Sanat, Mimari, Seyahat ve Konaklama Yazıları / Modern Çağda Geleneksel Bir Konaklama Mekânı: Afyonkarahisar Dinlenme Hayratı

Year 2025, Volume: 36 Issue: 2, 153 - 157

Lokman Tay

https://doi.org/10.17123/atad.1805249

Abstract

Bu çalışmada Afyonkarahisar-Ankara karayolu üzerinde bulunan ve navigasyonda “dinlenme hayratı” olarak işaretlenmiş olan yapı tanıtılmaktadır. Dinlenme hayratı, ana yapıyı oluşturan misafirhane, iki adet çeşme ve tuvalet olmak üzere üç bölümden meydana gelmektedir. İki birimden oluşan misafirhanede yeme içme için hazırlanmış olan masa ve oturakların dışında; yatak, döşek ve battaniye gibi ihtiyaç malzemeleri de bulunmaktadır. Ayrıca misafirhanenin bir bölümü mescit olarak düzenlenmiştir. Günümüzde ulaşım araçlarının gelişmiş olmasına rağmen, karayolu ile yapılan uzun yolculuklarda hâlâ dinlenme mekânlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda söz konusu hayrat Türk kültürünün en önemli unsurlarından biri olan konukseverlik anlayışının Anadolu’da yaşayan bir göstergesi olması bakımından oldukça önemlidir.

Keywords

Türk Kültürü , Seyahat , Konukseverlik , Misafirhane , Dinlenme Hayratı

Essays on Art, Architecture, Travel, and Lodging / A Traditional Accommodation Space in the Modern Era: The Afyonkarahisar Rest Stop Charitable Complex

Abstract

This study introduces a structure on the Afyonkarahisar-Ankara highway, which is marked as a “rest stop” in navigation systems. The rest stop consists of three sections: the main building, which is a guesthouse, two fountains, and a toilet. The guesthouse, consisting of two units, contains tables and chairs for eating and drinking, and necessities such as beds, mattresses, and blankets. In addition, one section of the guesthouse is arranged as a mosque. Despite the advancement of transportation today, there is still a need for rest areas during long road trips. In this context, the charitable structure is quite significant as it is a living example of hospitality, one of the most important elements of Turkish culture, in Anatolia.

Keywords

Turkish Culture , Travel , Hospitality , Guesthouse , Rest Stop Charitable Complex

References

• Acun, H. (2007). Anadolu Selçuklu Dönemi Kervansarayları. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Altunbay, M. (2016). Temel Bir Değer Olarak Dede Korkut’ta Misafirperverlik ve İzzeti İkram, Akademik Bakış Dergisi, 56: 359-371.
• Akcan, E. (2014). Türk Kültüründe Konukseverlik (Osmanlı Devleti’ne Kadar)(Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı.
• Burnaby, F., (2021). At Sırtında Anadolu, (Çeviren: Fatma Taş- kent). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Casson, L. (2008). Antik Çağda Seyahat. İstanbul: MB Yayınevi.
• Demirci, H. ve Bürkütbayeva, Ş. (2020). Kazak Misafirperverli- ği: Ülüş, Misafir Ağırlama ve Tabak Kültürü, Millî Folklor, 16(126): 198-209.
• Ebû Abdullah Muhammed İbn Battûta Tancî, (2013). İbn Battûta Seyahatnâmesi, (Çeviri: A. Sait Aykut). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Eravşar, O. (2017). Yolların Tanıkları Anadolu Selçuklu Hanları. Ankara: T.C. Cumhurbaşkanlığı Yayınları.
• Gökşen, C. ve Topalak, H. İ. (2024). Yabancı Seyyahlara Göre Türklerde Misafirperverlik, Mavi Atlas, 12 (2): 589-604.
• Krickl, E. (2005). 1892 Lykia Günlüğü, (Yayına Hazırlayan: Nezih Başgelen). İstanbul: Suna ve İnan Kıraç Vakfı İle Arkeoloji ve Sanat Yayınları Ortak Yayını.
• Memiş, G. (2023). Avrupalı Seyyahların İzlenimleriyle 19. Yüzyılda Batı Türkistan’da “Türk Misafirperverliği”, Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi, 8(1): 64-83.
• Şahin, G. (2017). İngiliz Seyahatnamelerinde Osmanlı Toplumu ve Türk İmajı. İstanbul: Gökkubbe Yayınları.
• Turan, O. (1948). Selçuklu Devri Vakfiyeleri III: Celâleddin Karatay, Vakıfları ve Vakfiyeleri, Belleten, XLV: 17-169.
• Google Maps. (2025). Dinlenme Hayratı Konumu, https://www.google.com/ maps/place/Dinlenme+Hayrat%C4%B 1/@39.0132698,30.9933061,586m/dat a=!3m2!1e3!4b1!4m6!3m5!1s0x14ce5 bdc59589173:0x62c3dd90631b01c!8m 2!3d39.0132698!4d30.995881!16s%2Fg%2F11cp7r12gz?ent ry=ttu&g_ep=EgoyMDI1MDkyOC4wIKXMDSoASAFQAw %3D%3D Erişim Tarihi: 29.09.2025.