The Contribution of Kars Minstrel Tradition to Tourism, Past and Present

Year 2025, Volume: 36 Issue: 3 - Turizm Tarihi Özel Sayısı, 82 - 93, 01.12.2025

Özgür Çalkın

https://doi.org/10.17123/atad.1668003

Abstract

Today, tourists travel not only for entertainment or relaxation, as in the past, but also to explore different regions and experience their unique traditions and cultures. This shift in tourist behaviour has had an important impact on tourism destinations, particularly in the promotion of their touristic products. One of the key elements in ensuring that tourism centres gain sufficient benefits from tourism and are managed sustainably is the utilisation of intangible cultural resources as tourism products. In this context, this study examines the transformation and current state of the minstrel (âşık) tradition in the province of Kars, where it has been preserved from past to present. A qualitative research design was adopted, employing document analysis. The findings show that the minstrel tradition in Kars has been sustained through the integration of accessibility, accommodation and food services, pricing, cultural elements, and historical sites that serve as tourism resources. However, it has also been determined that contemporary minstrel performances have shifted towards an entertainment-oriented form, distancing them from their traditional structure.

Keywords

Âşıklık , Âşıklık geleneği , Turizm , Kars

Kars Âşıklık Geleneğinin Dünü ve Bugünüyle Turizme Katkısı

Abstract

Günümüzde turistler geçmişteki gibi sadece eğlenmek ya da dinlenmek amacıyla değil farklı bölgeleri görmek, o coğrafyaların kendine has gelenek ve kültürlerini tanımak amacıyla da seyahat etmektedir. Turist davranışlarında ortaya çıkan bu değişim, turizm merkezlerinin turistik ürünlerini tanıtmalarında önemli bir etkiye sahiptir. Turizm merkezlerinin turizmden yeterli faydayı elde etmelerinde ve sürdürülebilir yönetimlerinde önemli unsurlardan biri de somut olmayan kaynakların turistik ürün olarak kullanımıdır. Bu kapsamda bu araştırmada âşıklık geleneğinin geçmişten günümüze yaşatıldığı Kars ilindeki âşıklık geleneğinin dünden bugüne yolculuğu incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi ve doküman incelemesi tekniği benimsenmiştir. Araştırma sonuçları Kars’taki âşıklık geleneğinin turizme kaynaklık eden erişilebilirlik, konaklama ve yiyecek hizmetleri, fiyatlandırma, kültürel unsurlar kapsamındaki etkinlikler ve tarihi yerlerle entegrasyonunun sağlanarak yaşatıldığını göstermiştir. Bununla birlikte günümüzde sergilenen âşıklık performansının geleneksel yapısından uzak, eğlence odaklı bir forma büründüğü tespit edilmiştir.

Keywords

Âşıklık , Âşıklık geleneği , Turizm , Kars

References

• Akgöz, E., Göral, R. ve Gürsoy, Y. (2014). Yenilik Kapsamında Turistik Ürün Çeşitlendirmesi ve Kurban Bayramı Örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 1-12.
• Anderson, C. (2006). The Long Tail: Why the Future of Business Is Selling Less of More. New York: Hyperion.
• Arı, B., Türkan, H. Kan, K. ve Çelik, A. (2018) Âşık Eyyubi (Kemal Çopuroğlu’ndan Alınan Şiirlerle). İskenderun: Color Ofset ve Matbaacılık.
• Avraham, E., ve Ketter, E. (2016). Tourism Marketing for Developing Countries: Battling Stereotypes and Crises in Asia, Africa And The Middle East. Springer.
• Banarlı, N. S. (1987). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: MEB Yayınları.
• Bektaş, E. (2016). Kars Aşıklık Geleneği: Aşık Bilal Ersar (Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Bektaş, E. (2021). Değişen İcra Mekanları ve Geleneğin Dönüşümü Kars Aşıklık Geleneği, Afyon Kocatepe Üniversitesi Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi, 7(14), 316-339.
• Benur, A. M., ve Bramwell, B. (2015). Tourism Product Development and Product Diversification in Destinations. Tourism Management, 50, 213-224.
• Buhalis, D. (2000). Marketing the Competitive Destination of the Future. Tourism Management, 21(1), 97-116.
• Camisón, C., Puig‐Denia, A., Forés, B., Fabra, M. E., Muñoz, A., ve Munoz Martinez, C. (2016). The Importance of Internal Resources and Capabilities and Destination Resources To Explain Firm Competitive Position in The Spanish Tourism Industry, International Journal of Tourism Research, 18(4), 341-356.
• Cook, R. A., Hsu, C. H., ve Marqua, J. J. (2016). Turizm, Konaklama ve Seyahat İşletmeciliği. Çeviri: Tuna, M. (Editör). Ankara: Nobel.
• Cooper, C., Fletcher, J., Fyall, A., Gilbert, D., ve Wanhill, S. (2008). Tourism: Principles and Practice. Büyük Britanya: Pearson Education.
• Cracolici, M. F., ve Nijkamp, P. (2008). The Attractiveness and Competitiveness of Tourist Destinations: A Study of Southern Italian Regions, Tourism Management, 30, 336-344.
• Çobanoğlu, O. (2000). Aşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Dorson, R., M. (2011). Günümüz Folklor Kuramları. Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
• Dünya Turizm Örgütü (2018). Tourism and Culture Synergies. UNWTO, Madrid.
• Göral, R. ve Tuna, M. (2018). Kültürel Çekiciliklerin Turizm Sektörü Rekabetçiliği Açısından Önemi, International Journal of Contemporary Tourism Research, 2(1),1-12.
• Gunn, C. A. (1997). Tourism Planning: Basics, Concepts, Cases. NewYork: Taylor & Francis.
• Güçlü, D., ve Kıran, F. (2023). Turistik Doğu Ekspresi Turları Kapsamında Kars Âşıklık Geleneği Unsurlarının Kültür Endüstrisi Bağlamında Değerlendirilmesi, Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 7(3), 558-566.
• Hacıoğlu, N. (1991). Turizm Pazarlaması. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
• Harrison, R. (2012). Heritage: critical approaches. Routledge.
• Harvey, D. C. (2007). Creating Culture Through Tourism: Black Heritage Sites in New Jersey. İçinde; Smith, K. M. (Editör). Tourism, Culture and Regeneration. (ss. 59-68). Trowbridge: CAB International. Cromwell Press.
• Henderson, J., C. (2009). The Meanings, Marketing and Management Of Heritage Tourism in Southeast Asia. İçinde: Timothy, D. J., ve Nyaupane, G. P. (Editörler.). Cultural Heritage And Tourism in The Developing World. (ss:87-106). New York: Routledge.
• Heziyeva, Ş. (2010a). Tarihi Süreç İçinde Türkiye’de Âşıklık ve Âşıklık Geleneği, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 10(1), 81-89.
• Heziyeva, Ş. (2010b). Kars Âşıklık Geleneği ve Badeli Âşık, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (44), 211-225.
• Ho, P. S., ve McKercher, B. (2004). Managing Heritage Resources As Tourism Products, Asia Pacific Journal of Tourism Research, 9(3), 255-266.
• Holloway, J. C., ve Humphreys, C. (2020). The Business Of Tourism. Londra: Sage. 1529703689.
• İnalcık, H. (1997). Osmanlı’da Devlet, Hukuk ve Adalet. İstanbul: Eren Yayıncılık.
• Jafari, J. (1982). Tourism and the Host Community. Journal of Travel Research, 20(3), 26-27.
• Jansen-Verbeke, M. (1986). Inner-City Tourism: Resources, Tourists and Promoters, Annals of Tourism Research, 13(1), 79-100.
• Karabağ, V. (2021, Aralık). Turistik Doğu Ekspresi Yolcularına Sazlı-Sözlü Karşılama, https://www.gazetekars.com/turistik-dogu-ekspresi-yolcularina-sazli-sozlu-karsilama-36784h.htm, Erişim Tarihi: 5 Ocak 2025.
• Kars İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2025). Aşıklık Geleneği, https://kars.ktb.gov.tr/TR-183795/halk-ozanlari.html , Erişim Tarihi: 22 Mart 2025.
• Korobeinykova, Y., Nykodiuk, O. (2020). The Role Of Tourism in Popularizing The Cultural Heritage of Boykivshchyna, The Ethnology Notebooks, 5 (155), 1071-1080.
• Kotler, P. (2001). Marketing Management: Analysis, Planing and Control. New York: Prentice Hall.
• Kotler, P. ve Armstrong, G. (1991). Principles of Marketing. 5. Basım. Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ.
• Kotler, P., Bowen, J. T., ve Makens, J. C. (2016). Marketing for Hospitality and Tourism. Büyük Britanya: Pearson Education Limited.
• Kozak, M. A. (2006). Turizmde Etik. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kozak, N., Özel, Ç. H., ve Yüncü, D. K. (2011). Hizmet Pazarlaması. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Köprülü, F. M. (2004). Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar. Ankara: Dergâh Yayınları.
• Mălăescu, S. (2022). Visitors at Heritage Sites: From The Motivation To Visit To The Genesis Of Destination Affective Loyalty. İçinde: Transcending Borders in Tourism Through Innovation and Cultural Heritage: 8th International Conference, IACuDiT, Hydra, Greece, 2021 (ss. 571-586). Cham: Springer International Publishing.
• Mandić, A., ve Kennell, J. (2021). Smart Governance For Heritage Tourism Destinations: Contextual Factors and Destination Management Organization Perspectives, Tourism Management Perspectives, 39, 100862.
• Melko, L., Rastvorova, M. ve Plysenko, P. (2024). Intangible Cultural Heritage As A Factor Of Tourist Destination Development, Вчені записки Університету «КРОК», 2 (74), 104-115.
• Metin Basat, E. (2017). Deli Deli Olma Filminde Âşıklık Geleneği, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (58), 377-387.
• Middleton, V. T. C., ve Clarke, J. (2012). Marketing in Travel and Tourism. Büyük Britanya: Routledge. Millar, S. (1989). Heritage Management for Heritage Tourism. Tourism Management, 10, 9-14.
• Oğuz, M. (2005). Halk Bilimi ve Halk Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları. Page, S. J. (2014). Tourism Management: An Introduction. New York: Routledge.
• Swarbrooke, J., ve Horner, S. (2007). Consumer Behaviour in Tourism. Büyük Britanya: Routledge.
• Rodríguez-Díaz M. ve Espino-Rodríguez T., F. (2008). A Model of Strategic Evaluation of a Tourism Destination Based on Internal and Relational Capabilities, Journal of Travel Research, 46: 368–380.
• Smith, S. L. (1994). The Tourism Product, Annals Of Tourism Research, 21(3), 582-595.
• Smith, K. M. (2003). Issues in Cultural Tourism Studies. New York: Routledge.
• Şahin, S., ve Özdemir, Ö. (2018). İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri İnternet Sitelerinde Türkiye’nin Somut Olmayan Kültürel Miras Ürünlerinin Tanıtılması, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 563-583.
• Taşlıova, M. M. (2006). Kars Sözel Hikâyeciliğinin İcra Ortamları, Türkbilig, (11), 164-188.
• TCDD (2025). Turistik Doğu Ekspresi Acente Vagon Talep/Tahsis Şartları, https://ebilet.tcddtasimacilik.gov.tr/sefer-listesi, Erişim Tarihi: 9 Ocak 2025.
• Timothy, D. J., ve Boyd, S. W. (2003). Heritage Tourism. Londra: Prentice Hall.
• UNESCO (2003). Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. Paris: UNESCO Publications.
• Usal, A. ve Oral, S. (2001). Turizm Pazarlaması. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
• Uysal, M.. Harrill, R. & Woo, W. (2011). Destination marketing research: issues and challenges. 1..Basım, Büyük Britanya: Wallingford, CABI.
• Yaşayan Miras Ve Kültürel Etkinlikler Genel Müdürlüğü (2025). Aşıklık Geleneği. https://yakegm.ktb.gov.tr/TR-344984/asiklik-gelenegi.html, Erişim Tarihi: 1 Mart 2025.
• Yapı Kredi Kültür Sanat (2025). Aşıklar Kahvesi. https://sanat.ykykultur.com.tr/etkinlikler/asiklar-kahvesi?date=5.11.2019, Erişim Tarihi: 2 Mayıs 2025.
• Zeithaml A.V. ve Bitner M. J. (1996). Services Marketing, International Edition. Singapore: McGraw-Hill Book Co.
• Wang, Y. ve Bramwell, B. (2012). Heritage Protection and Tourism Development Priorities in Hangzhou, China: A Political Economy And Governance Perspective, Tourism Management, 33: 988-998.
• Wikipedia (2025). Yaşayan İnsan Hazinesi (Türkiye). https://tr.wikipedia.org/wiki/Ya%C5%9Fayan_%C4%B0nsan_Hazinesi_(T%C3%BCrkiye)#, Erişim Tarihi: 11 Şubat 2025.