1 Mayıs 1889’da işçi bayramı olarak kabul edilmiş ve dünya genelinde kutlanmaya başlanmıştır. Devlet sınırları içerisinde ilk işçi bayramı 1909’da Üsküp’te kutlanmıştır. 1911’de Selanik’te, 1912’de de İstanbul'da kutlanmıştır. Cumhuriyet’in ilanından sonra ilk kutlama 1923’te gerçekleştirilmiş, hatta İstanbul’da resmi tatil ilan edilmiştir. Uygulama kısa süreli olmuş, akabinde kitlesel eylemler yasaklanmıştır. 1925’te yürürlüğe giren Takrir-i Sükûn Kanunu ile de İşçi Bayramı kutlamaları tamamen yasaklanmıştır. 1 Mayıs kutlamaları 1935’te çıkarılan “Ulusal Bayram ve Genel Tatiller” hakkında kanun ile yeniden düzenlenmiştir. Yasaklarla ilgili düzenleme 1960’tan sonra biraz gevşetilmiştir. 1976’da işçi bayramı yeniden kutlanmış, Taksim Meydanı’nda gerçekleştirilen kutlamalara binlerce emekçi katılmıştır. Türkiye’nin en geniş katılımlı işçi bayramı 1977’de gerçekleştirilmiştir. Görkemli başlayan kutlamalara karışan provokasyon bayramı kana bulamıştır. Olaylardan sonra pek çok tutuklama gerçekleştirilmiş, fakat olayın failleri bulunamamıştır. 14 yıl süren yargılama süresince kimse ceza almamıştır. 1 Mayıs 1977’de Taksim'de yaşanan olaylarla ilgili araştırmanın yapıldığı çalışmada betimsel araştırma yöntemi kullanılmış ve dönemin basınında faydalanılmıştır. Olayların ortaya çıkmasındaki, sebepler, gelişmeler ve yaşananlar araştırılmış ve sonuçları ile ortaya konulmuştur. Elde edilen bulguya göre; ülkedeki kutuplaşma artmış, gruplar arası çatışma derinleşmiş, faali meçhul cinayetler günlük yaşamın bir parçası haline gelmiştir. Faillerin yargılanmaması, ceza almaması faili meçhul cinayetlerin artarak devam etmesine neden olmuştur. Yaratılan her hak ihlali, 80 darbesine kadar olayların kontrol altına alınmasını engellemiştir. Anarşi ve terör olaylarının, katliamların, faili meçhul cinayetlerin sonu gelmemiştir. 77 olayları 12 Eylül iddianamesine girerek 80 Darbesinin gerçekleştirilmesindeki ana temayı oluşturmuştur.
May 1 was recognized as a workers' holiday in 1889 and started to be celebrated around the world. The first workers' holiday within state borders was celebrated in Thessaloniki in 1911 and in Istanbul in 1912. After the proclamation of the Republic, the first celebration took place in 1923 and was even declared an official holiday in Istanbul. The practice was short-lived, and mass demonstrations were subsequently banned. With the Takrir-i Sükûn Law enacted in 1925, Labor Day celebrations were completely banned. May 1 celebrations were reorganized in 1935 with the law on “National Holidays and General Holidays”. The regulation on bans was slightly relaxed after 1960. In 1976, May Day was celebrated again, and thousands of workers took part in the celebrations in Taksim Square. Turkey's most widely attended workers' holiday took place in 1977. The celebrations, which had begun magnificently, were marred by provocation and bloodshed. Many arrests were made after the events, but the perpetrators could not be found. During the 14-year-long trial, no one was sentenced. In the study on the events that took place in Taksim on May 1, 1977, the descriptive research method was used and the press of the period was utilized. The reasons, developments and events that led to the events were investigated and the results were presented. According to the findings, polarization in the country increased, conflict between groups deepened and unsolved murders became a part of daily life. Every violation of rights created prevented the events from being brought under control until the 80 coup d'état. There was no end to anarchy and terror, massacres and unsolved murders. The events of 1977 were included in the September 12 indictment and formed the main theme for the coup d'état of 1980.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | History of The Republic of Turkiye |
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | December 5, 2024 |
Submission Date | September 18, 2024 |
Acceptance Date | November 12, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Volume: 13 Issue: 2 |
Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial 4.0 International License