Evaluation of Experience Quality According to Demographic Characteristics: A Research on Museum Visitors*

Year 2021, Volume: 2 Issue: 1, 10 - 22, 10.07.2021

Gamze Eryılmaz Nadire Öksüz

Abstract

Human beings have experiences at every stage of life. While the experience occurs with learning by living in the environment, the quality of the experience is also an important factor in the formation of positive or negative experience. The quality of the experiences, which is the reason for this factor, makes that moment more meaningful. One of the places where the quality of experience can be experienced is museums. In this research, the experience quality perceptions of museum visitors were emphasized and it was examined whether the elements of experience quality differ according to demographic characteristics. Questionnaire technique was used as a data collection tool in the descriptive study. For the developed questionnaire, the approval of the Iskenderun Technical University Ethics Committee was obtained, and the data collection process was started. Data were collected between December 2020 and January 2021. Due to the fact that the data collection process coincided with the pandemic period, the data were collected online by easy sampling. The sample of the research consists of individuals visiting any of the Hatay Archeology Museum, Gaziantep Zeugma Museum and Şanlıurfa Göbeklitepe Ruins. In total, valid data were collected from 130 participants. According to the results of the analysis, it is seen that the visitors have a positive experience in general. It can be said that only one of the developed hypotheses was accepted. According to this finding, it has been determined that educational status is an important factor that differs from the sense of escape and entertainment from the dimensions of museum experience quality.

Keywords

Museum, Experience Quality, Tourism, Archoelogy Museums

Deneyim Kalitesinin Demografik Özelliklere Göre Değerlendirilmesi: Müze Ziyaretçileri Üzerine Bir Araştırma* Evaluation of Experience Quality According to Demographic Characteristics: A Research on Museum Visitors*

Abstract

İnsanoğlu hayatın her evresinde birtakım deneyimler yaşamaktadır. Deneyim çevrede yaşayarak öğrenmeyle gerçekleşirken, deneyimin kalitesi de olumlu ya da olumsuz deneyimin oluşmasında önemli bir etken olmaktadır. Bu etkenin sebebi olan deneyimlerin kalitesi o anı daha anlamlı hale getirmektedir. Deneyim kalitesinin yaşanabileceği, yerlerden biri müzelerdir. Bu araştırmada müze ziyaretçilerinin deneyim kalite algıları üzerinde durularak, deneyim kalitesi öğelerinin demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Tanımlayıcı türde tasarlanan araştırmada veri toplama aracı olarak anket tekniğinden yararlanılmıştır. Geliştirilen anket için İskenderun Teknik Üniversitesi Etik Kurul onayı alınarak veri toplama sürecine geçilmiştir. Veriler Aralık 2020- Ocak 2021 tarihleri arasında toplanmıştır. Veri toplama sürecinin pandemi dönemine denk gelmesi sebebiyle, veriler çevrimiçi ortamda kolayda örnekleme yoluyla toplanmıştır. Araştırmanın örneklemini Hatay Arkeoloji Müzesi, Gaziantep Zeugma Müzesi, Şanlıurfa Göbeklitepe Örenyeri’ nden herhangi birini ziyaret eden bireyler oluşturmaktadır. Toplamda 130 katılımcıdan geçerli veri toplanmıştır. Analiz sonuçlarına göre, genel itibariyle ziyaretçilerin olumlu bir deneyim yaşadıkları görülmektedir. Geliştirilen hipotezlerden ise sadece birinin kabul edildiği söylenebilir. Bu bulguya göre, eğitim durumunun, müze deneyim kalitesi boyutlarından kaçış duygusu ve eğlenceye göre farklılık gösteren önemli bir unsur olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Müze, Deneyim Kalitesi, Turizm, Arkeoloji Müzeleri

References

• Aho, S. K. (2001). Towards a general theory of touristic experiences: Modelling experience process in tourism. Tourism Review, 56(3, 4), 33-37.
• Akbulut, Y. (2011). Sosyal bilimlerde spss uygulamaları. İdeal Yayıncılık.
• Albrecht, K., & Zemke, R. (2002). Serviço ao cliente – a reinvenção da gestão do atendimento ao. Editora Campus.
• Alparslan, C., & Alparslan, Ö. (2019). Bir mirasın yönetim merkezi olarak müze. Gazi Kitabevi.
• Altunbaş, A., & Özdemir, Ç. (2012). Çağdaş müzecilik anlayışı ve ülkemizde müzeler. Mesleki/bilimsel çalışmalar ve yayınlar, 1-24. https://teftis.ktb.gov.tr/Eklenti/4655,makale.pdf
• Altunel, M. C., & Günlü, E. (2015). Deneyimleme kalitesi, algılanan değer ve memnuniyetin müze ziyaretçilerinin tavsiye etme eğilimi üzerindeki etkisi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 26(2),191-206.
• Altunel, M. C. (2013). Turistlerin beklenti ve deneyimleme kalitesinin tavsiye etme kararına etkisi: Müze ziyaretçileri üzerine bir araştırma. (Tez No. 337575) [Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Altunel, M. C. (2016). Öznel zindeliğin deneyimleme kalitesi üzerindeki etkisinde ilgilenimin ara değişken rolünün incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(29), 335-347.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. (4. Baskı). Sakarya Kitabevi.
• Atınç, S., & Karadeniz, Ş. (2011). Yeni bir kültürel konsept: Edebiyat müze kütüphaneleri. Türk Kütüphaneciliği, 25(4), 519-530.
• Brida, J.G., Disegna, M., & Vachkova, T. (2013). Visitor satisfaction at the museum: İtalian versus foreign visitors. Bemps – Bozen Economics & Management Paper Series, 2, 1-25.
• Cengiz, E. (2006). Müze pazarlaması: Pazarlama karması elemanlarının müzelere uyarlanması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 87-108.
• Chang, T.-Y., & Horng, S.-C. (2010). Conceptualizing and measuring experience quality-the customer's perspective. The Service Industries Journal, 30(14), 2401-2419.
• Chen, C. F., & Chen, F. S. (2010). Experience quality, perceived value, satisfaction and behavioral ıntentions for heritage tourists. Tourism Management, 31(1), 29-35.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: Spss ve lisrel uygulamaları. Pegem.
• Cole, S., & Scott, D. (2004). Examining the mediating role of experience quality in a model of tourist experience. Journal of Travel & Tourism Marketing, 16(1), 79-90.
• De Rojas, C., & Camarero, C. (2008). Visitor's experience, mood and satisfaction in a heritage context- evidence from an ınterpretation center. Tourism Management, 29(3), 525-537. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2007.06.004
• Debenetti, S. (2003). Investigating the role of companions in the art museum experience. International Journal of Arts Management, 5(3), 52-63.
• Demi̇r, Z. S. (2013). Halk bilimi müzeciliğinde deneysel yaklaşımlar: Yaşayan müze. Electronic Turkish Studies, 8(9), 1111-1125.
• Dinçer, M. (1994). Hatay ilinde turizm sektörü ve gelişme alanları. Hatay ilinin ekonomik kalkınması. Hatay Valiliği İktisadi Araştırmalar Vakfı.
• Dirsehan, T. (2011). Romantic movement in marketing: The effects of customer experiences on post experience dimensions from the museum perspective. (Tez No. 291393) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Dodd, T. H., Laverie, D. A., Wilcox, J. F., & Duhan, D. F. (2005). Differential effects of experience, subjective knowledge and objective knowledge on sources of information used in consumer wine purchasing. Journal of Hospitality and Tourism Research, 29(1), 3-19.
• Falk, J. H., & Dierking, L. D. (1992). The museum experience. Howells House.
• Fick, G. R., & Ritchie, J. B. (1991). Measuring service quality in the travel and tourism industry. Journal of Travel Research, 30(2), 2–9.
• Fleming, D. (2005). Creative space. Reshaping museum space. Architecture, design, exhibitions. S. Macleod (Ed.), (pp. 53-61) Published by Routledge.
• Fornell, C. R., & Lacker, D. F. (1981). Two structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research 18(1), 39-50.
• Gaziantep Valiliği. (2021, Ocak 26). Gaziantep Zeugma Müzesi. Gaziantep. http://www.gaziantep.gov.tr/gaziantepte-turizm
• Goeldner, C. R., & Ritchie, J. B. (2009). Tourism: Principles, practices. Philosophies. Wiley.
• Goulding, C. (2000). The museum environment and the visitor experience. European Journal of Marketing, 34(3-4), 261-278.
• Güzel F. Ö., Şahin İ., & Yetimoğlu S., (2015). Düşünsel deneyim boyutu kapsamında kültür bilinci oluşturma aracı olarak müze ziyaretleri ve ziyaret sonrası davranışlara etkisi. Akademik Bakış Dergisi, 49: 562-580.
• Hair, J. F. J., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis. (7th ed.). Prentice Hall. Hatay Valiliği. (2021, Ocak 26). Hatay Arkeoloji Müzesi. Hatay. http://www.hatay.gov.tr/arkeoloji-muzesi
• Holbrook, M. B., & Hirschman, E. C. (1982). The experiential aspects of consumption: Consumer fantasies, feelings, and fun. Journal of Consumer Research, 9(2), 132-140.
• Jansen-Verbeke, M. & Rekom, V. C. (1996). Scanning museum visitors: Urban tourism marketing. Annals of Tourism Research, 23(2),364-375.
• Jennings, G. (2006). Perspectives on quality tourism experiences: An introduction. G. Jennings, & N. P. Nickerson (Eds.), Quality Tourism Experiences (pp. 1–15). Elsevier Butterworth-Heinemann.
• Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). Lısrel 8: User’s guide. Scientific Software.
• Kalaycı, Ş. (2010). Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. (5. Baskı). Asil.
• Kandemir, Ö., & Uçar, Ö. (2015). Değişen müze kavramı ve çağdaş müze mekanlarının oluşturulmasına yönelik tasarım girdileri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 17-47.
• Kang, M., & Gretzel U. (2012a). Effects of podcast tours on tourist experiences in a national park. Tourism Management, 33(2), 440-455.
• Kang, M., & Gretzel, U. (2012b). Perceptions of museum podcast tours: effects of consumer innovativeness, internet familiarity and podcasting affinity on performance expectancies. Tourism Management Perspectives, 4, 155-163.
• Karadeniz, C. (2017). Müze ve toplum: Müzeyle topluma ulaşmak. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(8), 19-37.
• Kervanki̇ran, İ. (2014). Dünyada değişen müze algısı ekseninde Türkiye'deki müze turizmine bakış. Electronic Turkish Studies, 9(11), 345-369.
• Kim, J. H., & Ritchie, J. R. B. (2014). Cross-cultural validation of a memorable tourism experience scale (MTES), Journal of Travel Research, 53(3), 323-335. https://doi.org/10.1177/0047287513496468
• Kline, R., B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. (3rd ed.). Guilford Publications.
• Kurulgan, M., & Bayram, F. (2018). Müzelerde algılanan hizmet kalitesi boyutları: Anadolu üniversitesi eğitim karikatürleri müzesi’nde bir inceleme, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(2), 375-410.
• Lewis, R. C., & Chambers, R. E. (2000). Marketing leadership in hospitality. John Wiley.
• Lynch, B. (2013). Through the looking glass: Changing social relations in the museum. Janes, R. R. (Ed.), Museums and the Paradox of Change, (3rd ed., ss.216-225). Routledge.
• Maktal Canko, D. (2014). Müzeler, oyunlar, oyuncaklar ve çocuklar. Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Mann, C. C. (2011). The birth of religion. The world’ s first temple in national geographic. Dc June.
• Mannell, R. C., (1984), A psychology for leisure research. Leisure and Society, 7(1), 13– 21.
• Moon, H., & Han, H. (2019). Tourist experience quality and loyalty to an island destination: The moderating impact of destination image. Journal of Travel & Tourism Marketing, 36(1), 43-59. https://doi.org/10.1080/10548408.2018.1494083
• Moorhouse, N., Tom Dieck, M.C., & Jung, T. (2019). An experiential view to children learning in museums with augmented reality. Museum Managament and Curatorship, 34(4), 402–418.
• Moscardo, G. (1996). Mindful visitors: Heritage and tourism. Annals of Tourism Research, 23(2), 376-397.
• Oh, H., Fiore, A. M., & Jeoung, M. (2007). Measuring experience economy concepts: Tourism applications. Journal of Travel Research, 46(2), 119-132.
• Oral, S., & Çelik, A. (2013). Türkiye’yi ziyaret eden turistlerin estetik deneyimleri üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(4), 170-190.
• Otto, J. E., & Ritchie, J. B. (1996). The service experience in tourism. Tourism Management, 17(3), 165–174.
• Özer, Ö., Avcı, U., & Sop, S. A. (2014). İnanç turizmi ziyaretçilerinin müze memnuniyetlerine ilişkin değerlendirme. Y. Bilim & Ö. Özer (Eds.), İnanç Turizmi Seçme Konular (ss.133-156). Çizgi.
• Pine, B. J., & Gilmore, J. H. (1999). The experience economy work is theatre & every business a stage. Harvard Business School Press.
• Prentice, R. (1996). Managing implosion: The facilitation of insight through the provision of context. Museum Management and Curatorship, 15(2), 169-185.
• Radder, L., & Han, X. (2015). An examination of the museum experience based on Pine and Gilmore’s experience economy realms. Journal of Applied Business Research, 31(2), 455-470.
• Robınette, S., & Brand, C. (2001). Emotion marketing: The hallmark way of winning customers for life. McGraw Hill.
• Schmidt, K. (2010). Göbekli Tepe–the stone age sanctuaries. New results of ongoing excavations with a special focus on sculptures and high reliefs. Documenta Praehistorica, 37, 239-256.
• Schumacher, R., & Lomax, R. (2004). A beginner’ s guide to structual equation modelling. (2nd ed.). Lawrance Erlbaum Associates, Publishers.
• Seçer, İ. (2015). Spss ve lisrel ile pratik veri analizi analiz ve raporlaştırma. Anı.
• Sezgin, M., Haşılıoğlu, B., & İnal, E. (2011). Müze pazarlamasında müşteri ilişkileri ve deneyimleri üzerine bir araştırma. Zkü Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 201-220.
• Sheng, C. W., & Chen, M. C. (2012). A study of experience expectations of museum visitors. Tourism Management, 33(1), 53-60.
• Şimşek, Ö. F., (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. Ekinoks.
• Sop, S. A., Ongun, U., & Abalı, R. (2020). Müze deneyimini etkileyen unsurlar: Çevrimiçi yorumlar üzerine nitel bir araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 1123-1138.
• Suhartanto, D., Brien, A., Primiana, I., Wibisono, N., & Triyuni, N. N. (2020). Tourist loyalty in a creative tourism: The role of experience quality, value, satisfaction and, motivation. Current Issues in Tourism, 23(7), 867-879. https://doi.org/10.1080/13683500.2019.1568400
• Trinh, T. T., & Ryan, C. (2013). Museums, exhibits and visitor satisfaction: A study of the cham museum, danang, Vietnam. Journal of Tourism and Cultural Change, 11(4), 239-263.
• Türk Dil Kurumu. (2020, Aralık 22). Deneyim. Sözlük. https://sozluk.gov.tr/
• Ural, A., & Kılıç, İ. (2013). Bilimsel araştırma süreci ve spss ile veri analizi. (4. Baskı). Detay Yayıncılık.
• Uriely, N. (2005). The tourist experience: Conceptual developments. Annals of Tourism Research, 32(1), 199-216.
• Walls, A., Okumus, F., Wang, Y., & Kwun, D. J. W. (2011). Understanding the consumer experience: An exploratory study of luxury hotels. Journal of Hospitality Marketing & Management, 20(2), 166–197.
• Weil, S. E. (2004). Rethinking the museum: An emerging new paradigm. reinventing the museum: Historical and contemporary perspectives on the paradigm shift. Gail Anderson (Ed.). (ss. 74-79) Altamira Press.
• Yumuk, Y., & Koçoğlu, C. M. (2020). Müzelerde çocuklara yönelik uygulamaların ziyaretçi deneyimi kapsamında değerlendirilmesi: Sivas arkeoloji müzesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(4), 3964-3975.