). Q & A on Coronaviruses (COVID-19). https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/q-a-coronaviruses adresinden 03.05.2020 tarihinde erişildi.
• Dündar, Ş. (2018). Sosyal Bilgilerde İçerik ve Temel Kavramlar. (Ed: H. Çalışkan & B. Kılcan). Sosyal Bilgiler Öğretimi İçinde (s. 14-52). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Gökdağ Baltaoğlu, M. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretiminde İşbirlikli Öğrenme Stilleri, Akademik Başarı ve Cinsiyet İlişkileri. İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Gürkan, B. (2009). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Güncel Olaylar: İlköğretim Dördüncü ve Beşinci Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Eğitiminde Güncel Olayları Ele Alış Biçimlerinin Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kabapınar, Y. (2014). Kuramdan Uygulamaya Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Kabapınar, Y. (2019). Kuramdan Uygulamaya Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Karadeniz, O. (2012). Sosyal Bilgiler Proje Fuarının Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Tutumlara Etkisi ve Sürece Yönelik Öğrenci, Öğretmen ve Veli Görüşleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karakuş, F. (2006). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yapıcı Öğrenme ve Otantik Değerlendirme Yaklaşımlarının Öğrencilerin Akademik Başarı, Kalıcılık ve Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karakuş, S. (2020). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Eğitiminde Kavramlar Konusunda Yapılan Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin İncelenmesi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 61-76.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kavan, N. & Adıgüzel, A. (2021). Türkçe Öğretmenlerinin Salgın Süreci Eğitim Faaliyetlerine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(19), 138-155.
• Kawano, S. & Kakehashi, M. (2015). Substantial Impact of School Closure on the Transmission Dynamics During the Pandemic Flu H1N1-2009 in Oita, Japan. PloS one, 10(12), e0144839.
• Lake, M. A. (2020). What We Know so Far: COVID-19 Current Clinical Knowledge and Research. Clinical Medicine (London England), 20(2), 124-127.
• MEB. (2020a). COVID-19. http://covid19.meb.gov.tr/covid19.html?catNo=7 adresinden 20.09.2021 tarihinde erişildi.
• MEB. (2020b). Sayılarla Uzaktan Eğitim. http://yegitek.meb.gov.tr/www/sayilarlauzaktan-egitim/icerik/3124 adresinden 20.09.2021 tarihinde erişildi.
• NCSS. (1994). Expectations of Excellence: Curriculum Standards for Social Studies. Silver Spring, Maryland: National Council for the Social Studies.
• OECD. (2021). The State of School Education One Year into the COVID Pandemic, https://www.oecdilibrary.org/education/the-state-of-school-education_201dde84 en; jsessionid=X2amVkieZCY2s3AAzQpT8FOg.ip-10-240-5-132, adresinden 15.12.2022 tarihinde erişildi.
• Özmen, C. (2010). Sosyal bilgiler ve Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative Evaluation and Reserach Metods, (3rd ed.). Thousands Oaks, CA: Sage Publications, Inc.
• Sezer, A., İnel, Y. & Gökalp, A. (2019). Çalışma Grubu Sosyal Bilgiler Öğretmenleri Olan Türkiye’deki Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 1-17.
• Sönmez, V. (2005). Hayat ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Öğretmen Kılavuzu. Ankara: Anı Yayıncılık
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) Rehberi. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/COVID-19_Rehberi.pdf adresinden 02.05.2020 tarihinde erişildi.
• Tanrıöğen, A. (2006). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Etkili Vatandaş Yetiştirme. (Ed. A. Tanrıöğen). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi İçinde (s. 12-20). İstanbul: Arı Matbaacılık.
• Wheeler, C. C., Erhart, L. M., & Jehn, M. L. (2010). Effect of School Closure on the Incidence of Influenza Among School-Age Children in Arizona. Public Health Reports, 125(6), 851-859.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YÖK. (2020a). Basın Açıklaması. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/ adresinden 26.03.2020 tarihinde erişildi.
• YÖK. (2020b). Basın Açıklaması. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/ adresinden 29.03.2020 tarihinde erişildi.