MARİ MEKTUPLARINA GÖRE KOMUTAN IBAL-Pi-EL'İN ELÇİLİK ROLÜ

Year 2022, Volume: 5 Issue: 6, 168 - 175, 01.08.2022

Kürşat Bardakcı

https://doi.org/10.56448/ataddergi.1129728

Abstract

Mari mektupları, Eski Önasya’nın siyasi durumunu ve diplomatik ilişkilerini aydınlatan en önemli arşivlerdendir. Yine bu mektuplar, Eski Önasya’nın elçilik müessesi hakkında birçok bilgi sunmaktadır. Bu mektuplara göre, krallar ve devletler arasındaki diplomatik ilişkiler elçiler aracılığıyla sağlanmaktaydı. Bu elçiler, çoğunlukla sadece elçilik görevini yürüten profesyonel elçilerdir. Ancak bazı özel durumlarda diğer mesleklerden de elçi seçilebiliyordu. Bu elçiler seçilirken onların öncelikle güvenilir olmaları, bunun dışında coğrafya bilgileri ve diplomasi deneyimleri gibi nitelikleri dikkate alınıyordu. Bu kişilerden birisi de Mari generali Ibal-pi-El’dir. Ibal-pi-El, hem Zimri-Lim’in hem de Hammurabi’nin güvenini kazanması nedeniyle bazı durumlarda elçi olarak görevlendirilmiştir. Nitekim Ibal-pi-El, Hammurabi’nin teşebbüs ettiği her işi daima kendisine söylediğini ve bunları hemen hükümdarına bildirdiğini belirtmektedir. Güvenilir olmak elçi görevlendirilmesinde en başta aranan özellikti ve Zimri-Lim, Ibal-pi-El’e savaş dışında barış ortamında da güveniyordu. Ibal-pi-El’in Hammurabi’nin güvenini kazanmasındaki en önemli etken ise kralın kazandığı zaferlerde büyük katkılarının bulunmasıdır. Özellikle Elam ve Larsa’ya karşı kazanılan zaferlerde Ibal-pi-El’in büyük katkısı olmuştur.

Keywords

Diplomasi, Elçi, Ibal-pi-El, Zimri-Lim, Hammurabi

References

• ARM II. F. Jean, Letters diverses, Paris 1950.
• ARM XXV. H. Limet, Textes administratifs relatifs aux ménaux, Paris 1986.
• ARM XXVI/1. J. M. Durand, Archives épistolaries de Mari I/1, Paris 1988.
• ARM XXVI/2. D. Charpin vd., Archives épistolaries de Mari I/2, Paris 1988.
• Bardakcı, Kürşat. Eski Önasya Devletlerinin Diplomatik İlişkilerinde Elçilik Müessesesi (Akadlardan Perslere Kadar), Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Doktora Tezi, 2021.
• Bottero, Jean ve Steve, Marie-Joseph. Evvel Zaman İçinde Mezopotamya, Çeviren Anita Tatlıer, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2019.
• Charpin, Dominique. Hammurabi of Babylon. London, New York: I. B. Tauris, 2012.
• Crawford, Harriet. Sümer ve Sümerler, Çeviren Nihal Uzan, Ankara: Arkadaş Yayınları, 2015.
• Heimpel, Wolfgang. Letters to the King Mari: A New Translation with Historical Introduction, Notes and Commentary. Indiana: Eisenbrauns, 2003.
• Kuhrt, Amelie. Eski Çağ’da Yakındoğu (M.Ö. 3000-330) (Cilt I), Çeviren Dilek Şendil, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
• Sasson, Jack M. “King Hammurabi of Babylon”. İçinde Civilizations of the Ancient Near East, editör Jack M. Sasson, 901-915. New York: Scribner’s, New York, 1995.
• Şahin, Hasan Ali. “Koloni Çağı’nda Anadolu’da Bulunan Asurlu Görevliler”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1/12 (2002): 69-88.
• Sallaberger, Walter ve Schrakamp, Ingo. “Philological Data for a Historical Chronology of Mesopotamia in the 3rd Millennium”. İçinde Arcane III, editör W. Sallaberger ve I. Schrakamp, 1-135. Turnhout: Brepols Publishers, 2015.
• Van de Mieroop, Marc. Hammurabi, Çeviren Bülent O. Doğan, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2017.