İşçi Sınıfı Sinemaya Git: Sinemanın Mavi Yakalı Çalışanlar Tarafından ‘Eğlence’ Aracı Olarak Kullanımı: Beş Sentlik Sinema Salonları Örneği

Year 2024, Volume: 28 Issue: 4, 557 - 566, 30.12.2024

Hasan Yüksel

https://doi.org/10.53487/atasobed.1464393

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 20. yüzyılın başından itibaren kendini iyiden iyiye gösteren beş sentlik sinema salonlarının işçi sınıfı tarafından nasıl ve hangi biçimlerde eğlence aracı olarak kullanıldığını araştırmaktır. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde bu yıllarda birçok alanda yaşanan değişim ve dönüşüm sinema sektöründe de geçerli olmaya başlamış ve beş sentlik sinema salonları Amerikan rüyasını gerçekleştirmek düşüncesiyle ülkeye akın akın gelen göçmen işçilerin uğrak yeri haline gelmiştir. O bakımdan mevcut literatürden hareketle, bu sinema salonlarının işçi sınıfı için hangi anlamlar ifade ettiğini araştırmak ve buna ilişkin bilimsel çalışmalar yapmak oldukça önemlidir. Bu durum çalışma yaşamı ile sinema arasındaki ilişkiyi ortaya koyması bakımından da bahsedilmeye değerdir. Çalışmada beş sentlik sinema salonları ile işçi sınıfı arasındaki bağı tespit etmek amacıyla literatür taraması yöntemi kullanılmıştır. Çalışma, geneli itibariyle iki ana bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde beş sentlik sinemanın tanımı ve tarihi geçmişinden hareketle, bu salonların endüstriye dönüşme süreci üzerinde durulacaktır. Çalışmanın ikinci bölümü bir taraftan beş sentlik sinema salonları hakkında detaylı bilgiler vermekte diğer taraftan bahse konu sinema salonlarının dönemin mavi yakalı çalışanları açısından ne anlama geldiğini açıklamaktadır.

Keywords

Sinema, İşçi Sınıfı, Çalışma İlişkileri, Beş Sentlik Sinema Salonları

References

• Allen R. (1983). Excavating Porter: A Review of Before the Nickelodeon, Framework: The Journal of Cinema and Media, 22/23, 12–13.
• Allen, R. C. (1979). Motion Picture Exhibition in Manhattan 1906-1912: Beyond the Nickelodeon. Cinema Journal, 18(2), 2–15.
• Bakker, G. (2008). Entertainment Industrialised. The Emergence of the International Film Industry (1890-1940) (72-109). Cambridge University Press.
• Balio, T. (1985). The American Film Industry, Revisited Edition, The University of Wisconsin Press.
• Ben-Ghiat, R. (2001). The Italian Cinema and the Italian Working Class. International Labor and Working-Class History, 59, 36–51.
• Bullitt, M. M. (1976). Toward a Marxist Theory of Aesthetics: The Development of Socialist Realism in the Soviet Union. The Russian Review, 35(1), 53–76.
• Burrows, J. (2004). Penny Pleasures: Film Exhibition in London during the Nickelodeon Era, 1906-1914. Film History, 16(1), 60–91.
• Butsch, R. (2001). American Movie Audiences of the 1930s. International Labor and Working-Class History, 59, 106–120.
• Castillo, G. (1997). Soviet Orientalism: Socialist Realism and Built Tradition. Traditional Dwellings and Settlements Review, 8(2), 33–47.